Z Małopolska w II Wojnie Światowej
GÓRSKI Franciszek.
Urodzony 6 sierpnia 1897 r. w Woli Pękoszewskiej, powiat Skierniewice. Syn Konstantego Mariana (krytyka i historyka sztuki) i Antoniny z d.
Chłapowskiej. Był uczniem Gimnazjum im. Jana III Sobieskiego w Krakowie. W 1914
r. przeniósł sie do gimnazjum Klasycznego w Lozannie. Od 1916 r. studiował
ekonomię na Uniwersytecie w Genewie. Studiów nie ukończył. Powrócil do Polski. Brał udział w wojnie polsko-bolszewickiej w 1920
r. Po jej zakończeniu rozpoczął studia prawnicze na Uniwersytecie w Poznaniu.
Od 1924 r. studiował botanikę na Uniwersytecie Jagiellońskim. W 1930 r. obronił na Uniwersytecie Jagiellońskim pracę doktorską Sur
la precision de la methode de la numeration des bulles dans les recherches de
photosynthese. Został starszym asystentem w Katedrze Botaniki Ogólnej
Uniwersytetu Jagiellońskiego. W 1937 r. habilitował się na podstawie pracy Badania
nad pobieraniem izomerów optycznych kwasu winowego przez kropidlaka Aspergillus
fumigatus). Uczestniczył w
kampanii wrześniowej 1939r. 6 listopada 1939 r. został
aresztowany w czasie „Sonderaktion Krakau”[1]. Osadzono go w więzieniu Montelupich[2]. Został przeniesiony do koszar przy ul. Mazowieckiej w Krakowie[3]. Przewieziono go do więzienia we Wrocławiu[4]. Został osadzony w KL Sachsenhausen[5]. 8 lutego 1940 r. został zwolniony z obozu[6]. Pracował jako inspektor w dziale łąk i pastwisk w Krakowskiej Izbie Rolniczej. W latach 1941 – 1944 brał udział w tajnym
nauczaniu na poziomie akademickim. Po wojnie kontynuował
pracę na stanowisku docenta w Katedrze Botaniki Ogólnej Uniwersytetu
Jagiellońskiego. W latach 1946-1947 wykładał fizjologię roślin w Wyższej Szkole
Pedagogicznej w Katowicach. W 1947 r. został mianowany profesorem nadzwyczajnym
i kierownikiem Katedry Fizjologii Roślin Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Profesorem zwyczajnym mianowano go w 1956 r. W latach 1956-1959 był dziekanem
Wydziału Biologii i Nauk o Ziemi Uniwersytetu Jagiellońskiego. W latach 1956 –
1968 kierował Pracownią Fotofizjologii i całym Zakładem Fizjologii Roślin
Polskiej Akademii Nauk. W 1962 r. został powołany na członka-korespondenta
Polskiej Akademii Nauk. W latach 1962-1963 był profesorem w Zakładzie Flory
Polskiej Polskiej Akademii Nauk. W 1967 r. przeszedł na emeryturę. Od 1967 do
1973 r. był wiceprezesem Polskiego Towarzystwa Botanicznego. Od 1968 do 1981 r.
przewodniczył Radzie Naukowej Zakładu Fizjologii Roślin Polskiej Akademii Nauk.
W 1969 r. został członkiem rzeczywistym Polskiej Akademii Nauk. W latach
1971-1982 przewodniczył Radzie Naukowej Instytutu Botaniki Polskiej Akademii
Nauk. W 1973 r. został członkiem honorowym Polskiego Towarzystwa Botanicznego.
W 1980 r. otrzymał tytuł doktora honoris causa Akademii Rolniczej w Krakowie. W
1988 r. członkostwo honorowe nadało mu Polskie Towarzystwo Przyrodników im.
Mikołaja Kopernika. Opublikował m.in.: Jak odżywiają się rośliny zielone
(1948), Zarys fizjologii roślin (1955-1959, 3 części), Fizjologia
roślin (1962), Struktura żywej materii (1963), A Comparison of
the Watson-Crick DNA Structural Model with the New "Side by Side" Model
(1980).
Zmarł 7 stycznia 1989 r. w Krakowie,
został pochowany na cmentarzu Salwatorskim w Krakowie.
Odznaczony Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski (1984 r.), Złotym Krzyżem Zasługi, Odznaką Zasłużony Nauczyciel PRL.
Górscy Herbu Boża Wola - Przodkowie i potomkowie
generała Franciszka Górskiego, red. Krystyna
Górska-Gołaska, Poznań: 2000; Gwiazdomorski Jan, Wspomnienia z
Sachsenhausen, Kraków 1969, s. 267; Nekrolog Franciszka Górskiego,
“Dziennik Polski” 1989 nr 10 s. 5; Nekrolog Franciszka Górskiego,
“Tygodnik Powszechny” 1989 nr 4 z 89.01.22; Śródka Andrzej, Biogramy
uczonych polskich, Suplement, Warszawa 1993; Urbańczyk Stanisław, Uniwersytet za kolczastym drutem, Kraków 1969, s. 272; Wroński
Tadeusz, Kronika okupowanego Krakowa,
Kraków 1974, s. 47, 402; <span style="mso-ansi-language:PL" />
[1] Gwiazdomorski Jan, Wspomnienia z Sachsenhausen, Kraków 1969, s. 268;
[2] Gwiazdomorski Jan, Wspomnienia z Sachsenhausen, Kraków 1969, s. 268;
[3] Gwiazdomorski Jan, Wspomnienia z Sachsenhausen, Kraków 1969, s. 268;
[4] Gwiazdomorski Jan, Wspomnienia z Sachsenhausen, Kraków 1969, s. 268;
[5] Wroński Tadeusz, Kronika okupowanego Krakowa, Kraków 1974, s. 47, 402;
[6] Wroński Tadeusz, Kronika okupowanego Krakowa, Kraków 1974, s. 47, 402;