Z Małopolska w II Wojnie Światowej


BIELSKI-SARIUSZ Zygmunt.       
Urodzony w 1869 r. w Widawie pow. Łask. W 1892 r. na Wydziale Budowy Maszyn Politechniki Lwowskiej uzyskał dyplom inżyniera mechanika. Po studiach pracował kolejno w Warsztatach Narzędzi Wiertniczych, w Sanockiej Fabryce Wagonów, Polskiej Spółce Naftowej. Budował pierwsze zbiorniki ziemne na ropę. Prowadził wiercenia poszukiwawcze za solami potasowymi w Morszynie i Bolechowie oraz gazu ziemnego w Kałuszu. W 1913 r. był kierownikiem wierceń poszukiwawczych Towarzystwa Naftowego „Opiag” w Maniawie i Kryczce.  W latach 1914 - 1915 pracował w Centralnym Zarządzie firmy „Opiag” w Wiedniu. Badał tereny naftowe w Mossul, Hit, w południowych Morawach. Po I wojnie światowej był dyrektorem naczelnym Koncernu Naftowego „Małopolska” we Lwowie. Był profesorem zwyczajnym wiertnictwa i górnictwa naftowego. W 1923 r. objął kierownictwo Katedry Wiertnictwa i Eksploatacji Nafty Akademii Górniczej w Krakowie, pełniąc jednocześnie obowiązki dyrektora kopalni nafty firmy „Premier”. Był jednym z założycieli Stowarzyszenia Polskich Inżynierów Przemysłu Naftowego w Borysławiu. Od 1930 r. pracował wyłącznie na uczelni. W latach 1931-1933 był rektorem Akademii Górniczej w Krakowie. Został aresztowany 6 listopada 1939 r. w czasie "Sonderaktion Krakau". Przy aresztowaniu zrewidowano fo. Po  przewiezieniu krytą ciężarówką przez Gołębią, Wiślną, Zwierzyniecką, Podwalem, Karmelicką, Alejami Trzech Wieszczów do więzienia Montelupich został wpisany do więziennej ewidencji. 7 listopada 1939 r. ok. 10,00 rano przewieziono go do koszar 20. pułku piechoty przy ul. Mazowieckiej. 9 listopada 1939 r. został wywieziony koleją z Krakowa-Łobzowa do więzienia we Wrocławiu. 10 listopada 1939 r. osadzono go w więzieniu karnym przy Kletschkauerstrasse 31 (obecnie ul. Kleczkowska) lub więzieniu śledczym przy Freiburgerstrasse (obecnie ul. Świebodzka). 27 listopada 1939 r. po godz. 20,00 został przewieziony karetką więzienną na dworzec główny we Wrocławiu. Po dwugodzinnym oczekiwaniu w tunelu pod torami kolejowymi zapędzono go do pociągu. 28 listopada 1939 r. z przystanku leśnego za stacją kolejową w Oranienburgu około godz. 16,00 w padającym deszczu ze śniegiem przepędzono go do bramy KL Sachsenhausen i poddano procedurze przyjęcia (kąpiel, strzyżenie, odebranie ubrań, pieniędzy i zegarków, wydanie obozowych pasiaków). 29 listopada 1939 r. zapoznano go z regulaminem obozowym i przydzielono do baraku. W bloku 46 prowadził wykłady dla współwięźniów. 8 lutego 1940 r. został zwolniony z obozu. Jego dorobek naukowy i publicystyczny obejmuje około 85 pozycji.      
Zmarł w 1944 r. w Krakowie.           
Gwiazdomorski Jan, Wspomnienia z Sachsenhausen, Kraków 1969, s. 267; S. Jerzy, Kto to przypomni Niemcom? http://web.archive.org/web/20110719042740/http://lists.ceti.pl/pipermail/wiec/20071011/011790.html [dostęp 19 czerwca 2020];Wroński Tadeusz, Kronika okupowanego Krakowa, Kraków 1974, s. 47, 401;



[1] Gwiazdomorski Jan, Wspomnienia z Sachsenhausen, Kraków 1969, s. 267;

[2] Gwiazdomorski Jan, Wspomnienia z Sachsenhausen, Kraków 1969, s. 267;

[3] Gwiazdomorski Jan, Wspomnienia z Sachsenhausen, Kraków 1969, s. 267;