Z Małopolska w II Wojnie Światowej

'WŁODEK Jan 'Zdzisław.    
Urodzony 30 sierpnia 1885 r. w Dąbrowicy, pow. Bochnia. Syn Zdzisława Romana (ziemianina, właściciela majątków w Tuszowie, Babulach i Budach Tuszowskich) i Albiny z d. Goetz-Okocimskiej. Uczęszczał do III Gimnazjum Klasycznego im. Sobieskiego w Krakowie. Zdał maturę w 1903 r. Studiował rolnictwo na uniwersytetach we Wrocławiu, Berlinie i szwajcarskim Fryburgu. W 1911 r. uzyskał doktorat na berlińskim uniwersytecie. Po powrocie do kraju rozpoczął pracę na Uniwersytecie Jagiellońskim w charakterze asystenta w stacji doświadczalnej w Mydlnikach koło Krakowa. Po wybuchu wojny, mimo słabego zdrowia, wstąpił do Legionów jako ochotnik samochodowy (z własnym samochodem) i otrzymał przydział do oddziału automobilowego Departamentu Wojskowego Naczelnego Komitetu Narodowego. 1 marca 1915 r. został dowódcą tego oddziału. Był autorem pierwszego polskiego regulaminu służby samochodowej. Od 20 lipca 1916 r. służył na froncie na stanowisku oficera łącznikowego w Komendzie Legionów. Po nabawieniu się reumatyzmu został urlopowany od 30 września 1916 r. 1 listopada 1916 r. mianowano go podporucznikiem wojsk samochodowych. 10 grudnia 1916 r. został skierowany do Hagi jako nieoficjalny przedstawiciel Naczelnego Komitetu Narodowego. Zorganizował biuro prasowe oraz komitet opieki nad uchodźcami i jeńcami narodowości polskiej. 12 kwietnia 1917 r. został formalnie przekazany do Wojska Polskiego. Służył w Krajowym Inspektoracie zaciągu do Wojska Polskiego. 4 lutego 1918 r. został mianowany stałym przedstawicielem Rady Regencyjnej w Holandii. Po odzyskaniu niepodległości był pierwszym przedstawicielem Rzeczpospolitej w Holandii w randze chargé d’affaires, a potem radcy. Został zweryfikowany w stopniu podporucznika piechoty ze starszeństwem z 1 czerwca 1919 r. W 1920 r. powrócił do kraju z powodów rodzinnych i podjął pracę na Uniwersytecie Jagiellońskim. W 1923 r. otrzymał tytuł profesora nadzwyczajnego, a w 1936 r. zwyczajnego. Był dziekanem Wydziału Rolniczego Uniwersytetu Jagiellońskiego i członkiem Czechosłowackiej Akademii Nauk. Intensywnie działał w dziedzinie rolnictwa, m.in. zakładając stacje doświadczalne, propagując formy jego unowocześniania i kształcąc studentów. W 1924 r. w stopniu podporucznika rezerwy miał przydział do 16. pułku piechoty. Od 1928 r. kierował rodzinnym majątkiem w Dąbrowicy. Działał w zarządzie Małopolskiego Towarzystwa Rolniczego i w krakowskiej Izbie Rolniczej. Był członkiem Związku Legionistów.
Został aresztowany 6 listopada 1939 r. w czasie Sonderaktion Krakau. Przy aresztowaniu zrewidowano go. Po przewiezieniu krytą ciężarówką przez Gołębią, Wiślną, Zwierzyniecką, Podwalem, Karmelicką, Alejami Trzech Wieszczów do więzienia Montelupich został wpisany do więziennej ewidencji. 7 listopada 1939 r. ok. 10,00 rano przewieziono go do koszar 20. pułku piechoty przy ul. Mazowieckiej. 9 listopada 1939 r. został wywieziony koleją z Krakowa-Łobzowa do więzienia we Wrocławiu. 10 listopada 1939 r. osadzono go w więzieniu karnym przy Kletschkauerstrasse 31 (obecnie ul. Kleczkowska) lub więzieniu śledczym przy Freiburgerstrasse (obecnie ul. Świebodzka). 27 listopada 1939 r. po godz. 20,00 został przewieziony karetką więzienną na dworzec główny we Wrocławiu. Po dwugodzinnym oczekiwaniu w tunelu pod torami kolejowymi zapędzono go do pociągu. 28 listopada 1939 r. z przystanku leśnego za stacją kolejową w Oranienburgu około godz. 16,00 w padającym deszczu ze śniegiem przepędzono go do bramy KL Sachsenhausen i poddano procedurze przyjęcia (kąpiel, strzyżenie, odebranie ubrań, pieniędzy i zegarków, wydanie obozowych pasiaków). 29 listopada 1939 r. zapoznano go z regulaminem obozowym i przydzielono do baraku. 8 lutego 1940 r. został zwolniony z KL Auschwitz. Wrócił do Krakowa.         
Zmarł 16 (wg innych źródeł 19) lutego 1940 r. w Krakowie, został pochowany na cmentarzu parafialnym w Niegowici.          
Był żonaty z Zofią Goetz-Okocimską, miał syna Jana Mariana (ur. 1924 r., hydrobiologa, profesora Polskiej Akademii Nauk) i córkę Zofię Albinę (ur. 1925 r., historyka filozofii, profesora Polskiej Akademii Nauk).      
Centralne Archiwum Wojskowe, AP 130; Materiały rodzinne w posiadaniu Jerzego Skrzypczaka otrzymane od prof. Jana Włodka z Krakowa; Cygan Wiktor Krzysztof, Oficerowie Legionów Polskich 1914-1917. Słownik biograficzny, t. 5, Warszawa 2007; Gwiazdomorski Jan, Wspomnienia z Sachsenhausen, Kraków 1969, s. 275; Lista starszeństwa oficerów Legionów Polskich w dniu oddania Legionów Polskich Wojsku Polskiemu, Warszawa 1917, s. 48; Rocznik oficerski 1924, Warszawa 1924, s. 162; Rocznik oficerski rezerw 1934, Warszawa 1934, Ministerstwo Spraw Wojskowych Biuro Personalne, L.Dz. 250/mob 34, s. 33; S. Jerzy, Kto to przypomni Niemcom?
http://web.archive.org/web/20110719042740/http://lists.ceti.pl/pipermail/wiec/20071011/011790.html<span style="mso-bookmark:_Hlk60995801" /> [dostęp 19 czerwca 2020]; Skrzypczak Jerzy, Małopolski słownik biograficzny uczestników działań niepodległościowych, t. 15, Kraków 211, s. 195-197; Włodek Jan Zdzisław, [w:] Skrzypczak Jerzy, Na drodze do wolności. Mielczanie w walce o niepodległość Polski 1907-1918, Mielec 2008; Wnuk Włodzimierz, W dwudziestą rocznicę aresztowania profesorów UJ, „Kierunki” 1959 nr 45 s. 6; Wroński Tadeusz, Kronika okupowanego Krakowa, Kraków 1974, s. 79; w.z., Tragiczna lista strat nauki polskiej, „Dziennik Polski” 1945 nr 48 s. 3;