Z Małopolska w II Wojnie Światowej
Wirth Jerzy
„Moxa” (1924-1944), harcerz, grafik,
żołnierz Armii Krajowej.
Urodzony
20 września 1924 r.
Pochodził z rodziny
inteligenckiej. Od 1941 r. uczył się w
Kunstgewerbeschule (Szkole Rzemiosł Artystycznych). Był wybitnie uzdolniony plastycznie. Jesienią 1942 r. został zaprzysiężony w Polskim Związku Powstańczym, później przydzielono go do 1.
drużyny III plutonu 3.
kompanii III batalionu Odcinka „Wapno” Obwodu
Kraków-Miasto Armii Krajowej. Ukończył
konspiracyjną
szkołę
podoficerską. W 1943 r.
był słuchaczem Szkołę Podchorążych, której zajęcia odbywały się przy Małym Rynku 5 w Krakowie. Był twórcą oprawy plastycznej pism „Bez Wędzidła” i „Na Ucho”, a także współredaktorem „Watry”, „Na Ucho”, „Bez Wędzidła”, „Z Trudu i Znoju”. Stworzył kolekcję karykatur politycznych. Był także utalentowanym muzykiem i
kompozytorem, autorem piosenek śpiewanych przez harcerzy Szarych Szeregów. Mieszkał w tym czasie w budynku
szkoły przy ul. Braci
Dudzińskich w Podgórzu. 8
maja 1944 r. został
aresztowany w konspiracyjnym lokalu przy ul. Grzegórzeckiej 14.
Przesłuchiwano i
torturowano go w siedzibie gestapo przy ul. Pomorskiej 2.
Został stracony
w maju 1944 r., miejsce pochówku nie jest znane.
IPN Kr 1/2158
Włodzimierz Towpasz,
Moja droga kombatancka w latach 1939-1945, mps. Kraków 1986, s. 58; Dąbrowa-Kostka Stanisław, W
okupowanym Krakowie, Warszawa 1972, s. 151-153;
Epitafium dla czterdziestu,
Kraków 1994, s. 68-70; Gaweł Tadeusz, Pokłon Tym, którzy tworzyli . .
., Kraków 1999; Jarowiecki Jerzy, Konspiracyjna prasa w Krakowie w latach okupacji hitlerowskiej
1939-1945, Kraków 1986, s. 221-275; Jarowiecki
Jerzy, Krakowskie konspiracyjne pismo satyryczne
„Na Ucho” [w:] Prasa
podziemna w latach 1939-1945, Kraków 1975, s. 34-77;
Jarowiecki Jerzy, Poeta i konspirator - Jerzy
Szewczyk „Szarzyński”,
Gorzów Wielkopolski 1998, s. 123; Kurowska Magdalena, Szare Szeregi w Krakowie 1939-1945,
„Krzysztofory” 1978 nr 5 s. 59-89; Oskarżamy
hitleryzm i hitlerowców o zbrodnie, Kraków 1965, s.
88; Skrobecki Czesław,
Podgórski pluton dywersyjny „Alicja” Szarych Szeregów w
Krakowie, Kraków 1983; Wiszczewska M., Harcerz, obywatel. . . szkice o prasie Szarych
Szeregów, Warszawa 1987, s. 325; Wroński Tadeusz, Kronika okupowanego Krakowa, Kraków
1974; materiały archiwalne
A. J. Jasieńskich;
Juliusz Jasieński