Z Małopolska w II Wojnie Światowej

PIWARSKI Kazimierz Józef.        
 Urodzony 19 lutego 1903 r. w

Krakowie. Studiował na Uniwersytecie Jagiellońskim. W 1926 r. obronił pracę doktorską. W 1931 r. uzyskał na uniwersytecie Jagiellońskim habilitację. Został aresztowany 6 listopada 1939

r. w czasie Sonderaktion Krakau. Przy aresztowaniu zrewidowano go. Po 

przewiezieniu krytą ciężarówką przez Gołębią, Wiślną, Zwierzyniecką, Podwalem, Karmelicką, Alejami Trzech Wieszczów do więzienia Montelupich został wpisany do więziennej ewidencji. 7 listopada 1939 r. ok. 10,00 rano przewieziono go do koszar 20. pułku piechoty przy ul. Mazowieckiej. 9 listopada 1939 r. został wywieziony koleją z Krakowa-Łobzowa do więzienia we Wrocławiu. 10 listopada 1939 r. osadzono go w więzieniu karnym przy Kletschkauerstrasse 31 (obecnie ul. Kleczkowska). 21 listopada 1939 r. w celi 306 przeprowadził dla współwięźniów wykład Stan badań nad epoką Jana III. 27 listopada 1939 r. po godz. 20,00 został przewieziony karetką więzienną na dworzec główny we Wrocławiu. Po dwugodzinnym oczekiwaniu w tunelu pod torami kolejowymi zapędzono go do pociągu. 28 listopada 1939 r. z przystanku leśnego za stacją kolejową w Oranienburgu około godz. 16,00 w padającym deszczu ze śniegiem przepędzono go do bramy KL Sachsenhausen i poddano procedurze przyjęcia (kąpiel, strzyżenie, odebranie ubrań, pieniędzy i zegarków, wydanie obozowych pasiaków. 29 listopada 1939 r. zapoznano go z regulaminem obozowym i przydzielono do baraku. W obozie oznaczono go numerem 5300. W bloku 46 prowadził wykłady dla współwięźniów.  4 marca 1940 r. został przeniesiony do KL Dachau. Zwolniono go z obozu w sierpniu 1941 r. (wg. T. Wrońskiego) lub 7 października 1941 r. (wg. St. Gawędy). Od 1941 r. wykładał historię nowożytną na tajnym Uniwersytecie Jagiellońskim. Należał do Polskiej Partii Socjalistycznej. Wg niepotwierdzonych danych od 1945 r. był członkiem Polskiej Akademii Umiejętności. W 1947 r. uzyskał stopień profesora zwyczajnego. Wykładał na Uniwersytecie Jagiellońskim i na Wyższej Szkole Pedagogicznej. W 1948 r. został członkiem Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej. W 1948 r. zakładał Marksistowskie Zrzeszenie Historyków. W latach 1949–1950 był rektorem Wyższej Szkoły Pedagogicznej. W 1950 r. został przeniesiony (ze względów politycznych ?) na Uniwersytet Poznański. W 1956 r. powrócił do pracy na Uniwersytecie Jagiellońskim. W latach 1956–1958, równolegle z pracą na Uniwersytecie, był dyrektorem Instytutu Zachodniego w Poznaniu. W 1958 r. został członkiem-korespondentem Polskiej Akademii Nauk. W 1961 r. otrzymał tytuł członka rzeczywistego Polskiej Akademii Nauk. W latach 1962–1966 był wiceprezesem Zarządu Głównego Polskiego Towarzystwa Historycznego. Był redaktorem „Kwartalnika Historycznego”.  
Zmarł 21 lipca 1968 r. w Krakowie. 
Odznaczony Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski.      
Gawęda Stanisław, Uniwersytet Jagielloński w okresie II wojny światowej, Kraków 1986, s. 50; Gwiazdomorski Jan, Wspomnienia z Sachsenhausen, Kraków 1969, s. 88, 273; Odznaczenia naukowców w PAN, „Dziennik Polski” 1959 nr 233, s. 6; Poradzisz Jan, 'Wspomnienia Kazimierza Piwarskiego: „19 miesięcy w Dachau”', [w:] Materiały i dokumenty do dziejów nauki polskiej w czasie II wojny światowej. Tom 1: pod red. Zygm. Kolankowskiego i Leona Łosia. Wrocław 1980, s. 7-79; Romek Zbigniew, Cenzura a nauka historyczna w Polsce 1944-1970, Warszawa 2010, s. 135; S. Jerzy, Kto to przypomni Niemcom? http://web.archive.org/web/20110719042740/http://lists.ceti.pl/pipermail/wiec/20071011/011790.html [dostęp 19 czerwca 2020];

Urbańczyk Stanisław, Uniwersytet za kolczastym drutem, Kraków 1969, s. 272; Wroński Tadeusz, Kronika okupowanego Krakowa, Kraków 1974, s. 47, 406;