Z Małopolska w II Wojnie Światowej
PLUTA-CZACHOWSKI Kazimierz Józef „Gołdyn”, „Kuczaba”, „Paprzyca”, używał nazwisk Kazimierz Borkowski i Władysław
Rusinek (1897-1979).
Urodzony w 1897 r. w
Kozłowie. Syn Wincentego
Pluty i Tekli z d. Gacek. Będąc uczniem
pierwszej klasy szkoły
powszechnej uczestniczył w
strajku szkolnym w 1905 r. Od 1909 r. uczył się w Szkole Handlowej w Kielcach. W 1910
r. złożył ślubowanie
harcerskie. W organizacji pełnił od
października 1912 r.
funkcję zastępowego, a następnie plutonowego. Od 1912 r.
był członkiem „Zarzewia” w Kielcach. Od lutego 1914 r.
należał do Polskich Drużyn Strzeleckich. W lipcu 1914 r.
uczestniczył w kursie
Polskich Drużyn Strzeleckich
w Nowym Sączu. W sierpniu
1914 r. wstąpił do Legionów. Był dowódcą sekcji w I batalionie 5. pułku piechoty Legionów. Został kontuzjowany w walkach. Od 15 stycznia
do 15 sierpnia 1915 r. przebywał w szpitalu na Węgrzech. Po powrocie ze szpitala służył w 1.
pułku piechoty Legionów. W
1916 r. uczestniczył w
kursie telefonicznym, po którym przeniesiono go do oddziału telefonicznego I Brygady Legionów. W
lutym 1917 r. ukończył kurs
oficerski w Zambrowie. 10 lipca 1917 r. został internowany w Szczypiornie. Zwolniono
go z obozu w grudniu 1917 r. jako nieletniego. Był zastępcą komendanta Obwodu Miechów Polskiej
Organizacji Wojskowej. W lutym 1918 r. zdał w Gimnazjum w Olkuszu egzamin z zakresu
sześciu klas. W kwietniu
1918 r. został aresztowany i
osadzony w olkuskim więzieniu. W lipcu 1918 r. awansowano go na stopień podchorążego. Od listopada 1918 r.
był komendantem Obwodu
Słomniki Polskiej
Organizacji Wojskowej, a następnie dowódcą
oddziałów lotnych
Podokręgu Miechów Polskiej
Organizacji Wojskowej. W listopadzie tego roku współorganizował 25. pułk piechoty, w którym potem
dowodził plutonem i
kompanią. Od czerwca 1919 r.
był kolejno
dowódcą plutonu i
szwadronu, potem adiutantem III batalionu 149. pułku strzelców konnych. Od sierpnia 1920
r. dowodził
kompanią w 25.
pułku piechoty. W lipcu 1921
r. został referentem
oświatowym w 25.
pułku piechoty. W czasie III
powstania śląskiego był oficerem łącznikowym z 7. Dywizją Piechoty. Od sierpnia 1921 do lutego
1922 r. kształcił się w Szkole Podchorążych Piechoty w Warszawie, a
następnie od marca do maja
1922 r. na kursie instruktorów Przysposobienia Wojskowego w Centralnej Szkole
Wojskowej Gimnastyki i Sportu. Po kursie był instruktorem Przysposobienia Wojskowego
w Powiatowej Komendzie Uzupełnień w
Piotrkowie. W grudniu 1922 r. został referentem Oddziału Wyszkolenia Dowództwa Okręgu Korpusu IV Łódź. W marcu
1924 r. eksternistycznie zdał w Łodzi
maturę. Od stycznia 1926 r.
ponownie był
dowódcą kompanii w 25.
pułku piechoty. W latach
1926-1928 studiował w
Wyższej Szkole Wojennej w
Warszawie. Od listopada 1928 r. był II oficerem sztabu w 7. Dywizji Piechoty. W listopadzie 1929 r.
został oficerem
Przysposobienia Wojskowego w Dowództwie Okręgu Korpusu IV Łódź. 1 stycznia 1932 r. awansowano go na
stopień majora. Od
października 1932 do maja
1934 r., jako inspektor Wychowania Fizycznego i Przysposobienia Wojskowego,
pozostawał w dyspozycji
dowódcy Okręgu Korpusu VI
Lwów. Był zastępcą Komendanta Głównego Związku Strzeleckiego. Od maja 1934 r.
dowodził I batalionem 85.
pułku piechoty. Od listopada
1936 r. był szefem
wyszkolenia Korpusu Obrony Pogranicza, potem szefem sztabu Korpusu Obrony
Pogranicza. Został
wprowadzony w plany utworzenia Dywersji Pozafrontowej na wypadek wojny. We
wrześniu 1939 r.
był szefem sztabu 18.
