Z Małopolska w II Wojnie Światowej

TEMPKA Tadeusz. 
Urodzony 15 października 1885 r.w Krakowie. Syn Błażeja (urzędnika) i Heleny z d. Nowakowskiej. Miał braci Zygmunta (aktora i reżysera) oraz Władysława (prawnika, posła na Sejm). W 1904 r. zdał maturę i rozpoczął studia medyczne na Uniwersytecie Jagiellońskim. Ukończył je w 1909 r. Od 1910 r. pracował jako
asystent Oddziału Wewnętrznego Szpitala Św. Łazarza w Krakowie. W 1914 r. został zmobilizowany do armii austriackiej. Początkowo służył na froncie wschodnim, potem na froncie włoskim. W 1918 r. wrócił do Krakowa. Nadal pracował w szpitalu św. Łazarza. Jednocześnie był asystentem I Kliniki Chorób Wewnętrznych Uniwersytetu Jagiellońskiego. W 1923 r. uzyskał habilitację. Przeniósł się na stanowisko docenta w II Klinice Chorób Wewnętrznych Uniwersytetu Jagiellońskiego. W 1928 r. mianowano go profesorem nadzwyczajnym i zarazem kierownikiem I i II Kliniki Chorób Wewnętrznych Wydziału Lekarskiego Uniwersytetu Jagiellońskiego. W 1936 r. przewodniczył działaniom Polskiego Towarzystwa Balneologicznego i redagował pismo „Acta Balneologica Polonica”. W 1937 r. wybrano go na dwuletnią kadencję dziekana Wydziału Lekarskiego Uniwersytetu Jagiellońskiego. Został aresztowany 6 listopada 1939 r. w czasie Sonderaktion Krakau. Przy aresztowaniu zrewidowano go. Po przewiezieniu krytą ciężarówką przez Gołębią, Wiślną, Zwierzyniecką, Podwalem, Karmelicką, Alejami Trzech Wieszczów do więzienia Montelupich został wpisany do więziennej ewidencji. 7 listopada 1939 r. ok. 10,00 rano przewieziono go do koszar 20. pułku piechoty przy ul. Mazowieckiej. 9 listopada 1939 r. został wywieziony koleją z Krakowa-Łobzowa do więzienia we Wrocławiu. 10 listopada 1939 r. osadzono go w więzieniu karnym przy Kletschkauerstrasse 31 (obecnie ul. Kleczkowska) lub więzieniu śledczym przy Freiburgerstrasse (obecnie ul. Świebodzka). 27 listopada 1939 r. po godz. 20,00 został przewieziony karetką więzienną na dworzec główny we Wrocławiu. Po dwugodzinnym oczekiwaniu w tunelu pod torami kolejowymi zapędzono go do pociągu. 28 listopada 1939 r. z przystanku leśnego za stacją kolejową w Oranienburgu około godz. 16,00 w padającym deszczu ze śniegiem przepędzono go do bramy KL Sachsenhausen i poddano procedurze przyjęcia (kąpiel, strzyżenie, odebranie ubrań, pieniędzy i zegarków, wydanie obozowych pasiaków. 29 listopada 1939 r. zapoznano go z regulaminem obozowym i przydzielono do baraku. Został zwolniony z obozu 8 lutego 1940 r. i następnego dnia wrócił do Krakowa. Brał udział w tajnym nauczaniu. Kontynuował pracę naukową. Po wojnie został konsultantem i opiekunem naukowym sanatorium „Lwigród”, a później Nowego Domu Zdrojowego w Krynicy. W 1946 r. powołano go na członka Polskiej Akademii Umiejętności. W 1949 r. był współzałożycielem Polskiego Towarzystwa Hematologicznego, którego prezesem wybrano go w 1950 r. W 1951 r. wybrano go członkiem honorowym Polskiego Towarzystwa Internistów Polskich. W 1952 r. został członkiem-korespondentem Polskiej Akademii Nauk. W 1962 r. wybrano go na członka Polskiej Akademii Nauk. We wrześniu 1962 r. przeszedł formalnie na emeryturę, ale nadal w latach 1962 – 1968 był przewodniczącym Rady Naukowej Instytutu Hematologii w Warszawie. Mianowano go członkiem Rady Naukowej przy Ministrze Zdrowia i Opieki Społecznej. Był członkiem komitetów redakcyjnych: „Acta Haematologica Polonica”, „Acta Medica Polona”, „Polskiego Archiwum Medycyny Wewnętrznej”, „Przeglądu Lekarskiego”. W 1967 r. wybrano go na członka Honorowego Czesko-Słowackiego Towarzystwa Hematologicznego im. Purkynego. W 1970 r. Akademia Medyczna we Wrocławiu uhonorowała go tytułem doctora honoris causa.    
Zmarł 14 marca 1974 r. w Krakowie, został pochowany na cmentarzu rakowickim.        
Odznaczony Kryzęm Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski, Orderem Sztandaru Parcy I klasy, nagrodą państwową I stopnia,
Złotym Medalem Towarzystwa Balneologicznego. 
Fischer I., Biographisches Lexikon der hervorragenden Arzte der letzten funfzig Jahre. T. 2. Monachium-Berlin, 1962, s. 1555; Gwiazdomorski Jan, Wspomnienia z Sachsenhausen, Kraków 1969, s. 86; Sułowicz Władysław, Złota Księga Wydziału Lekarskiego Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2000, s. 433-439; Tadeusz Tempka (1885-1974) [w:] Poczet Doktorów Honoris Causa Uniwersytetu Medycznego im. Piastów Śląskich we Wrocławiu 1950–2018 Wrocław 2018; Wroński Tadeusz, Kronika okupowanego Krakowa, Kraków 1974, s. 47, 407;