Z Małopolska w II Wojnie Światowej

LEWKOWICZ Ksawery Franciszek.         
Urodzony 2 grudnia 1869 r. w Krakowie. Syn Antoniego i Marcjanny z d. Wyleżyńskiej. W 1888 r. zdał maturę w Gimnazjum Św. Anny w Krakowie. Podjął studia na Wydziale Lekarskim Uniwersytetu Jagiellońskiego. W 1895 r. został doktorem wszech nauk medycznych. W latach 1895–1897 odbył praktykę na oddziale chorób wewnętrznych Szpitala Św. Łazarza w Krakowie. Pracował w Klinice Pediatrycznej prof. Macieja Jakubowskiego. W latach 1897–1903 był asystentem Kliniki Pediatrycznej prof. Macieja Jakubowskiego. W semestrach zimowych 1900/1 i 1901/2 studiował medycynę w klinice pediatrycznej prof. A. Granchera i w Instytucie Pasteura w Paryżu. W 1903 r. przez kilka miesięcy studiował w klinikach Wiednia. W 1903. Uzyskał habilitacje na Uniwersytecie Jagiellońskim. W latach 1903-1907 był w stopniu kapitana służby stałej lekarzem w jednym z pułków krakowskich. 1 października 1907 r. otrzymał nominację na stopień profesora nadzwyczajnego i zarazem kierownika Katedry Chorób Dzieci Uniwersytetu Jagiellońskiego. W 1914 r. został lekarzem w Szpitalu Św. Ludwika prowadzonym przez Towarzystwo Opieki Szpitalnej dla dzieci, który ulokowano w budynku Kliniką Chorób Dzieci Uniwersytetu Jagiellońskiego. W sierpniu 1914 r., w ramach mobilizacji, został powołany do służby w armii austriackiej. Mianowano go dowódcą szpitala fortecznego w Krakowie. Jednocześnie 1 października objął 1914 r. stanowisko pełniącego obowiązki dyrektora Szpitala św. Ludwika. W sierpniu 1916 r. odszedł ze szpitala św. Ludwika. Profesorem zwyczajnym (tytularnym) został 30 czerwca 1917 r. Awansowano go na stopień majora, a później podpułkownika. W grudniu 1918 r. został zdemobilizowany. Nadal był kierownikiem Katedry Chorób Dzieci Wydziału Lekarskiego Uniwersytetu Jagiellońskiego. Stopień profesora zwyczajnego uzyskał 2 stycznia 1920 r. W 1930 r. wybrano go dziekanem Wydziału Lekarskiego Uniwersytetu Jagiellońskiego. W 1931 r. został członkiem Polskiej Akademii Umiejętności. Prowadził badania nad prątkami anginy i gruźlicy. W 1938 r. wybrano go na stanowisko prezesa Krakowskiego Towarzystwa Lekarskiego. Został aresztowany6 listopada 1939 r. w czasie Sonderaktion Krakau. Osadzono do w koszarach przy ul. Mazowieckiej w Krakowie. Został przewieziony do więzienia we Wrocławiu. Przeniesiono go do KL Sachsenhausen.8 lutego 1940 r. został zwolniony z obozu. Powrócił do Krakowa z ciężkimi objawami choroby głodowej. W 1945 r. wrócił do kierowania Katedrą Chorób Dzieci. 31 grudnia 1947 r. przeszedł na emeryturę.       
Zmarł 15 sierpnia 1958 r. w Krakowie.          
Był żonaty ze Stanisławą Kwielewską (doktorem praw), miał synów: Sykstusa (urodzonego w 1911 r.), Janusza (urodzonego w 1913 r.) i Józefa (urodzonego w 1915 r.).      
Giza T., Dzieje nauki i nauczania pediatrii na Wydziale Lekarskim Uniwersytetu Jagiellońskiego i Akademii Medycznej w Krakowie, [w:] Sześćsetlecie medycyny krakowskiej, T. II, Historia katedr, Kraków 1964 s. 473–83; Groer F., Ksawery Lewkowicz. W 50 rocznicę pracy badawczej, a 40 rocznicę profesury w Uniwersytecie Jagiellońskim, „Przegląd Lekarski” 1947 nr 24-25, s. 884–6; Gwiazdomorski Jan, Wspomnienia z Sachsenhausen, dzieje uwięzienia profesorów Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 1964, s. 270, 271; Krukowska Helena, Prof. dr Ksawery Lewkowicz, „Pediatria Polska” 1959 nr 2, s. 117-120; Lisiewicz Jerzy, Ksawery Franciszek Lewkowicz, http://ipsb.nina.gov.pl/a/biografia/ksawery-franciszek-lewkowicz [dostęp 25 lipca 2018]; Łoza Stanisław, Czy wiesz, kto to jest?, Warszawa 1938; Supniewski J., Wydział Lekarski Uniwersytetu Jagiellońskiego w okresie okupacji, w: Sześćsetlecie medycyny krakowskiej, T. II: Historia katedr, Kraków 1964, s. 139–52; Tomasik Tomasz, Profesor Ksawery Lewkowicz [w:] 150 lat Katedry i Kliniki Pediatrii Uniwersytetu Jagiellońskiego, red. Andrzej Grudzień i in. Kraków 2015, s. 27-34; Wachholz Leon, Białoń Józef, Grochowski Jan, Skład osobowy Wydziału Lekarskiego i Farmaceutycznego Uniwersytetu Jagiellońskiego w latach 1364–1949, Akademii Medycznej w Krakowie w latach 1950–1963, Kraków 1963; Wiatr Tomasz, Ksawery Lewkowicz (1869-1958), „Alma Mater: miesięcznik UJ” 2015 nr 175-176 s. 76-77; Wroński Tadeusz, Kronika okupowanego Krakowa, Kraków 1974, s. 47, 405; Zwolska Halina, Ksawery Lewkowicz (1869-1958), [w:] Wyrok na UJ 6 listopada 1939 red. Leszek Hajdukiewicz, Kraków 1989, s. 96-97;