Dywizji Piechoty. 13 września 1939 r. został ranny pod Łętownicą. Od
początku okupacji
działał w konspiracji, był współzałożycielem i Komendantem Głównym Organizacji Orła Białego. Od
lutego 1940 r. był szefem
Kierownictwa Walki Cywilnej Obszaru Związku Walki Zbrojnej Kraków. W lipcu 1941 r. został szefem Oddziału V Komendy Głównej Związku Walki Zbrojnej, a później Armii Krajowej. 20 marca 1943 r.
awansowano go na stopień
pułkownika dyplomowanego.
Walczył w powstaniu
warszawskim, 4 września 1944
r. został ciężko ranny w gmachu PKO w Warszawie od
wybuchu pocisku działa
kolejowego. Po kapitulacji powstania wyszedł z miasta z ludnością cywilną. Przeszedł przez obóz w Pruszkowie.
Został wysłany na roboty do Rzeszy. W grudniu 1944
r. zwolniono go ze względu
na stan zdrowia. Po powrocie do Generalnego Gubernatorstwa
skontaktował się z Komendą Okręgu Armii Krajowej Śląsk. W styczniu 1945 r. został aresztowany przez Sowietów i wywieziony do Kazachstanu. W grudniu
1945 r. wrócił do kraju.
Był współpracownikiem „Bazaru Krajowego” w Warszawie. 13 stycznia 1949 r.
został ponownie aresztowany
i osadzony w więzieniu. 7
grudnia 1953 r. Rejonowy Sąd
Wojskowy w Warszawie skazał
go na 15 lat więzienia. W
1956 r. został zwolniony i
zrehabilitowany. Nie podjął
pracy. Od 1967 r. był na
rencie dla zasłużonych.
Zmarł 5 sierpnia 1979 r. w Warszawie.
Odznaczony Krzyżem Virtuti Militari IV i V klasy, Krzyżem Niepodległości, Krzyżem
Kawalerskim Orderu Polonia Restituta, siedmiokrotnie Krzyżem Walecznych, Złotym Krzyżem Zasługi z Mieczami, Srebrnym
Krzyżem Zasługi.
Chocianowicz W., W 50- lecie powstania Wyższej Szkoły
Wojennej w Warszawie, Londyn 1969; Dąbrowa-Kostka Stanisław, Dywersja
pozafrontowa, „Kierunki” 1970 nr 32 s. 10; Dąbrowa-Kostka Stanisław, W
okupowanym Krakowie, Warszawa 1872; Filar Alfons,
Za pasem broń. (Z dziejów ruchu oporu na Podhalu),
Warszawa 1989, s. 28; Jankowski Stanisław, Z fałszywym ausweissem w prawdziwej
Warszawie. Wspomnienia 1939-1946, t. 2, Warszawa
1980, s. 266; Juszkiewicz W., Zarys historii wojennej
25-go pułku
piechoty, Warszawa 1928, s. 3; Kunert Andrzej
Krzysztof, Słownik biograficzny konspiracji warszawskiej 1939-1944, t. 1 Warszawa 1987, s. 129; Malinowski Kazimierz, Żołnierze łączności walczącej Warszawy, Warszawa 1983; Mirgos M., O firmie
„K. Borkowski i
Ska”, „WTK” 1968 nr 16; Oleksiewicz J.,
Nieznana karta z dziejów konspiracji, „Stolica”
1979 nr 30; Pluta-Czachowski Kazimierz, Konspiracja
terenowa, „Kierunki”
1981 nr 35 s. 8; Pluta-Czachowski Kazimierz, Narodziny konspiracji, „Kierunki” 1981 nr 31 s. 7; Rell J.,
Konspiracyjna Organizacja Orzeł Biały,
Skarżysko-Kamienna 1991,
s. 61; Starczewski M., Przerwany lot Orła Białego,
„Za Wolność i Lud” 1985 nr 47 s. 7; Szafran Cz.,
Kronika, „Wojskowy Przegląd Historyczny” 1979 nr 4 s. 299; Terej Jerzy
Janusz, Na rozstajach dróg. Ze studiów nad obliczem
i modelem Armii Krajowej, Wrocław 1980; Walter-Janke Zygmunt,
Służba
Zwycięstwu
Polski-Związek Walki
Zbrojnej-Armia Krajowa na Zachodnim Pogórzu Karpat,
„Najnowsze Dzieje
Polski” 1968 nr 12s. 87;
Walter-Janke Zygmunt, Wspomnienie o niezłomnym żołnierzu,
„WTK” 1979 nr 39; Wernic A., Pamięci
płk. dypl. Kazimierza
Pluty-Czachowskiego, „Słowo Powszechne” 1979 nr 184; Wroński Tadeusz, Kronika okupowanego Krakowa, Kraków
1974;