Z Małopolska w II Wojnie Światowej

PLEZIA Jakub (1885-1941) profesor gimnazjalny, harcerz.        
Urodzony 9 lipca 1885 r. w Okoninie, pow. ropczycki. Syn Michała i Anieli z d. Zakrzewskiej. Od 1899 r. był uczniem gimnazjum. W 1906 r. rozpoczął studia filologiczne i filozoficzne na Uniwersytecie Jagiellońskim. W 1911 r. rozpoczął pracę nauczycielską i działalność skautową. W 1914 r. został zmobilizowany do armii austriackiej w stopniu podporucznika. 2 maja 1915 r. w szeregach 56. wadowickiego pułku piechoty brał udział w bitwie pod Gorlicami. Awansowano go na stopień porucznika. W lipcu 1917 r. został przeniesiony do biura szyfrów na froncie wschodnim. W 1918 r. pracował w Biurze Prasowym Generalnego Delegata Rządu w Krakowie. 20 lutego 1919 r. złożył egzamin nauczycielski z filologii klasycznej i języka polskiego. 13 lipca 1920 r. został zmobilizowany i przydzielony do Naczelnego Dowództwa Wojska Polskiego w stopniu porucznika. Po zwolnieniu z wojska 28 października 1921 r. podjął pracę w IV Państwowym Gimnazjum w Krakowie. Należał do Koła Inteligencji Ludowej. Brał udział w pracach Krakowskiego Towarzystwa Kolonii Wakacyjnych. W latach 1922-1924 był referentem w wydziale szkolnictwa ogólnokształcącego w Kuratorium Okręgu Szkolnego Krakowskiego. Jednocześnie uczył w prywatnym gimnazjum żeńskim. W Komendzie Chorągwi Męskiej Związku Harcerstwa Polskiego był kierownikiem wydziału osobowego. W 1926 r. został dodatkowo kierownikiem referatu skarbowego. W 1929 r. otrzymał tytuł profesora. 1 października 1932 r. przeniesiono go do VI Gimnazjum im. Tadeusza Kościuszki w Podgórzu. Działał w Towarzystwie Szkół Średnich i Wyższych. Był sekretarzem Okręgu. W czasie kampanii wrześniowej 1939 r. opuścił Kraków. Powrócił do niego w końcu września 1939 r. Nadal pracował w szkolnictwie. Był członkiem konspiracyjnego zarządu Okręgu Krakowskiego Towarzystwa Nauczycieli Szkół Wyższych. Współpracował z Sewerynem Udzielą w organizacji Szarych Szeregów. 9 kwietnia 1941 r., w związku z wielką wsypą krakowskiego Związku Walki Zbrojnej, został aresztowany. Osadzono go w więzieniu Montelupich. W połowie lipca 1941 r. został przewieziony do KL Auschwitz.        
Zmarł 30 września 1941 r. w KL Auschwitz.        
Od 2 sierpnia 1914 r. był żonaty z Zofią Zbrożek, mieli syna Mariana (profesora Polskiej Akademii Nauk).        
T. Gaweł, Pokłon Tym którzy tworzyli, Kraków 1999, s. 175; Szare Szeregi. Harcerze 1939-1945, red. J. Jabrzemski, Warszawa 1988, t. I, s. 146, t. III, s. 155; Wroński Tadeusz, Kronika okupowanego Krakowa, Kraków 1974, s. 158; Fik Eugeniusz, Protokół z przesłuchania, kopia w zb. prywatnych;