Z Małopolska w II Wojnie Światowej

W czerwcu 1942 r. w Małopolsce:

1  2  3  4  5  6  7  8  9  10  11  12  13  14  15  16  17  18  19  20  21  22  23  24  25  26  27  28  29  30

Institut für gerichtliche Medizin und naturwissenschaftliche Kriminalistik im Amt des Generalgouverneurs (Instytut Medycyny Sądowej i Biologicznej Kryminalistyki przy Urzędzie Generalnego Gubernatora) przeorganizowano na Staatliches Institut fur gerichtliche Medizin und Kriminalistik (Państwowy Instytut Medycyny Sądowej i Kryminalistyki podlegający bezpośrednio dowódcy policji bezpieczeństwa w Generalnym Gubernatorstwie. Utworzono w nim wówczas dział kryminalno-techniczny.

Stanisław Ziaja „Domański”, sekretarz Komitetu Obwodowego Polskiej Partii Robotniczej w Krakowie od lutego 1942 r. po dekonspiracji został przeniesiony na inny teren.

Franciszek Malinowski „Zagóra” został sekretarzem Komitetu Obwodowego Polskiej Partii Robotniczej w Krakowie. Funkcję pełnił do aresztowania w styczniu 1943 r. Został wywieziony do KL Dora, gdzie rozstrzelano go 28 lutego 1944 r.


1942.06.02                      Niemcy kontynuowali akcję wysiedleń z krakowskiego getta. Zastrzelono kilkunastu Żydów.


1942.06.02                      W Krakowie Niemcy zorganizowali Urząd Gospodarowania Materiałami Budowlanymi w Generalnym Gubernatorstwie.

1942.06.03                      Ukazał się dekret generalnego gubernatora Hansa Franka, ktory wyłączył sprawy żydowskie z gestii administracji i przekazał je w całości policji.

1942.06.03                      W Swoszowicach został aresztowany Józef Wraubek, komendant policji granatowej w Nowym Targu, szef sztabu Dywizji Podhalańskiej w Konspiracji, osadzono go w siedzibie zakopiańskiego gestapo w "Palace", 15 października 1942 r. przywieziono do więzienia Montelupich w Krakowie, później wywieziono go do KL Auschwitz, został przeniesiony do KL Buchenwald, KL Dora i KL Bergen-Belsen.

1942.06.03    Z więzienia Montelupich w Krakowie odszedł transport 68 więźniów do KL Auschwitz, w obozie oznaczono ich numerami od 37247 do 37314.

1942.06.04                      W krakowskim getcie Niemcy rozpoczęli dwudniową akcję wysiedleńczą do obozu w Bełżcu, gdzie wywieziono około 5000 osób. Kilkuset Żydów zastrzelono na miejscu. Wśród nich Mordechaja Gebirtiga, urodzonego w 1877 r. autora popularnej w gettach pieśni Brent (Gore).

1942.06.04                      W krakowskim kinie "Uciecha" zakończono wyświetlanie filmu Strzał na scenie.

1942.06.04                      W nocy została podpalona zajęta przez niemiecką policję przystań wioślarska Towarzystwa Sportowego Makkabi. Spłonął sprzęt sportowy, pomieszczenia sanitarne oraz bufet z wyposażeniem i zapasami.

1942.06.05                      W Kobierzynie pod Krakowem Niemcy założyli Stalag 369, karny obóz dla podoficerów belgijskich i francuskich. Przez obóz przeszło około 17000 jeńców. Zlikwidowano go 12 sierpnia 1944 r.

1942.06.05                      W Krakowie został aresztowany Julian Michał Stanoch, prezes Zrzeszenia geografów Polskich, członek Zarządu Głównego Towarzystwa Nauczycieli Szkół Wyższych. Wywieziono go do KL Auschwitz, gdzie 22 września 1942 r. został zamordowany.

1942.06.05                      W krakowskim getcie Niemcy zakończyli dwudniową akcję wysiedleńczą do obozu w Bełżcu, gdzie wywieziono około 5000 osób. Kilkuset Żydów zastrzelono na miejscu.

