Z Małopolska w II Wojnie Światowej


BROŻEK Mieczysław.  
Urodzony 11 kwietnia 1911 r. w Kaniowie Starym[1]. Syn Ludwika (maszynisty w kopalni węgla) i Marii z d. Wieczorek. Miał pięcioro rodzeństwa. Uczył się w szkole ludowej w Czechowicach-Grabowicach. Ukończył gimnazjum klasyczne w Pszczynie. W 1931 r. rozpoczął studia na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Jagiellońskiego. Dyplom magisterski obronił w 1936 r. Pracował na stanowisku starszego asystenta Katedry Filologii Klasycznej Uniwersytetu Jagiellońskiego[2]. Od 1936 r. należał do Polskiego Towarzystwa Filologicznego. W latach 1937-1951 był sekretarzem Polskiego Towarzystwa Filologicznego. W 1939 obronił rozprawę doktorską De Calliae tragoedia grammatica. Jednocześnie od 1937 uczył łaciny w krakowskich szkołach średnich. Został aresztowany 6 listopada 1939 r. w czasie "Sonderaktion Krakau". Przy aresztowaniu został zrewidowany. Po  przewiezieniu krytą ciężarówką przez Gołębią, Wiślną, Zwierzyniecką, Podwalem, Karmelicką, Alejami Trzech Wieszczów do więzienia Montelupich został wpisany do więziennej ewidencji. 7 listopada 1939 r. ok. 10,00 rano przewieziono go do koszar 20. pułku piechoty przy ul. Mazowieckiej. 9 listopada 1939 r. został wywieziony koleją z Krakowa-Łobzowa do więzienia we Wrocławiu. 10 listopada 1939 r. osadzono go w więzieniu karnym przy Kletschkauerstrasse 31 (obecnie ul. Kleczkowska) lub więzieniu śledczym przy Freiburgerstrasse (obecnie ul. Świebodzka). 27 listopada 1939 r. po godz. 20,00 został przewieziony karetką więzienną na dworzec główny we Wrocławiu. Po dwugodzinnym oczekiwaniu w tunelu pod torami kolejowymi zapędzono go do pociągu. 28 listopada 1939 r. z przystanku leśnego za stacją kolejową w Oranienburgu około godz. 16,00 w padającym deszczu ze śniegiem przepędzono go do bramy KL Sachsenhausen i poddano procedurze przyjęcia (kąpiel, strzyżenie, odebranie ubrań, pieniędzy i zegarków, wydanie obozowych pasiaków). 29 listopada 1939 r. zapoznano go z regulaminem obozowym i przydzielono do baraku. 4 marca 1940 r. przeniesiono go do KL Dachau[8]. W obozie służył pomocą starszym aresztowanym. 14 lub 15 stycznia 1941 r. został zwolniony z KL Dachau[9]. Po powrocie do Krakowa włączył się w tajne nauczanie. Na konspiracyjnym Uniwersytecie Jagiellońskim prowadził zajęcia z filologii klasycznej. Utrzymywał się z pracy kreślarza w urzędzie geologicznym. Zdołał sprzedać kilka obrazów, wykorzystując umiejętności rozwijane w latach szkolnych. Po wojnie pozostał związany z Uniwersytetem Jagiellońskim. Był starszym wykładowcą i adiunktem w Seminarium Filologii Klasycznej, które uruchamiał po przerwie wojennej w lutym 1945r. Od 1946 był współpracownikiem Komisji Filologii Klasycznej Polskiej Akademii Umiejętności. W latach 1954-1956 pełnił funkcję prodziekana Wydziału Filologicznego Uniwersytetu Jagiellońskiego. W 1955 r. otrzymał stanowisko docenta. W 1964 r. mianowano go profesorem nadzwyczajnym w Katedrze Filologii Klasycznej. W latach 1966-1976 był przewodniczącym Koła Krakowskiego Polskiego Towarzystwa Filologicznego, zasiadał też przez jakiś czas w Zarządzie Głównym Towarzystwa, które nadało mu członkostwo honorowe. W latach 1967-1977 kierował Katedrą Filologii Klasycznej. W 1972 r. otrzymał nominację na profesora zwyczajnego. W 1981 r. przeszedł na emeryturę. Od 1983 r. należał do Stowarzyszenia Plastyków Nieprofesjonalnych Ziemi Krakowskiej. W czerwcu 1984 r. wystawiał swoje prace w Klubie Środowiskowym „Zaułek” w Krakowie. W 1990 r. został przyjęty w poczet członków Polskiej Akademii Umiejętności. Brał też udział w pracach Komitetu Nauk o Kulturze Antycznej Polskiej Akademii Nauk oraz Komisji Historyczno-Literackiej Oddziału Krakowskiego. Polskiej Akademii Nauk. Uczestniczył w kongresach międzynarodowych w Rzymie, Jenie i Budapeszcie.   
Zmarł 29 lutego 2000 r. w Krakowie, został pochowany na cmentarzu Rakowickim w Krakowie[10].    
Odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (1974), Złotym Krzyżem Zasługi (1956), Medalem Komisji Edukacji Narodowej, (1974), Medalem 40 Lecia Polski Ludowej (1984), tytułem „Zasłużonego Nauczyciela PRL” (1978).  
Był dwukrotnie żonaty. Z Anną Fara miał troje dzieci, syna Krzysztofa (urodzonego w 1939 r.), córkę Marię (urodzona 1942 r.) i syna Celestyna (urodzonego w 1946 r.). Z Krystyną Weyssenhoff miał syna Jana (urodzonego w 1970 r.).         
Gwiazdomorski Jan, Wspomnienia z Sachsenhausen, Kraków 1969, s. 267; Nekrolog Mieczysława Brożka, „Dziennik Polski” 2000 nr 53 s. 26; S. Jerzy, Kto to przypomni Niemcom? http://web.archive.org/web/20110719042740/http://lists.ceti.pl/pipermail/wiec/20071011/011790.html [dostęp 19 czerwca 2020];Urbańczyk Stanisław, Uniwersytet za kolczastym drutem, Kraków 1969, s. 272; Wroński Tadeusz, Kronika okupowanego Krakowa, Kraków 1974, s. 47, 401;



[1] Nekrolog Mieczysława Brożka, „Dziennik Polski” 2000 nr 53 s. 26;

[2] Gwiazdomorski Jan, Wspomnienia z Sachsenhausen, Kraków 1969, s. 267;

[3] Gwiazdomorski Jan, Wspomnienia z Sachsenhausen, Kraków 1969, s. 267;

[4] Gwiazdomorski Jan, Wspomnienia z Sachsenhausen, Kraków 1969, s. 267;

[5] Gwiazdomorski Jan, Wspomnienia z Sachsenhausen, Kraków 1969, s. 267;

[6] Gwiazdomorski Jan, Wspomnienia z Sachsenhausen, Kraków 1969, s. 267;

[7] Poznański Stanisław, Zaborowski Jan, Sonderaktion Krakau, Warszawa 1964, s. 92;

[8] Urbańczyk Stanisław, Uniwersytet za kolczastym drutem, Kraków 1969, s. 272;

[9] Wroński Tadeusz, Kronika okupowanego Krakowa, Kraków 1974, s. 47;

[10] Nekrolog Mieczysława Brożka, „Dziennik Polski” 2000 nr 53 s. 26;