Z Małopolska w II Wojnie Światowej
RYMAR Stanisław Kazimierz
Urodzony 2
września 1914 r. w Haczowie
pow. Brzozów. Syn Stanisława i Salomei z d. Filer. Mieszkał przy ul. Garncarskiej 14/1 w Krakowie.
Prowadził
kancelarię
adwokacką przy ul.
Wawelskiej w Krakowie. Był
współorganizatorem
Stronnictwa Narodowego. Wybrano go prezesem Stronnictwa Narodowego w Krakowie.
Był posłem na Sejm Rzeczypospolitej. Od
października 1939 r.
należał do Krakowskiego Komitetu Międzypartyjnego. Współpracował z Radą Główną Opiekuńczą. Wiosną 1940 r. polecił wszystkim oddziałom Stronnictwa Narodowego oddanie
utworzonych struktur wojskowych w skład Związku Walki
Zbrojnej. W lipcu 1945 r. wszedł w skład
Komitetu Legalizacyjnego, któremu przewodniczył Jan Bielawski. Komitet
reprezentował Stronnictwo
Narodowe w rozmowach z komunistami. Skupił wokół siebie tzw. grupę krakowskich narodowców, których
określano jako starych
działaczy pozbawionych
wpływów w terenie i
krytycznie nastawionych do rządu na uchodźstwie (m.in. W. Bilan, S. Kozicki, J. Kornecki, K. Próchnik, Z.
Wasilewski). Jesienią 1945
r. na wniosek J. Hajdukiewicza Prezydium Zarządu Głównego Stronnictwa Narodowego
powierzyło mu
funkcję kierownika
Wydziału
Duchowieństwa
(zastąpił ks. W. Matusa). Konsultował inicjatywę grupy poznańskiej Stronnictwa Narodowego utworzenia
nowej partii - Unii Narodowej i włączenia się
oficjalne życie polityczne.
W październiku 1946 r.
miał uczestniczyć w konferencji z J. Żołną-Manugiewiczem
w sprawie legalizacji Unii Narodowej. Opiniował przygotowania wyborcze Stronnictwa
Narodowego w listopadzie 1946 r. Był negatywnie ustosunkowany do działań konspiracyjnego Prezydium Zarządu Głównego Stronnictwa Narodowego.
Uważał, że jest zdominowane przez „smarkaczy”. Utrzymywał kontakt z prezesem Okręgu Radom Stanisławem Egejmanem działającym w konspiracyjnych strukturach
Zarządu Głównego Stronnictwa Narodowego.
Jesienią 1946 r. wspólnie z
S. Kozickim, J. Korneckim uczestniczył w konferencji poznańskiej zainicjowanej przez W. Trąmpczyńskiego, która miała wypracować stanowisko wyborcze. W konferencji tej
odmówiło udziału środowisko warszawskie (konspiracyjne
Stronnictwo Narodowe). Był
poważany przez
kardynała A.
Sapiehę, z którym Prezydium
Zarządu Głównego Stronnictwa Narodowego powinno
się konsultować w marcu 1946 r., pomimo jego
konfliktów z ks. W. Matusem. Postulował głosowanie
„3 x nie” w referendum ludowym.
Akta
osobowe w Delegaturze UOP w Krakowie, sygn 9258 II; Grzywacz - Świtalski Ł., Inspektorat Armii Krajowej „Joachim” Krosno - Jasło - Brzozów - Sanok - Lesko 1939
– 1944, „Najnowsze Dzieje Polski” 1968 nr 12, s. 116; Jarowiecki
Jerzy, Konspiracyjna prasa w Krakowie w latach
okupacji hitlerowskiej 1939 - 1945, Kraków 1986, s.
41, 201; Kroll Bohdan, Rada Główna Opiekuńcza,
Warszawa 1985, s. 61; Kaczmarski Krzysztof, Sanocki
Okręg Młodzieży Wielkiej Polski w latach
1944-1946, „Studia Rzeszowskie” 1999 nr 6 s. 124; Kulińska Lucyna, Narodowcy. Z dziejów Obozu
Narodowego w Polsce w latach 1944-1947, Warszawa 199,
s. 22, 26, 27, 29, 42, 43, 46, 88, 89, 97, 98; Ostasz Grzegorz, Krakowska Okręgowa Delegatura Rządu na Kraj 1941-1945, Rzeszów 1996, s.
29, 56-61, 63, 74-76, 139, 286, 323, 325, 331, 346, 361;