1942.06.05                      W krakowskim kinie „Uciecha” rozpoczęto wyświetlanie filmu Manewry miłosne.

1942.06.05    Z więzienia Helclów w Krakowie wywieziono pięć kobiet do KL Auschwitz.

1942.06.06                      W krakowskim getcie Niemcy zastrzelili kilku Żydów.

1942.06.07                      Do Krakowa przyjechał Artur Axmann, przywódca Hitlerjugend. Z tej okazji zorganizowano „poranek młodzieżowy”, na którym Hans Frank powiedział: Każdy Niemiec, który przybywa na ten teren, znajduje tu swoja Ojczyznę. Także i wy, moi chłopcu i dziewczęta, powinniście tu znaleźć swoją prawdziwą Ojczyznę. Powinniście tu zaszczepić silne korzenie nowej niemieckiej przestrzeni życiowej.

1942.06.07                      W krakowskim getcie Niemcy rozpoczęli dwudniową akcję wysiedleńczą do obozu w Bełżcu, gdzie wywieziono kilka tysięcy osób. Kilkuset Żydów zastrzelono na miejscu.

1942.06.08                      Kierownikiem gazowni w Krakowie został dyplomowany inżynier Ahlborn. Jednocześnie pełnił on obowiązki kierownika Wodociągów.

1942.06.08                      Kierownikiem Miejskiej Kolei Elektrycznej w Krakowie został inżynier Klouzal.

1942.06.08                      W krakowskim getcie Niemcy zakończyli dwudniową akcję wysiedleńczą do obozu w Bełżcu, gdzie wywieziono kilka tysięcy osób. Kilkuset Żydów zastrzelono na miejscu.

1942.06.09                      Wszyscy żydowscy rzemieślnicy w krakowskim getcie zostali skoszarowani przy swoich warsztatach pracy.

1942.06.10                      W krakowskiej Ubezpieczalni Społecznej policja aresztowała trzech pracowników.

1942.06.10                      W krakowskim getcie niemiecka policja zastrzeliła Annę Anisfeld.

1942.06.11    Z więzienia Montelupich w Krakowie odszedł transport 62 więźniów do KL Auschwitz, w obozie oznaczono ich numerami od 39190 do 39251.

1940.04.18                      WKl Auschwitz rozstrzelano aresztowanego 18 kwietnia 1940 r. we własnym domu Władysława Tempkę, członka Międzypartyjnego Komitetu Porozumiewawczego, przywódcę Stronnictwa Pracy.

1942.06.12                      Gubernator Generalny Hans Frank przyjął na audiencji członków Rady Głównej Opiekuńczej. Interweniowali oni w sprawie wysiedleń i pacyfikacji. H. Frank obiecał złagodzenie terroru. Obietnica ta nie została dotrzymana.

1942.06.12                      W Starym Teatrze w Krakowie odbyła się premiera sztuki Dlaczego zaraz tragedia Romana Niewiarowicza wyreżyserowanej przez autora wraz z Romanem Wrońskim.

1942.06.14                      W siedzibie gestapo przy ul. Pomorskiej 2 w Krakowie zmarł w czasie przesłuchania torturowany Tadeusz Rusek.

1942.06.15                      Polski Komitet Opiekuńczy Kraków-Miasto zorganizował dla uczniów szkół zawodowych kolonie w Sidzinie. W późniejszym okresie takie kolonie zorganizowano w Czarnocinie, Stradowie, Rabce i Zarytem.

1942.06.15                      Przy ul. Jabłonowskich 19 w Krakowie otwarto Zakład Zastawienniczy i Licytacyjny.

1942.06.15                      W Krakowie zmarł Henryk Oesterreicher, slawista, adiunkt Uniwersytetu Jagiellońskiego.

1942.06.15    Z więzienia Montelupich w Krakowie odszedł transport 132 więźniów do KL Auschwitz, w obozie oznaczono ich numerami od 39421 do 39552.

1942.06.17                      Przy ul. Lwowskiej 2 w krakowskim getcie policja niemiecka zastrzeliła Feiglę Atteslander.

1942.06.17                      W KL Auschwitz zginął Zygmunt Jarosz, nauczyciel fizyki i chemii, kierownik Centralnej Pracowni Przyrodniczej dla szkół powszechnych w Krakowie, aresztowany 4 sierpnia 1941 r.

