Z Małopolska w II Wojnie Światowej
ROGOZIŃSKI Feliks.
Urodzony 29 sierpnia 1879
r w Warszawie. Syn Jana Tadeusza (prezesa Prokuratorii Generalnej Królestwa
Polskiego) i Ludwiki z d. Minter. Był uczniem V Gimnazjum Klasycznego w
Warszawie. W 1897 r. zdał w nim maturę. Studiował na Wydziale Przyrodniczym
Uniwersytetu Warszawskiego. Studia ukończył w 1901 r. i podjął pracę w
laboratorium botanicznym Uniwersytetu Warszawskiego. Badał wpływ chininy na
rozwój drożdży. Równolegle pracował w gabinecie botanicznym Warszawskiego
Instytutu Politechnicznego. W 1903 r. przeniosł się do Krakowa. Został asystentem
w Katedrze Hodowli Zwierząt i Mleczarstwa na Studium Rolniczym Wydziału
Filozoficznego Uniwersytetu Jagiellońskiego. 31 maja 1905 r. obronił pracę
doktorską uzyskując tytuł doktora filozofii. W latach 1906-1907 studiował w
Berlinie i Strassburgu. Prowadził badania z zakresu biochemii (rozkład białek
przez wydzielinę trzustki). Wrócił do pracy na Uniwersytecie Jagiellońskim,
gdzie 14 września 1910 r. uzyskał kolejny stopień naukowy. W tym samym 1910 r. otrzymał
stypendium Akademii Umiejętności i rozpoczął studia w Instytucie Pasteura w
Paryżu. Później studiował w Heidelbergu. W 1916 r. został mianowany tytularnym profesorem
nadzwyczajnym. Zaproponowano mu przejście do Instytutu Gospodarstwa Wiejskiego
w Puławach, co spowodowało utworzenie dla niego Katedry Fizjologii i Nauki
Żywienia Zwierząt Domowych na Uniwersytecie Jagiellońskim. Zorganizował tę
placówkę od podstaw. Otrzymał także 1 października 1917 r. nominację na
rzeczywistego profesora nadzwyczajnego. 1 kwietnia 1920 r. mianowano go
profesorem zwyczajnym. W 1920 r. objął także stanowisko dyrektora Studium
Rolniczego Uniwersytetu Jagiellońskiego. Po przekształceniu Studium w Wydział Rolniczy
Uniwersytetu Jagiellońskiego w 1926 r. został wybrany jego dziekanem. Od 1927
r. był członkiem korespondentem Polskiej Akademii Umiejętności. W latach
1927-1930 r. pełnił obowiązki prodziekana Wydziału Rolniczego Uniwersytetu
Jagiellońskiego, a w roku 1937 r. po raz drugi wybrano go na stanowisko
dziekana. W 1931 r. wybrano go członkiem rzeczywistym Polskiej Akademii
Umiejętności. Był członkiem Państwowej Rady Naukowej przy Ministrze Wyznań
Religijnych i Oświecenia Publicznego. Należał Międzynarodowej Unii Chemicznej.
W latach 1934, 1937 i 1938 brał udział w jej Kongresach w Madrycie, Zurichu i
Rzymie. Został aresztowany 6 listopada 1939 r. w czasie Sonderaktion Krakau. Przy aresztowaniu zrewidowano go. Po przewiezieniu krytą ciężarówką przez Gołębią, Wiślną, Zwierzyniecką, Podwalem, Karmelicką, Alejami Trzech Wieszczów do więzienia Montelupich został wpisany do więziennej ewidencji. 7 listopada 1939 r. ok. 10,00 rano przewieziono go do koszar 20. pułku piechoty przy ul. Mazowieckiej. 9 listopada 1939 r. został wywieziony koleją z Krakowa-Łobzowa do więzienia we Wrocławiu. 10 listopada 1939 r. osadzono go w więzieniu karnym przy Kletschkauerstrasse 31 (obecnie ul. Kleczkowska)
lub więzieniu śledczym przy Freiburgerstrasse (obecnie ul. Świebodzka). 27 listopada
1939 r. po godz. 20,00 został przewieziony karetką więzienną na dworzec główny
we Wrocławiu. Po dwugodzinnym oczekiwaniu w tunelu pod torami kolejowymi
zapędzono go do pociągu. 28 listopada 1939 r. z przystanku leśnego za stacją kolejową
w Oranienburgu około godz. 16,00 w padającym deszczu ze śniegiem przepędzono go
do bramy KL Sachsenhausen i poddano procedurze przyjęcia (kąpiel, strzyżenie,
odebranie ubrań, pieniędzy i zegarków, wydanie obozowych pasiaków). 29
listopada 1939 r. zapoznano go z regulaminem obozowym i przydzielono do baraku. Załamał się psychicznie, odmawiał przyjmowania pokarmów. Osłabiony
zachorował na zapalenie płuc. Został ciężko pobity przez SS-mana z załogi obozu.
Zmarł 10 stycznia 1940 r. w KL Sachsenhausen. Ciało spopielono w obozowym krematorium. Urnę z prochami pochowano na cmentarzu Rakowickim w Krakowie.
Odznaczony Krzyżem Komandorskim Orderu Polonia Restituta.
Był żonaty z Zofią Kochanowską, dzieci nie mieli.
Gwiazdomorski Jan, Wspomnienia z Sachsenhausen, Kraków 1969, s. 273; Hayto Ligia, Feliks Rogoziński
(1879-1940) [w:] Polski Słownik Biograficzny tom XXXI wyd. 1988-1989 s.464; S. Jerzy, Kto to przypomni Niemcom?http://web.archive.org/web/20110719042740/http://lists.ceti.pl/pipermail/wiec/20071011/011790.html
[dostęp 19 czerwca 2020]; <span /> Wroński Tadeusz, Kronika okupowanego Krakowa, Kraków 1974, s. 47, 406; w.z., Tragiczna lista strat nauki polskiej, „Dziennik Polski” 1945 nr 48, s. 3; Relacje pracowników Uniwersytetu Jagiellońskiego o ich losach osobistych i dziejach uczelni w czasie drugiej wojny światowej, [w:] Z prac Archiwum Uniwersytetu Jagiellońskiego, Seria F, Tom 5, Kraków 2005, s. 840 – 841;