Z Małopolska w II Wojnie Światowej

MIESZCZANEK Wacław (1907 - ?) - funkcjonariusz Milicji Obywatelskiej.        
Urodzony 24 września 1907 r. w Ząbkowicach, pow. Będzin. Syn Wacława i Antoniny z d. Sołtysik. Miał brata Józefa (więźnia KL Oranienburg) i siostrę Marię (zamężną Wencel). Szkołę powszechną ukończył w 1923 r. Podjął pracę w hucie szkła w Ząbkowicach. Należał do związku zawodowego. Wziął udział w strajku w 1929 r. i został zwolniony z pracy. Wyjechał do Warszawy. Pracował w Hucie Szkła „Witrum” w Wołominie. Przeniósł się na Wołyń, do Białegostoku i Grodna. Wszędzie pracował w zakładach związanych z produkcją szkła. Organizował w nich związki zawodowe. Od 1934 r. pracował w hucie szkła w Zawierciu. Od 1935 r. zatrudniono go w Krakowskiej Hucie Szkła przy ul. Lipowej 3. Był członkiem zarządu związku zawodowego i delegatem fabrycznym. Mieszkał przy ul. Hetmańskiej 10. Podczas okupacji niemieckiej był agentem handlowym firmy elektromechanicznej „Technikum” z siedzibą w Przemyślu przy Rynku 13. Po wkroczeniu Sowietów w styczniu 1945 r. zgłosił się do służby w Milicji Obywatelskiej. W stopniu starszego sierżanta został instruktorem polityczno-wychowawczym III Komisariatu Milicji Obywatelskiej przy ul. Szujskiego w Krakowie. Mieszkał przy ul. Szujskiego 1/6. 29 czerwca 1946 r. zatwierdzono go na stanowisku kierownika III Komisariatu Milicji Obywatelskiej, które zajmował od 10 kwietnia 1946 r. 19 lipca 1946 r. został awansowany na stopień chorążego. 1 sierpnia 1946 r. przeniesiono go na stanowisko szefa sekcji służby śledczej. 20 października 1946 r. został szefem sekcji IV Wydziału Śledczego Komendy Wojewódzkiej Milicji Obywatelskiej w Krakowie. 24 lutego 1947 r. zatwierdzono go na tym stanowisku. W lutym 1947 r. przyjął kilkadziesiąt tysięcy złotych łapówek za zwolnienie z aresztu zatrzymanych żołnierzy niepodległościowego podziemia z grupy Wiktora Banasia. Zorganizował też likwidację W. Banasia przez Piotra Końskiego dla zatarcia śladów łapownictwa. 3 lipca 1947 r. zatwierdzono go na stanowisku szefa sekcji operacyjnej Wydziału Służby Śledczej Komendy Wojewódzkiej Milicji Obywatelskiej. 22 lipca 1947 r. został mianowany podporucznikiem. 24 lipca 1947 r. dwukrotnie zgwałcił w czasie przesłuchania Marię Ceta z Wolicy gm. Ruszcza. także w lipcu 1947 r. w czasie przesłuchania zgwałcił Janinę Piskorz. 20 listopada 1947 r. został zawieszony w czynnościach i aresztowany. 30 kwietnia 1948 r. wydalono go ze służby i przekazano Wojskowej Prokuraturze Rejonowej. 19 maja 1948 r. Wojskowy Sąd Rejonowy w Krakowie w składzie mjr Stanisław Hollitscher (przewodniczący), por. Mieczysław Woźniak, por. Henryk Lasocki, w obecności kpt. Edward Jaśko (prokuratora) i chor. Zdzisława Bartlika skazał go na 7 lat więzienia. Najwyższy Sąd Wojskowy obniżył mu wyrok do półtora roku więzienia.        
Odznaczony Brązowym Krzyżem Zasługi i Srebrnym Medalem Zasłużony na Polu Chwały. Był żonaty ze Stanisławą Teichman, miał syna Wacława (ur. 19 kwietnia 1943 r.).        
IPN Kr 0194/3224 Akta osobowe Mieszczanek Wacław; IPN Kr Kolekcja Komusińskiego, Meldunek z 1 VI 1945 r.;