Z Małopolska w II Wojnie Światowej
PRAWOCHEŃSKI Roman.
Urodzony 11 września 1877 r. w
Liweince, w guberni woroneskiej. Maturę zdał w Taganrogu. Studiował
na wydziale matematyczno-przyrodniczym Uniwersytetu w Petersburgu. W latach
1910-1917 pracował na stanowisku starszego specjalisty do spraw hodowli w
Departamencie Rolnictwa Głównego Zarządu Dóbr Państwowych. Jednocześnie
kierował Stacjami Doświadczalnymi Hodowli Koni w Petersburgu i w Moskwie. Od
1919 r. wykładał hodowlę zwierząt na kursach dla agronomów i lekarzy
weterynarii przy Politechnice w Kijowie. W 1919 r. przyjechał do Polski.
Pracował jako starszy referent w Wydziale Hodowli Koni Ministerstwa Rolnictwa i
Dóbr Państwowych. Przeniósł się na stanowisko kierownika Wydziału Hodowli
Zwierząt Państwowego Instytutu Naukowego Gospodarstwa Wiejskiego w Puławach. W
1925 został mianowany profesorem zwyczajnym hodowli zwierząt na Wydziale
Rolniczym Uniwersytetu Jagiellońskiego. Był edytorem „Praktycznej encyklopedii
gospodarstwa wiejskiego”. 6
listopada 1939 r. został aresztowany w czasie Sonderaktion Krakau. Osadzono go
na krótko w więzieniu Montelupich, później w koszarach przy ul. Mazowieckiej. 9
listopada 1939 r. został wywieziony do więzienia we Wrocławiu. 27 listopada
1939 r. przetransportowano go do KL Sachsenhausen. 8 lutego 1940 r. zwolniono
go z obozu. Po powrocie do Krakowa podjął pracę w Izbie Rolniczej.
W 1941 r. przeniósł się do Instytutu Rolniczego w Puławach. Zorganizował tam
doświadczalną stadninę koników polskich. Od 1944 r. wykładał na Uniwersytecie
Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie. Zorganizował tam Katedrę Ogólnej Hodowli
Zwierząt. W 1945 roku, w reaktywowanym Państwowym Instytucie Gospodarstwa
Wiejskiego w Puławach, stworzył Dział Hodowli Koni. W 1952 r. został tytularnym
członkiem Polskiej Akademii Nauk. W 1953 r. został wykładowcą Wyższej Szkoły
Rolniczej w Krakowie. W 1954 r. ze względu na stan zdrowia wycofał się z
aktywnego życia.
Zmarł 6 sierpnia 1965 r. w Krakowie. Zostal pochowany na cmentarzu Rakowickim.
Odznaczony Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski, Krzyżem
Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski, francuskim Krzyżem Oficerskim Orderu
Zasługi Rolniczej.
Był żonaty, miał córkę (zamężną Niewodniczańską).
Doktorzy honoris causa Studium, Wydziału Rolniczego UJ, Akademii Rolniczej im. H. Kołłątaja w Krakowie i pracownicy Wydziału Rolniczego UJ, Akademii Rolniczej im. H. Kołłątaja w Krakowie, doktorzy honoris causa innych uczelni (pod redakcją Zdzisława Kośka), Kraków 1991; Gwiazdomorski Jan, Wspomnienia z Sachsenhausen, Kraków 1969, s. 273; Wroński Tadeusz, Kronika okupowanego Krakowa, Kraków 1974, s. 47, 406;