Z Małopolska w II Wojnie Światowej

JAGIEŁŁO Konstanty.      
Urodzony 12 lipca 1916 r. w Hucie Żelechowskiej. Syn robotnika rolnego. Miał brata Władysława (działacza organizacji Młodzieży Towarzystwa Uniwersytetu Robotniczego) i siostrę Marię (członkinię Czerwonego Harcerstwa). Po ukończeniu szkoły powszechnej pracował jako goniec w Zarządzie Głównym Związku Zawodowego Robotników Rolnych. Trenował boks w Robotniczym Klubie Sportowym „Prąd” związanym z Polską Partią Socjalistyczną Frakcja Rewolucyjna. Przeszedł do Robotniczego Klubu Sportowego „Skra” Warszawa. od 1934 r. należał do 21. Gromady Czerwonego Harcerstwa na Żoliborzu w Warszawie. Został kierownikiem gromad harcerskich na Powiślu i Żoliborzu oraz w Annopolu. Był hufcowym Hufca Warszawa-Północ. Należał do prezydium Okręgu Warszawskiego Czerwonego Harcerstwa. W 1935 r. rozpoczął działalność w Organizacji Młodzieży Towarzystwa Uniwersytetu Robotniczego. W 1935 r. został aresztowany za organizowanie bojkotu wyborów parlamentarnych. W 1936 r. wstąpił do Polskiej Partii Socjalistycznej. W 1938 r. aresztowano go za agitację wyborczą za listą Polskiej Partii Socjalistycznej w czasie wyborów samorządowych w Warszawie. Tuż przed wybuchem wojny został członkiem Rady Głównej Czerwonego Harcerstwa. Współpracował ze Stanisławem Dubois. Od października 1939 r. współorganizował konspiracyjna grupę, nazwana później „Barykadą Wolności”. Używał pseudonimów „Bezzębny”, „Kostek”, „Zieliński”. Organizował wydawanie pisemka „Barykada Wolności”. Wg niepotwierdzonych danych w szeregach Związku Walki Zbrojnej miał brać udział w akcjach dywersyjnych. Został przypadkowo aresztowany 1 sierpnia 1940 r. z karabinem przenoszonym na nową melinę. Osadzono go na Pawiaku. W czasie śledztwa wybito mu wszystkie zęby. 22 września 1940 r. wywieziono go do KL Auschwitz. Został oznaczony numerem 4507. Współorganizował z Witoldem Pileckim Związek Organizacji Wojskowych w obozie. Konspiracyjna przyobozowa siatka Polskiej Partii Socjalistycznej Wolność Równość Niepodległość zorganizowała mu 27 czerwca 1944 r. ucieczkę. Dostarczył wówczas do Krakowa plany obozu z zaznaczonym rozmieszczeniem sił SS oraz grypsy więźniów. W klinice przy ulicy Kopernika usunięto mu chirurgicznie obozowy tatuaż. Ukrywał się w Krakowie, potem w Puszczy Niepołomickiej. W Warszawie prowadził rozmowy z kierownictwem RPPS, AL. i przedstawicielami AK w kwestii pomocy dla więźniów KL Auschwitz. Wyjechał do Brzeszcz i zaangażował się akcję pomocy więźniom KL Auschwitz. Dowodził oddziałem Gwardii Ludowej Polskiej Partii Socjalistycznej Wolność Równość Niepodległość organizującym ucieczki więźniów z KL Auschwitz. 27 października 1944 r. miał podjąć grupę czterech uciekających więźniów, których powinien wywieźć z obozu przekupiony SS-man. Zamiast uciekinierów przywiózł na miejsce spotkania w Łękach Zasolu obozowych strażników.         
Zginął w walce z SS-manami 27 października 1944 r. w Łękach Zasolu. Ciało spopielono w obozowym krematorium. 
Odznaczony pośmiertnie Srebrnym Krzyżem Virtuti Militari V klasy, Krzyżem Grunwaldu III klasy, Medalem Zwycięstwa i Wolności. Jego imieniem nazwano szkoły i ulice, a w miejscu śmierci ustawiono pamiątkową tablicę.   
AUJ 1991/016 praca doktorska Andrusikiewicz Janusz, Socjalistyczne podziemie w Polsce południowej w okresie II wojny światowej, Kraków 1991, s. 694, 695; Duraczyński Eugeniusz, Wojna i okupacja. Wrzesień 1939 - kwiecień 1943, Warszawa 1974, 216; Hałoń Kazimierz, W krakowskiej organizacji bojowej PPS, [w:] Polska Partia Socjalistyczna w latach wojny i okupacji 1939-1945. Księga wspomnień, Tom I, Warszawa 1994, s. 402-403; Kłodziński Stanisław, Raport komórki więziennej Delegatury Rządu z 1944 roku o Pawiaku, Oświęcimiu, „Najnowsze Dzieje Polski 1968 nr 12 s. 189; Kretkowski Józef, Barykada Wolności, [w:] Polska Partia Socjalistyczna w latach wojny i okupacji 1939-1945. Księga wspomnień, Tom I, Warszawa 1994, s. 609; Lipiński Piotr, Cyrankiewicz. Wieczny premier, Wołowiec 2016, s. 43; Słownik biograficzny działaczy polskiego ruchu robotniczego, tom 2, Warszawa 1985; Sobański Tomasz, Ucieczki oświęcimskie, Warszawa 1966.