Z Małopolska w II Wojnie Światowej


WRAUBEK Józef.

Urodzony 15 kwietnia 1892 r. Był oficerem rezerwy CK Austrii. W listopadzie 1918 r. został powołany do służby w Wojsku Polskim na stanowisko instruktora Miejskiej Straży Obywatelskiej we Lwowie. Od lata 1919 r. służył w żandarmerii Wojska Polskiego. W czerwcu 1920 r. został mianowany na stanowisko komendanta powiatowego żandarmerii w Tarnopolu. Także w czerwcu 1920 r. przeniesiono go w stopniu kapitana - komisarza do Policji Państwowej. Od września 1939 r. mieszkał w Krakowie. Na rozkaz podpułkownika Wojciecha Stano wstąpił do Policji Polskiej. Od 15 grudnia 1939 r. do 31 stycznia 1942 r. był szefem wywiadu i bezpieczeństwa Dywizji Podhalańskiej w Konspiracji, a od lipca 1941 r. także jej szefem sztabu. Używał  pseudonimów „Dunajec” i „Wisła”. Został przedstawiony przez Zimmermanna do raportu karnego. Porucznik Sebastian Mehltreter, komendant powiatow żandarmerii w Nowym Targu, ostrzegał go przed konfidentami Gestapo. Ukrywał się od lutego 1942 r. Został trzykrotnie ranny 3 czerwca 1942 r. podczas strzelaniny w m. Swoszowice. Został wówczas aresztowany i osadzony w Palace, siedzibie zakopiańskiego gestapo. 15 października 1942 r. przeewieziono go na Montelupich. Był torturowany i konfrontowany z kierownikiem szkoły policyjnej w Rabce podpułkownikiem Wojciechem Stano. 16 grudnia 1942 r. wywieziono go do KL Auschwitz.  Został na 17 miesięcy przeniesiony do KL Dora. Przeniesiono go do KL Bergen-Belsen. 15 kwietnia 1945 r. wyzwolili go Brytyjczycy. Wrócił do Polski. Pracował w Państwowych Zbiorach Sztuki na Wawelu.
Zmarł w 1969 r. w Krakowie      
Był żonaty, jego żona została zastrzelona 3 czerwca 1942 r. w Swoszowicach przez gestapowca Józefa Dumaradzkiego.  
Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej w Krakowie, IPN Kr 1/2227 Seweryn Józef, Moja walka i praca, mps. 1989, s. 8; Filar Alfons, Za pasem broń. (Z dziejów ruchu oporu na Podhalu), Warszawa 1989, s. 41, 44; Filar Alfons, Leyko Michał, Palace - katownia Podhala, Warszawa 1970, s. 266, 268, 269, 270, 271, 273; Leczykiewicz Sylwester, Konfederacja Tatrzańska, Warszawa 1969, s. 29; Mianowski Tomasz, Schroniska górskie w Karpatach Polskich w latach 1939-1945, Warszawa 187, s. 88;