Z Małopolska w II Wojnie Światowej

SZYDŁOWSKI Tadeusz.
Urodzony 9 czerwca 1883 r. w Jarosławiu. W 1907 r. obronił pracę doktorską z filozofii. W 1909 r. podjął pracę asystenta na Uniwersytecie. Pracował jako zastępca kustosza, a następnie kustosz w Muzeum Narodowym w Krakowie. W 1914 r. został przewodniczącym Krajowego Urzędu Konserwatorskiego w Krakowie (pełnił tę funkcję do 1928 r.). W 1920 r. uzyskał habilitację. W 1929 r. otrzymał stopień profesora nadzwyczajnego na Wydziale Sztuk Pięknych Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie i jednocześnie na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie. Od 1929 do 1939 r. był kierownikiem Zakładu Historii Sztuki Powszechnej Wydziału Filozoficznego Uniwersytetu Jagiellońskiego. W 1935 r. mianowano go na stopień profesora zwyczajnego. Pracował na stanowisku sekretarza Komisji Historii Sztuki Polskiej Akademii Umiejętności. Był prezesem Polskiego Związku Historyków Sztuki. Należał do Międzynarodowego Komitetu Historii Sztuki. Był członkiem Państwowego Komitetu dla Sprawa Odnowienia Zamku Królewskiego na Wawelu. Jednocześnie należał do Wojewódzkiej Komisji Konserwatorskiej w Krakowie. Stworzył podstawy systemu inwentaryzacji zabytków.W 1938 r. przeżył atak serca. Przez kilka miesięcy chorował. 6 listopada 1939 r. został zaproszony do Collegium Novum Uniwersytetu Jagiellońskiego na wykład SS – Obersturmbannführera Bruno Müllera na temat Stosunek Rzeszy Niemieckiej i narodowego socjalizmu do nauki i uniwersytetów. Został aresztowany 6 listopada 1939 r. w czasie Sonderaktion Krakau. Przy aresztowaniu zrewidowano go. Po przewiezieniu krytą ciężarówką przez Gołębią, Wiślną, Zwierzyniecką, Podwalem, Karmelicką, Alejami Trzech Wieszczów do więzienia Montelupich został wpisany do więziennej ewidencji. 7 listopada 1939 r. ok. 10,00 rano przewieziono go do koszar 20. pułku piechoty przy ul. Mazowieckiej. 9 listopada 1939 r. został wywieziony koleją z Krakowa-Łobzowa do więzienia we Wrocławiu. 10 listopada 1939 r. osadzono go w więzieniu karnym przy Kletschkauerstrasse 31 (obecnie ul. Kleczkowska) lub więzieniu śledczym przy Freiburgerstrasse (obecnie ul. Świebodzka). 27 listopada 1939 r. po godz. 20,00 został przewieziony karetką więzienną na dworzec główny we Wrocławiu. Po dwugodzinnym oczekiwaniu w tunelu pod torami kolejowymi zapędzono go do pociągu. 28 listopada 1939 r. z przystanku leśnego za stacją kolejową w Oranienburgu około godz. 16,00 w padającym deszczu ze śniegiem przepędzono go do bramy KL Sachsenhausen i poddano procedurze przyjęcia (kąpiel, strzyżenie, odebranie ubrań, pieniędzy i zegarków, wydanie obozowych pasiaków. 29 listopada 1939 r. zapoznano go z regulaminem obozowym i przydzielono do baraku. 8 lutego 1940 r. zwolniono go z obozu' Wrócił do Krakowa.
Zmarł nagle 25 października 1942 r. w Krakowie. Pochowano go na cmentarzu rakowickim.     
Gwiazdomorski Jan, Wspomnienia z Sachsenhausen, Kraków 1969, s. 186; S. Jerzy, Kto to przypomni Niemcom?http://web.archive.org/web/20110719042740/http://lists.ceti.pl/pipermail/wiec/20071011/011790.html [dostęp 19 czerwca 2020]; Wroński Tadeusz, Kronika okupowanego Krakowa, Kraków 1974, s. 47, 407;