Z Małopolska w II Wojnie Światowej

JACHIMECKI Zdzisław.  
Urodzony 7 lipca 1882 r. we Lwowie. Syn Wojciecha (krawca) i Bronisławy z d. Krasniewicz. Był uczniem lwowskiego gimnazjum. Od dzieciństwa grał na fortepianie i skrzypcach. Od 1899 r. studiował w Konserwatorium Galicyjskiego Towarzystwa Muzycznego we Lwowie. W 1902 r. rozpoczął studia muzykologiczne w Wiedniu. W 1906 r. obronił na Uniwersytecie Jagiellońskim pracę doktorską Psalmy Mikołaja Gomółki. Od 1907 r. prowadził wykłady z historii muzyki na kursach im. Baranieckiego, a od 1908 r. w Konserwatorium Muzycznym w Krakowie. W 1910 r. uzyskał habilitację na podstawie pracy Wpływy włoskie w muzyce polskiej od roku 1540 do 1640 i został docentem w Seminarium Historii i Teorii Muzyki Uniwersytetu Jagiellońskiego. W 1918 r. otrzymał nominację na stopień profesora nadzwyczajnego. Został wówczas kierownikiem Katedry Historii i Teorii Muzyki Uniwersytetu Jagiellońskiego. W 1921 r. został profesorem zwyczajnym. W latach 1924-1925 prowadził wykłady z muzykologii i historii muzyki na uniwersytetach  Bolonii, Florencji, Padwy i Rzymu. Od 1925 r. brał udział w pracach Komisji Historii Sztuki Polskiej Akademii Umiejętności. W 1926 r. podjął działalność w Komisji Etnograficznej Polskiej Akademii Umiejętności. W latach 1926-1934 przygotowywał dla Polskiego Radia audycje słowno-muzyczne, pogadanki oraz prawie 400 koncertów. W 1930 r. został członkiem-korespondentem Polskiej Akademii Umiejętności. W 1932 r. wybrano go dziekanem Wydziału Filozoficznego Uniwersytetu Jagiellońskiego. Wykładał we Frankfurcie nad menem i Hamburgu. W 1938 r. prowadził ponownie wykłady w Bolonii, Florencji i Rzymie oraz w Wiedniu. W 1939 r. wykładał w Budapeszcie. Był dyrektorem artystycznym Towarzystwa Muzycznego w Krakowie. Współpracował z krakowskim Teatrem im. Słowackiego. 6 listopada 1939 r. Został aresztowany w czasie Sonderaktion Krakau. Przy aresztowaniu zrewidowano go. Po przewiezieniu krytą ciężarówką przez Gołębią, Wiślną, Zwierzyniecką, Podwalem, Karmelicką, Alejami Trzech Wieszczów do więzienia Montelupich został wpisany do więziennej ewidencji. 7 listopada 1939 r. ok. 10,00 rano przewieziono go do koszar 20. pułku piechoty przy ul. Mazowieckiej. 9 listopada 1939 r. został wywieziony koleją z Krakowa-Łobzowa do więzienia we Wrocławiu. 10 listopada 1939 r. osadzono go w więzieniu karnym przy Kletschkauerstrasse 31 (obecnie ul. Kleczkowska) lub więzieniu śledczym przy Freiburgerstrasse (obecnie ul. Świebodzka). W celi numer 300 wygłosił wykład z historii muzyki. 27 listopada 1939 r. po godz. 20,00 został przewieziony karetką więzienną na dworzec główny we Wrocławiu. Po dwugodzinnym oczekiwaniu w tunelu pod torami kolejowymi zapędzono go do pociągu. 28 listopada 1939 r. z przystanku leśnego za stacją kolejową w Oranienburgu około godz. 16,00 w padającym deszczu ze śniegiem przepędzono go do bramy KL Sachsenhausen i poddano procedurze przyjęcia (kąpiel, strzyżenie, odebranie ubrań, pieniędzy i zegarków, wydanie obozowych pasiaków). 29 listopada 1939 r. zapoznano go z regulaminem obozowym i przydzielono do baraku. Został zwolniony 6 marca 1940 r[6]. Przed zwolnieniem na godzinę został zamknięty w areszcie – w celi-ciemnicy, gdzie zamykano największych przestępców obozowych. Dozorca aresztu straszył go, stawiając pod ścianą i mierząc do niego z pistoletu. Prowadził wykłady w ramach tajnego Uniwersytetu Jagiellońskiego. Po wojnie nadal był kierownikiem Katedry Historii i Teorii Muzyki. Współpracował z „Echem Muzycznym”, „Czasem”, „Przeglądem Polskim”, „Nową Reformą”, londyńskim „The Slavonic and East European Review”, nowojorskim „The Musical Quarterly”, paryskim „La Revue Musicale”, praską „Kritiką”. W 1947 r. został członkiem czynnym Polskiej Akademii Umiejętności. W latach 1947-1952 przewodniczył Komisji Muzykologicznej Polskiej Akademii Umiejętności. W 1948 r. był jednym z założycieli Sekcji Muzykologów Związku Kompozytorów Polskich. Należał do paryskiego Societe Francaise de Musicologie, rzymskiego Komitetu Honorowego Wydawnictwa Dzieł Palestriny i wiedeńskiego Towarzystwa im. Chopina.   

Zmarł 27 października 1953 r. w Krakowie.      
Odznaczony Krzyżem komandorskim Orderu Polonia Restituta (w 1936 r.), Złotym Krzyżem Zasługo, czechosłowackim Krzyżem Komandorskim Orderu Białego lwa (w 1933 r.), Krzyżem Komandorskim Orderu Corona d’Italia (w 1926 r.), Nagrodą Polskiego Radia. Na budynku przy ul. Grodzkiej 47 w Krakowie gdzie mieszkał umieszczono poświęconą mu tablicę.
Biogramy uczonych polskich, Część I: Nauki społeczne, zeszyt 1: A-J, Wrocław 1983; Gwiazdomorski Jan, Wspomnienia z Sachsenhausen, Kraków 1969, s. 254, 269;

S. Jerzy, Kto to przypomni Niemcom?  http://web.archive.org/web/20110719042740/http://lists.ceti.pl/pipermail/wiec/20071011/011790.html<span style="mso-bookmark:_Hlk71100237" /> [dostęp 19 czerwca 2020]; Urbańczyk Stanisław, Uniwersytet za kolczastym drutem, Kraków 1969, s. 132, 272;Wilk Piotr, Zdzisław Jachimecki, [w:] Złota księga Wydziału Historycznego, red. Julian Dybiec, Kraków 2000; Wroński Tadeusz, Kronika okupowanego Krakowa, Kraków 1974, s. 47, 402;