Z Małopolska w II Wojnie Światowej


KOZAK Jan Józef. 
Urodzony 22 lipca 1880 r. w Przemyślu. Syn Józefa i Joanny z d. Matuszewskiej.W 1898 r. zdał w Jaśle maturę. Studiował na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Jagiellońskiego. W 1903 r. podjął pracę nauczyciela chemii w Gimnazjum św. Anny w Krakowie. W latach 1904-1911 pracował w Szkole Realnej w Krośnie. W 1906 r. obronił na Uniwersytecie Jagiellońskim pracę doktorską. W latach 1911-1924 uczył w Szkole Realnej w Krakowie. W 1922 r. został powołany na stanowisko zastępcy profesora chemii ogólnej Uniwersytetu Jagiellońskiego. W 1923 r. habilitował się. W 1924 r. otrzymał tytuł profesora nadzwyczajnego chemii ogólnej na Wydziale Rolniczym Uniwersytetu Jagiellońskiego. W latach 1925 – 1939 był kierownikiem Katedry i Zakładu Chemii Ogólnej Uniwersytetu Jagiellońskiego. W 1938 r. otrzymał tytuł profesora zwyczajnego. Został aresztowany 6 listopada 1939 r.w ramach Sonderaktion Krakau. Przy aresztowaniu zrewidowano go. Po przewiezieniu krytą ciężarówką przez Gołębią, Wiślną, Zwierzyniecką, Podwalem, Karmelicką, Alejami Trzech Wieszczów do więzienia Montelupich został wpisany do więziennej ewidencji. 7 listopada 1939 r. ok. 10,00 rano przewieziono go do koszar 20. pułku piechoty przy ul. Mazowieckiej. 9 listopada 1939 r. został wywieziony koleją z Krakowa-Łobzowa do więzienia we Wrocławiu. 10 listopada 1939 r. osadzono go w więzieniu karnym przy Kletschkauerstrasse 31 (obecnie ul. Kleczkowska) lub więzieniu śledczym przy Freiburgerstrasse (obecnie ul. Świebodzka). 27 listopada 1939 r. po godz. 20,00 został przewieziony karetką więzienną na dworzec główny we Wrocławiu. Po dwugodzinnym oczekiwaniu w tunelu pod torami kolejowymi zapędzono go do pociągu. 28 listopada 1939 r. z przystanku leśnego za stacją kolejową w Oranienburgu około godz. 16,00 w padającym deszczu ze śniegiem przepędzono go do bramy KL Sachsenhausen i poddano procedurze przyjęcia (kąpiel, strzyżenie, odebranie ubrań, pieniędzy i zegarków, wydanie obozowych pasiaków). 29 listopada 1939 r. zapoznano go z regulaminem obozowym i przydzielono do baraku. 8 lutego 1940 r. został zwolniony z obozu. Powrócił do Krakowa.       
Zmarł 11 lutego 1941 r. w Krakowie (wg S. Jerzy, Kto to przypomni Niemcom? http://web.archive.org/web/20110719042740/http://lists.ceti.pl/pipermail/wiec/20071011/011790.html [dostęp 19 czerwca 2020] - 11 stycznia 1941; wg Listy strat kultury polskiej, Warszawa 1947, s. 125 – 31 marca 1941 r. w Krakowie).     
Był żonaty z Jadwigą Dąbrowską, miał córki Ewę (zamężną Kumorkiewicz) i Zofię (zamężną Sidorowicz) oraz syna Mariana.         
Lista strat kultury polskiej, Warszawa 1947, s. 125; Minakowski Marek Jerzy, Wielka genealogia Minakowskiego (Wielcy.pl), http://www.sejm-wielki.pl/b/psb.13281.1 (dostęp 8 kwietnia 2015 r.); Musiał Leopold, Kozak Jan Józef – biogram [w:] Polski Słownik Biograficzny, Wrocław-Kraków, t. 14 s. 592; S. Jerzy, Kto to przypomni Niemcom? http://web.archive.org/web/20110719042740/http://lists.ceti.pl/pipermail/wiec/20071011/011790.html [dostęp 19 czerwca 2020]; Wroński Tadeusz, Kronika okupowanego Krakowa, Kraków 1974, s. 140; wz., Tragiczna lista strat nauki polskiej, „Dziennik Polski 1945 nr 48 s. 3;