Z Małopolska w II Wojnie Światowej

KELLER Henryk vel Paszkiewicz Roman (1921 - ?) – żołnierz Armii Krajowej, członek Armii Ludowej, funkcjonariusz Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego.        
Urodzony 23 marca 1921 r. w Tarnowie. Syn Mikołaja (Chaima, krawca) i Emilii (Leopoldyny Leokadii Reller). Miał siostrę Emilię i brata Jana. W 1926 r. rozpoczął naukę w szkole powszechnej im. Kazimierza Brodzińskiego w Tarnowie. W 1930 r. rozpoczął naukę w I Państwowym Gimnazjum w Tarnowie. Od 1932 r. działał w Polskiej Partii Socjalistycznej pod kierunkiem Adama Ciołkosza. W 1934 r. wstąpił do Komunistycznego Związku Młodzieży w Tarnowie. W 1936 r. po fali aresztowań w Komunistycznym Związku Młodzieży został wydalony ze szkoły. Zdał małą maturę w Tarnowie. Przez trzy lata był uczniem wydziału włókienniczego Państwowej Szkoły Przemysłowej w Bielsku, której nie ukończył ze względu na wybuch wojny. Uciekł przed Niemcami do Lwowa. Organizował tam fabrykę tekstylną „Czerwony Tekstylczyk”, był członkiem komitetu fabrycznego. Po jej uruchomieniu został naczelnikiem cechu tkackiego we Lwowie. 18 grudnia 1939 r. przyjęto go do Komsomołu. Po ataku niemieckim 22 czerwca 1941 r. na ZSRR ewakuował się na wschód. Z rejonu Stanisławowa, gdzie wyrobił sobie „aryjskie” dokumenty, wyjechał do Warszawy. Ukrywał się tam przez sześć miesięcy. Po wydaniu oszczędności przyjechał do tarnowskiego getta. W czerwcu 1942 r. uciekł z getta. Od 1942 r. pracował jako palacz w fabryce porcelany w Boguchwale k. Rzeszowa. Wstąpił do Armii Krajowej. Po zdekonspirowaniu żydowskiego pochodzenia rodziny wyjechał do Rzeszowa. W 1944 r. został pomocnikiem w masarni „tylko dla Niemców” w Rzeszowie. Od marca 1944 r. pracował jako robotnik w firmie budowlanej Teerass w Rzeszowie. Mieszkał przy ul. Jagiellońskiej 6/8 w Rzeszowie. Przez krótki czas należał do Armii Ludowej. 8 września 1944 r. wstąpił do służby w Urzędzie Bezpieczeństwa Publicznego. Był polecany przez por. Rittera i Sowietów. Pracował jako wywiadowca. Spowodował likwidację dwóch silnych grup Armii Krajowej w Rzeszowie. Od października 1944 r. był sekretarzem zastępcy kierownika Wojewódzkiego Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego w Rzeszowie. Od 10 grudnia 1944 r. był sekretarzem Sekcji 1 Wojewódzkiego Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego w Rzeszowie. 13 stycznia 1945 r. przydzielono go do organizowanego Wojewódzkiego Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego w Krakowie na stanowisko oficera śledczego. Mieszkał przy ul. Lea 15/7. 15 kwietnia 1945 r. przeniesiono go na stanowisko kierownika sekcji II Wojewódzkiego Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego w Krakowie zwalczającej Armię Krajową i Narodowe Siły Zbrojne. 1 stycznia 1946 r. został mianowany podporucznikiem bezpieczeństwa. 15 listopada 1945 r. przeniesiono go na stanowisko zastępcy kierownika Wydziału V Wojewódzkiego Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego w Krakowie. 1 stycznia 1946 r. został p.o. Naczelnika Wydziału III Wojewódzkiego Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego w Krakowie. 21 maja 1946 r. awansowano go na stopień porucznika. 4 sierpnia 1946 r. zdezerterował.        
Odznaczony Srebrnym Medalem Zasłużonym na Polu Chwały (22 X 1945).        
IPN Kr 0161/6 Akta osobowe Paszkiewicz Roman syn Mikołaja; IPN Kr Kolekcja Komusińskiego, Meldunek z 1 VI 1945 r.;