1942.06.17                      W mieszkaniu adwokata Kazimierza Ostrowskiego (komendanta Obszaru Południowego Związku Oficerów Rezerwy) gestapo urządziło „kocioł”. Aresztowano kilka osób, które przyszły na imieniny córki zbiegłego gospodarza.

1942.06.17    Z więzienia Montelupich w Krakowie odszedł transport 123 więźniów do KL Auschwitz, w obozie oznaczono ich numerami od 39553 do 39675.

1942.06.18                      Na ulicach i w lokalach Krakowa przeprowadzono łapankę, zatrzymanych wywieziono na roboty do Rzeszy.

1942.06.18                      Usunięto polskich lekarzy ze szpitala psychiatrycznego w Kobierzynie przenosząc ich do pracy w zakładzie w Drewnicy. Opiekę nad chorymi przejęli lekarze niemieccy.

1942.06.18                      W krakowskim kinie „Uciecha” zakończono wyświetlanie filmu Manewry miłosne.

1942.06.18                      Zlikwidowano, funkcjonujące od 1 września 1941 r. w dwu pawilonach wydzierżawionych przez Ubezpieczalnię Społeczną od dyrektora szpitala w Kobierzynie pod Krakowem, sanatorium przeciwgruźlicze „Skotniki”. Chorych wyrzucono z pomieszczeń, lekarzy zwolniono z pracy.

1042.06.19                      Gubernator generalny Hans Frank przyjął na Wawelu delegację Rady Głównej Opiekuńczej z Adamem Ronikierem na czele.

1942.06.19                      Usunięto polskiego kapelana i personel pielęgniarski ze szpitala psychiatrycznego w Kobierzynie. Całkowitą opiekę nad chorymi przejęli lekarze niemieccy.

1942.06.19                      W krakowskim kinie „Uciecha” rozpoczęto wyświetlanie filmu Strzały w nocy.

1942.06.19                      W Starym Teatrze w Krakowie odbyła się premiera sztuki Wojna z babami Stefana Turskiego wyreżyserowanej przez autora.

1942.06.19    Z Krakowa do Warszawy wyjechało 17 ochotników z Polskiej Partii Robotniczej. Mieli oni być przerzuceni do partyzantki na Lubelszczyźnie.

1942.06.19    Z więzienia Montelupich w Krakowie odszedł transport 58 więźniów do KL Auschwitz, w obozie oznaczono ich numerami od 39830 do 39887.

1942.06.20                      Ukazało się zarządzenie Starosty Miejskiego ustalające nowe granice getta w Krakowie.

1942.06.20                      Ukazało się zarządzenie Starosty Miejskiego zakazujące Polakom wstępu do Parku Krakowskiego pod karą grzywny w wysokości 1000 zł lub trzech miesięcy aresztu.

1942.06.23                      SS i gestapo przeprowadziły likwidację zakładu psychiatrycznego w Kobierzynie. 537 chorych wywieziono do KL Auschwitz. 30 zamordowano na miejscu (ok. Billerfeld Mojżesz ur. W 1894 r., Dziura Jan ur. W 1889 r., Końskowolski Symche ur. W 1940 r., Kossowska Stefania ur. W 1918 r., Krupa Stanisław ur. W 1905 r., Majersdorf Tauba, Mayer Michał, Mąsior Józef ur. W 1890 r., Nesselrot Bella, Spielman Herman ur. W 1914 r., Stańczykowa Antonina ur. W 1907 r., Szewczyk Wojciech ur. w 1895 r.). Rozstrzelano także 20 Żydów ze Skawiny przywiezionych do wykopania grobu ofiar likwidacji. W budynkach zorganizowano szpital SS, ośrodek rolny i placówkę Hitlerjugend.

1942.06.23                      Starostą powiatu krakowskiego został dr Albert Schaar.

1942.06.23                      W rejonie ul. Czarodziejskiej na Dębnikach w Krakowie przeprowadzono łapankę, zatrzymanych wywieziono na roboty do Rzeszy.

1942.06.24                      Grupa wypadowa Gwardii Ludowej Polskiej Partii Robotniczej z Płaszowa dowodzona przez Leonida Czetyrkę „Kolka” wykoleiła na stacji w Płaszowie transport wojskowy. Zginęło 40 żołnierzy Wehrmachtu, przerwa w ruchu trwała 12 godzin.

