Z Małopolska w II Wojnie Światowej


BUGAJSKI Aleksander.

Syn Józefa i Katarzyny z d. Sułkowskiej. Urodzony w Tarnowie (?). Miał braci Józefa (urzędnika ubezpieczeniowego), Kazimierza (prawnika), Jana (geografa) i siostrę Marię (urzędniczkę). Przed wojną mieszkał przy ul. Długosza w Krakowie. Po wkroczeniu Niemców został osadzony w więzieniu Montelupich. 2 lipca 1940 r. zbiegł z więzienia. Ukrywał się w Krakowie przy ul. Krowoderskiej u Ireny Ułan, następnie w Zakliczynie nad Dunajcem. Po powrocie do Krakowa dalej działał w konspiracji w stopniu porucznika. Został kierownikiem jednego z zespołów dywersyjnych. Używał pseudonimu „Halny”. W grudniu 1940 r. uczestniczył w likwidacji adwokata W. Następnie pełnił obowiązki szefa Związku Odwetu Okręgu Krakowskiego Związku Walki Zbrojnej. Aresztowany ponownie w kwietniu 1941 r. (w mieszkaniu Drożańskich przy ul. Siemiradzkiego 9). Podczas próby ucieczki został postrzelony. Schwytanego osadzono w więzieniu Montelupich. W więzieniu w latach 1941 - 1942 wykonywał pracę pielęgniarza, pomagając dr Kazimierzowi Garbieniowi. Wykorzystywał ambulatorium więzienne do przekazywania informacji o prowadzonych śledztwach. Przed wywiezieniem do obozu przez dłuższy czas osłaniali go strażnicy więzienni, którym przepowiadał przyszłość. W 1943 r. został wywieziony do KL Auschwitz, następnie przeniesiony do KL Ravensbrück i do KL Klützow. Po udanej ucieczce powrócił do Krakowa, skąd przerzucono go został do Warszawy.

Poległ w 1944 r. podczas powstania warszawskiego na Mokotowie.

Archiwum Muzeum Krakowa 24/r/84 Proficz Józef, Relacja; Dąbrowa-Kostka Stanisław, Krakowska wsypa wiosną 1941, „Kierunki” 1970 nr 46; Dąbrowa-Kostka Stanisław, W okupowanym Krakowie, Warszawa 1972; Gaweł Tadeusz, Pokłon tym, którzy tworzyli . . ., Kraków 1999, s. 42; Hein Wincenty, Jakubiec Czesława, Montelupich, Kraków 1985, s. 122, 389; Jankowski Stanisław Maria, Monte, Warszawa 1983; Piątkowska Antonina, Wspomnienia oświęcimskie, Kraków 1977; Pluta - Czachowski Kazimierz, Pierwszy lot, „Kierunki” 1984 nr 8; Wroński Tadeusz, Fort Krzesławicki - miejsce masowych egzekucji Polaków w Krakowie w latach 1939 - 1940 Kraków 1981, s. 20;