Z Małopolska w II Wojnie Światowej
ŁUKASIK
Stanisław.
Urodzony 22 listopada 1897 r. w Dolnej
Wsi, powiat Myślenicki. Syn Stanisława i Wiktorii z d. Burkat. Uczył się w
myślenickiej szkole powszechnej i gimnazjum. 16 sierpnia 1914 r. zgłosił się na
ochotnika do Legionów Polskich. Przydzielono go do 14., a później do 9.
Kompanii 2. pułku Legionów. Od lutego
do listopada 1918 r. organizował struktury Polskiej organizacji Wojskowej w
powiecie Myślenickim. W tym czasie rozpoczął studia z filologii romańskiej i
polskiej na Uniwersytecie Jagiellońskim. Na początku listopada 1918 r.
sformowana przez siebie kompanię (ok. 125-130 ludzi) prowadził na odsiecz
Lwowa. W Żurawicy kompanię wcielono do 5. pułku piechoty Legionów. W grudniu 1918 r. na froncie ukraińskim został ciężko ranny w lewe kolano. Po wyleczeniu przydzielono go do 1. pułku piechoty Legionów. Do rezerwy przeniesiono go w 1922 r. w stopniu kapitana rezerwy. W 1924 r. studiował w Dijon. Otrzymał tam dyplom nauczyciela języka
francuskiego obcokrajowców. W 1926 r. obronił pracę doktorską. Pracował jako
nauczyciel francuskiego w Państwowym Gimnazjum Matematyczno-Przyrodniczym w
Królewskiej Hucie (Chorzów), później w IV Gimnazjum im. H. Sienkiewicza w
Krakowie. Jednocześnie był lektorem języka rumuńskiego ma Uniwersytecie
Jagiellońskim. Na Akademii Handlowej wykładał o gospodarczym ustroju Rumunii. Został
aresztowany 6 listopada 1939 r. w czasie Sonderaktion Krakau. Początkowo
osadzono go w dawnych koszarach przy ul. Mazowieckiej. Przewieziono go do
więzienia we Wrocławiu. Został wywieziony do KL Sachsenhausen. 8 lutego 1940 r.
zwolniono go z obozu. Wrócił do Krakowa. Uczył języka niemieckiego w Szkole
Przemysłowej i Szkole Handlowej w Krakowie (Żeńskiej Szkole Handlowej). Brał
udział w tajnym nauczaniu. W maju 1945 r. habilitował się z zakresu filologii
romańskiej. Od listopada 1945 r. prowadził na Uniwersytecie Jagiellońskim
wykłady i ćwiczenia w ramach prac zleconych. Nigdy nie zatrudniono go na uniwersyteckim
etacie. Pracował w III Liceum im. Jana III Sobieskiego jako nauczyciel
francuskiego i angielskiego. W 1951 r. przeszedł na emeryturę.
Zmarł 22 czerwca 1962 r. w Krakowie.
Odznaczony Krzyżem Niepodległości, Krzyżem Walecznych, austriackimi Srebrnym (dwukrotnie) i Brązowym Medalem Waleczności.
Chrobaczyński Jacek, Nauczyciele w okupowanym Krakowie, Kraków 1989; Gwiazdomorski Jan, Wspomnienia z Sachsenhausen, Kraków
1969, s. 271; Myślenice : monografia miasta, Myślenice 2012, s. 435; Sprawozdanie
Dyrekcyi C. K. Gimnazyum w Myślenicach za rok szkolny 1915, s.4; Wroński
Tadeusz, Kronika okupowanego Krakowa,
Kraków 1974, s. 47, 405;