1942.06.24                      Na ulicach, w lokalach i na wiślanej plaży na Zwierzyńcu w Krakowie przeprowadzono łapankę, zatrzymanych wywieziono na roboty do Rzeszy. W czasie akcji przed sklepem przy ul. Królowej Jadwigi 16 zastrzelono subiekta Gustawa Szwarcenberga.

1942.06.24                      Przy próbie aresztowania w domu przy ul. Twardowskiego 99 w Krakowie policja zastrzeliła uciekającego żołnierza Armii Krajowej podharcmistrza Władysława Mitkowskiego.

1942.06.24                      W Krakowie policja aresztowała Jana Marchewczyka „Ciupaga”, organizatora komórki Polskiej Partii Robotniczej w Zakładach Zieleniewskiego. Został on wywieziony do KL Auschwitz i tam rozstrzelany 14 marca 1943.

1942.06.24                      W Krakowie policja aresztowała Marcina Sycza, działacza Polskiej Partii Socjalistycznej Wolność Równość Niepodległość, członka zarządu Głównego Związku Zawodowego Pracowników Miejskich. Został on wywieziony do KL Auschwitz i tam rozstrzelany 11 września 1942.

1942.06.24                      W Krakowie policja przeprowadziła aresztowania wśród inteligencji. Zatrzymano 120 osób.

1942.06.24                      W krakowskiej Ubezpieczalni Społecznej policja aresztowała czterech lekarzy i pracownika administracyjnego.

1942.06.25                      W KL Auschwitz rozstrzelano 10 więźniów z Krakowa.

1942.06.25                      W krakowskim kinie „Uciecha” zakończono wyświetlanie filmu Strzały w nocy.

1942.06.26                      Przy ul. Wodnej, koło dworca kolejowego w Płaszowie, funkcjonariusze Ordnungsdienstu z krakowskiego getta powiesili pod niemieckim nadzorem 7 osób.

1942.06.26                      W krakowskim kinie „Uciecha” rozpoczęto wyświetlanie filmu Narzeczona z nieba.

1942.06.26                      W Starym Teatrze w Krakowie odbyła się premiera sztuki Szkarłatne róże Aldo Benedettiego w reżyserii Kazimierza Fabisiaka. Od 8 maja 1943 r. był on grany pod tytułem Tak się zdobywa kobietę.

1942.06.26                      Wyższy Dowódca SS i Policji w Generalnym Gubernatorstwie SS-Obergruppenführer Friedrich Wilhelm Krüger wydał zarządzenie zmieniające strukturę organizacyjną policji.

1942.06.26    Z więzienia Montelupich w Krakowie do KL Auschwitz wywieziono 20 więźniów, w obozie zostali oznaczeni numerami od 41624 do 41643.

1942.06.27                      Kierownikiem krakowskiego Urzędu szkolnego został radca szkolny Schoen.

1942.06.28    Z krakowskiego więzienia Montelupich odszedł transport do KL Auschwitz.

1942.06.29                      W krakowskim kinie „Uciecha” zakończono wyświetlanie filmu Narzeczona z nieba.

1942.06.30                      Na Rynku Głównym w Krakowie odbyła się rewia niemieckich sił policyjnych i wojskowych.

1942.06.30                      Utraciły ważność przedwojenne polskie prawa jazdy. Dla uzyskania nowego prawa jazdy Generalnego Gubernatorstwa należało ponownie zdać egzamin.

1942.06.30                      W Krakowie policja aresztowała członków Zarządu i Rady Okręgowej „Społem”.

1942.06.30                      W Krakowie został aresztowany profesor Jan Olbrycht. 13 lipca 1942 r. wywieziono go do KL Auschwitz.

1942.06.30                      W krakowskim getcie przeprowadzono kolejną akcję deportacyjną do obozu w Bełżcu. Zamordowano także pewna ilość osób na miejscu.

1942.06.30                      W krakowskim kinie „Uciecha” rozpoczęto wyświetlanie filmu Złota maska.

1942.06.30    Z krakowskiego więzienia Helclów wywieziono 26 kobiet do KL Auschwitz.