Z Małopolska w II Wojnie Światowej

BOLEWSKI Andrzej Adolf Stanisław.         
Urodzony 17 lipca 1906 r. w Małogoszczy. Na początku I wojny światowej został wraz z rodzicami wysiedlony w głąb Rosji, najpierw na Ukrainę, później na Kaukaz. Po powrocie do kraju zamieszkał w Radomiu. Tam ukończył szkołę średnią i zdał maturę. W 1924 r., po odbyciu praktyki w kopalni soli w Wieliczce, zdał egzamin na Wydział Górniczy Akademii Górniczej w Krakowie. W 1928 r. podjął pracę młodszego asystenta Zakładu Mineralogii i Petrografii Akademii Górniczej w Krakowie. Należał do Polskiej Korporacji Akademickiej Montana, której w 1930 r. był prezesem. Kierował działalnością Krakowskiego Koła Międzykorporacyjnego. Studia ukończył w 1930 r. Od 1930 r. pracował w kopalni ropy naftowej w Moreni (Rumunia). Następnie odbył podróż naukową do Włoch, gdzie zwiedzał sycylijskie kopalnie siarki. W Grecji oglądał kopalnie rud cynku i ołowiu Laurion. Zwiedzał kopalni w Austrii i Czechach. W 1933 r. odbył uzupełniające studia mineralogiczne na uniwersytetach w Liège, Gandawie i Lowanium. Na Sorbonie studiował problemy struktury kryształu oraz mikroskopię światła odbitego. W Lille zapoznał się z petrografią węgla kamiennego. W szkole handlowej w Antwerpii studiował ekonomikę surowców mineralnych. Studiował w Hiszpanii złoża rtęci, siarki i pirytu. Doktoryzował się na Akademii Górniczej w Krakowie w 1935 r. Od 1936 r. pełnił obowiązki kierownika Zakładu Mineralogii i Petrografii Akademii Górniczej w Krakowie. Habilitację uzyskał w 1939 r. Był starszym asystentem mineralogii i petrografii Akademii Górniczej[1]. Jako podporucznik brał udział w kampanii wrześniowej 1939 r. Uniknął niewoli niemieckiej. Został aresztowany 6 listopada 1939 r. w czasie "Sonderaktion Krakau". Po  przewiezieniu krytą ciężarówką przez Gołębią, Wiślną, Zwierzyniecką, Podwalem, Karmelicką, Alejami Trzech Wieszczów do więzienia Montelupich został wpisany do więziennej ewidencji. 7 listopada 1939 r. ok. 10,00 rano przewieziono go do koszar 20. pułku piechoty przy ul. Mazowieckiej. 9 listopada 1939 r. został wywieziony koleją z Krakowa-Łobzowa do więzienia we Wrocławiu. 10 listopada 1939 r. osadzono go w więzieniu karnym przy Kletschkauerstrasse 31 (obecnie ul. Kleczkowska) lub więzieniu śledczym przy Freiburgerstrasse (obecnie ul. Świebodzka). 27 listopada 1939 r. po godz. 20,00 został przewieziony karetką więzienną na dworzec główny we Wrocławiu. Po dwugodzinnym oczekiwaniu w tunelu pod torami kolejowymi zapędzono go do pociągu. 28 listopada 1939 r. z przystanku leśnego za stacją kolejową w Oranienburgu około godz. 16,00 w padającym deszczu ze śniegiem przepędzono go do bramy KL Sachsenhausen i poddano procedurze przyjęcia (kąpiel, strzyżenie, odebranie ubrań, pieniędzy i zegarków, wydanie obozowych pasiaków). 29 listopada 1939 r. zapoznano go z regulaminem obozowym i przydzielono do baraku. 4 marca 1940 r. został przeniesiony do KL Dachau[5]. 30 sierpnia 1940 r. zwolniono go z KL Dachau[6]. Wg innych źródeł nastąpiło to 26 września 1940 r. Jako docent był od połowy 1942 r. do stycznia 1945 r. zatrudniony w oficjalnym Państwowym Zakładzie Badania Materiałów zajmującym się kontrolą jakości materiałów produkowanych i używanych w Generalnym Gubernatorstwie[7]. Dostarczał różnych materiałów i aparatury na potrzeby Armii Krajowej[8]. Prowadził działalność konspiracyjną oraz tajne nauczanie, wykorzystując do tego Techniczną Szkołę Górniczo-Hutniczo-Mierniczą, utworzoną za zgodą okupanta. Przygotowywał skrypty i podręczniki akademickie. Zbierał materiały na temat przyszłych Ziem Odzyskanych, a zwłaszcza dane dotyczące surowców mineralnych i szlaków komunikacyjnych, głównie drogi wodnej Odry. Na początku 1945 r. kierował odbudową wypalonego gmachu głównego Akademii Górniczej. W marcu 1945 r. brał udział w przejmowaniu Wrocławia i obiektów górniczych Dolnego Śląska. Był uczestnikiem i doradcą polskiej delegacji na konferencji w Poczdamie w 1945 r. Brał udział w negocjacjach w komisji badającej sprawę wytyczenia przyszłych zachodnich granic Polski. Został też kierownikiem Zakładu Mineralogii i Petrografii Akademii Górniczej w Krakowie, którym kierował do 1969 r. W 1946 r. został profesorem nadzwyczajnym. W 1950 r. mianowano go profesorem zwyczajnym. Był także organizatorem Wydziału Górniczego Politechniki Śląskiej w Gliwicach. W latach 1951-1952 był prorektorem Akademii Górniczo-Hutniczej. W 1952 powołany został na stanowisko prezesa Centralnego Urzędu geologii. W 1952 r. został członkiem Polskiej Akademii Nauk. Zreorganizował państwową służbę geologiczną. Po ustąpieniu w 1957 r. ze stanowiska prezesa Centralnego Urzędu Geologicznego poświęcił się pracy na Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie. W latach 1960-1962 był ponownie prorektorem tej uczelni. W 1969 r. został pozbawiony kierownictwa katedry. Przez pewien czas był pracownikiem Instytutu Geologicznego. W 1976 r. przeszedł na emeryturę. W 1984 r. otrzymał tytuł doktora honoris causa Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie. Otrzymał tytuł doktora honoris causa Politechniki Śląskiej w Gliwicach. W 1990 r. został członkiem Polskiej Akademii Nauk. Przez wiele lat był prezesem Polskiego Towarzystwa Mineralogicznego. Należał do Brytyjskiego Towarzystwa Mineralogicznego oraz do Francuskiego Towarzystwa Mineralogicznego i Krystalograficznego. Był autorem setek prac naukowych.    
Zmarł 29 listopada 202 r. w Krakowie.   
Odznaczony Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski, Krzyżem Wielkim Orderu Odrodzenia Polski, Krzyżem Oświęcimskim i Medalem Rodła. 
Gruszczyk Hubert, Różne były formy walki z okupantem czyli Akademia Górnicza w Krakowie w okresie wojny i okupacji, „W Marszu 1939-1945” 1974 nr 1 s. 57, 58; Gwiazdomorski Jan, Wspomnienia z Sachsenhausen, Kraków 1969, s. 267; Różne, „Kraków” 1986 nr 4 s. 60; S. Jerzy, Kto to przypomni Niemcom? http://web.archive.org/web/20110719042740/http://lists.ceti.pl/pipermail/wiec/20071011/011790.html [dostęp 19 czerwca 2020]; Urbańczyk Stanisław, Uniwersytet za kolczastym drutem, Kraków 1969, s. 221, 272; Wroński Tadeusz, Kronika okupowanego Krakowa, Kraków 1974, s. 47, 401;