Z Małopolska w II Wojnie Światowej


KRUPKOWSKI Aleksander Wacław.         
Urodzony 27 marca 1894 r. w Nadarzynie koło Warszawy. W 1952 r. został wybrany członkiem rzeczywistym Polskiej Akademii Nauk. w 1912 r. ukończył szkołę realno-handlowa w Petersburgu. Podjął studia w Instytucie Politechnicznym w Petersburgu. Ukończył je w 1917 r. W latach 1918-1921 uczył chemii w gimnazjum w Łomży oraz w Państwowej szkole Włókienniczej w Łodzi. W 1921 r. podjął pracę jako asystent w Katedrze Technologii Metali na Politechnice Warszawskiej. W 1928 r. obronił doktorat na Politechnice Warszawskiej. W 1930 r. uzyskał tytuł docenta. W tym samym 1930 r. przeniósł się na Akademię Górniczą w Krakowie. Otrzymał tytuł profesora nadzwyczajnego. W latach 1930-1945 był kierownikiem Katedry Innych poza Żelazem Metali Akademii Górniczej. Od 1934 r. był członkiem - korespondentem Akademii Nauk Technicznych. W latach 1936-1939 był dziekanem Wydziału Hutniczego Akademii Górniczej. W 1937 r. otrzymał tytuł profesora zwyczajnego. 6 listopada 1939 r. został aresztowany w czasie Sonderaktion Krakau. Osadzono go w koszarach przy ul. Mazowieckiej w Krakowie. Został wywieziony do więzienia we Wrocławiu. Przeniesiono go do KL Sachsenhausen. 8 lutego 1940 r. został zwolniony z obozu. Wrócił do Krakowa. Uczył w Szkole Handlowej, a później w Technicznej Szkole Górniczo-Hutniczo-Mierniczej w Krakowie. Od połowy 1942 r. do stycznia 1945 r. był zatrudniony w oficjalnym Państwowym Zakładzie Badania Materiałów kontrolującym jakość materiałów produkowanych i używanych w Generalnym Gubernatorstwie. W latach 1945-1947 był dziekanem Wydziału Metalurgicznego Akademii Górniczej. W latach 1945-1964 kierował Katedrą Metalurgii Metali Nieżelaznych Akademii Górniczej (od 1947 r. Akademii Górniczo-Hutniczej) w Krakowie. Pracował w Instytutcie Metali Nieżelaznych w Gliwicach. W latach 1953-1968 kierował Zakładem Metali Instytutu Podstawowych Problemów Techniki Polskiej Akademii Nauk (dziś Instytut Metalurgii i Inżynierii Materiałowej im. Aleksandra Krupkowskiego Polskiej Akademii Nauk). W 1961 r. otrzymał tytuł doctora honoris causa Akademii Górniczej we Freibergu. W latach 1961-1968 był przewodniczącym Oddziału Polskiej Akademii Nauk. w Krakowie. W latach 1962-1965 był wiceprezesem Polskiej Akademii Nauk. W 1964 r. otrzymał tytuł doctora honoris causa Akademii Górniczo-Hutniczej. W 1969 r. został przewodniczącym Rady Naukowej Instytutu Podstawowych Problemów Techniki Polskiej Akademii Nauk. Przewodniczył pracom Komitetu Hutnictwa Polskiej Akademii Nauk. Był naczelnym redaktorem „Archiwum Hutnictwa”. Opublikował 160 prac.        
Zmarł 1 maja 1978 r. w Krakowie, został pochowany na cmentarzu Rakowickim.   
Odznaczony Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski (1951), Orderem Sztandaru Pracy I (1958) i II klasy (1954), Orderem Budowniczych Polski Ludowej (1964), Złotym Krzyżem Zasługi, był dwukrotnym laureatem Nagrody Państwowej I stopnia (1949, 1966), odznaczony Medalem Honorowym Francuskiego Towarzystwa Metalurgicznego.        
Akademia Nauk Technicznych 1933–1937, Warszawa 1937, s. 130–131; Biogramy uczonych polskich. T. 4. Nauki techniczne, Wrocław 1988, s. 183–189; Gruszczyk Hubert, Różne były formy walki z okupantem czyli Akademia Górnicza w Krakowie w okresie okupacji, „W marszu 1939-1945” 1974 nr 1, s. 57;  Gwiazdomorski Jan, Wspomnienia z Sachsenhausen, Kraków 1969, s. 270; Słownik biograficzny techników polskich, Z. 9, Warszawa 1998, s. 66–67; Słownik polskich pionierów techniki, Katowice 1986, s. 111–112; Śródka Andrzej, Uczeni Polscy XIX i XX stulecia, Warszawa 1995 Tom II, str.357-359; Wroński Tadeusz, Kronika okupowanego Krakowa, Kraków 1974, s. 47, 404;