Z Małopolska w II Wojnie Światowej


WEISSMANN Robert.       
Urodzony około 1900 r. w Dreźnie lub w 1907 r. w Neustadt. Ukończył szkołę powszechną i kilka klas gimnazjum. Miał 165 cm wzrost, okrągłą twarz, czarne włosy, ciemnopiwne oczy, lekko krzywe nogi, brak znaków szczególnych. Pracował jako robotnik w Kassel. Od 1927 r. był bezrobotny. Od 1929 r. należał do NSDAP. Mieszkał w Aue koło Zwickau. Od 1932 r. należał do SS z numerem 5082. Był dowódcą grupy szturmowej. W 1933 r. awansowano go na stopień SS-Oberscharführera. Organizował KL w Zschorlau. Ukończył szkołę Gestapo w Berlinie. W 1938 r. został awansowany na stopień SS-Obersturmführera. Kierował referatem sekt i kościołów drezdeńskiego Gestapo. Podczas kampanii wrześniowej 1939 r. działał w mundurze Wehrmachtu. Kierował rabunkiem ołtarza Wita Stwosza w Sandomierzu. Od października 1939 r. służył w gestapo w Zakopanem w stopniu SS-Obersturmführera. Zorganizował i został pierwszym szefem placówki zakopiańskiego gestapo. Miał kochankę Aleksandrę Keller. W Zakopanem zastosował ścisłą kontrolę hotelową, domową i uliczną. Nawiązał osobiste kontakty z posterunkami policji słowackiej w Lewoczy, Popradzie, Keżmarku. 11 listopada 1939 r. około godziny 9. 00 rano w willi „Liliana” mieszczącej gimnazjum zakopiańskie aresztował wszystkich profesorów-mężczyzn. Kierował likwidacją Konfederacji Tatrzańskiej. W 1940 r. zastrzelił w „Palace” więźniów: Albina Follasa, Annę Miętus, Stanisława Miętusa, Jana Pabiana i Emila Pieroga. W 1940 r. wydał rozkaz rozstrzelania ostatniego burmistrza Zakopanego Henryka Schabenbecka. W 1940 r. przesłuchiwał i torturował Władysława Kupca. W 1940 r. pobił Antoniego Kupca. Torturował pułkownika Aleksandra Józefa Stawarza "Baca" i jego żonę Marię Janinę. Torturował Reginę Markowicz z Zakopanego. Ciągnął na sznurze za samochodem Żyda Stattera. W 1941 r. torturował Zofię i Wojciecha Wesołowskich. W 1941 r. odczytał Emilii Berestko wyrok śmierci. W styczniu 1941 r. po pożarze zakopiańskiej piekarni aresztował piekarza Mariana Bryszkowskiego. Latem 1941 r. został czasowo oddelegowany do Lwowa. Przed wyjazdem urządził w „Palace” pożegnalną libację dla przyjaciół i znajomych. W początkach 1942 r. przesłuchiwał Zofię Augustyn. Także w początkach 1942 r. zastrzelił NN „Ludwika”. Latem 1942 r. torturował księdza Dunikowskiego z Rabki. 3 sierpnia 1942 r. aresztował i pobił Stanisława Czelnego i jego syna Kazimierza. W drugiej połowie 1942 r. torturował w śledztwie Jadwigę Apostoł. W 1942 r. torturował w śledztwie Stanisława Frączystego. W 1942 r. aresztował kolejarza Stanisława Kareusa ze stacji w Chabówce. Został awansowany na stopień SS-Sturmbannführera. 1 czerwca 1943 r. przeniesiono go do Krakowa. W tym samym czerwcu 1943 r. był przedstawiony do odznaczenia. 4 lipca 1943 r. kierował pacyfikacją Waksmundu. Do połowy lipca 1943 r. formalnie był komendantem Gestapo zakopiańskiego. Był trzecim z kolei kierownikiem referatu IV N krakowskiego Gestapo. W 1943 r. zastrzelił Józefa Szmida. Rozbudował siatkę konfidentów i prowadził ich kartotekę. W styczniu 1944 r. przedstawiano go do odznaczenia. W sierpniu 1944 r. kierował komisją wybierającą kartoteki najcenniejszych agentów do zmikrofilmowania. Organizował grupy dywersyjne do pozostawienia na tyłach Sowietów. 17 stycznia 1945 r. wyjechał z Krakowa. Został ewakuowany do strefy Niemiec, którą zajęli Amerykanie. Po wojnie ukrywał się. 12 kwietnia 1960 r. uzyskał rozwód z Margot Rothe. W tym samym 1960 r. ożenił się z Ingard Ristau-Pascherat. Od 15 grudnia 1961 r. do 17 maja 1963 r. był osadzony w areszcie śledczym. Zwolniono go za kaucją 25 tysięcy marek. W 1963 r. został w Republice Federalnej Niemiec skazany na 7 lat ciężkiego więzienia. W 1965 r. przed sądem we Fryburgu (Frankfurcie?) skazano go na 5 lat więzienia - świadkiem na tym procesie była Emilia Berestko. W 1967 r. skazano go ponownie na 8 lat więzienia.            
Odznaczony Krzyżem Zasługi Wojennej I klasy z Mieczami.       
Adamczewski Jan, Biblia z lipowego drzewa. Cz.2, Kraków (kwartalnik) 1985 nr 1, s. 29; Bratko Józef, Gestapowcy, Kraków 1985, s. 167, 168, 170, 225, 229, 231; Czerpak Stanisław, Wroński Tadeusz, Ulica Pomorska 2, Kraków 1972, s. 18; Filar Alfons, Leyko Michał, Palace - katownia Podhala, Warszawa 1970, s. 27, 50, 122, 125, 127, 147, 148, 152, 173, 174, 194, 204, 219, 224, 237, 246, 252, 270, 282, 296, 375-381, 402; Filar Alfons, U podnóża Tatr, Warszawa 1985, s. 23; Hein Wincenty, Jakubiec Czesława, Montelupich, Kraków 1985, s. 35; Jankowski Stanisław Maria, Czarny nadaje o trzeciej, Warszawa 1979, s. 90; Madajczyk Czesław, Polityka III Rzeszy w okupowanej Polsce. t.2, Warszawa 1970, s. 394; Wira Kazimierz, Wykonanie wyroku śmierci na funkcjonariuszu Gstapo, Emilu Wilczku, w Jordanowie, „Wojskowy Przegląd Historyczny” 1969 nr 1, s. 467; Wnuk Włodzimierz, Walka podziemna na szczytach, Warszawa 1980, s. 106; Zając Stanisław, Krakowski styczeń 1945, „Za Wolność i Lud” 1985 nr 3, s. 6; Zając Stanisław, W pobliżu siedziby Hansa Franka, Warszawa 1986, s. 117;