Z Małopolska w II Wojnie Światowej

ZALEWSKI Feliks Franciszek.     
Urodzony 14 stycznia 1888 r. w Mławie. Szkołę realną ukończył w Warszawie, Od 1906 r. studiował w Instytucie Górniczym w Petersburgu. W latach 1914-1919 pracował w kopalni „Koszelew” w Dąbrowie Górniczej jako pomocnik zawiadowcy. W 1919 r. podjął studia na Akademii Górniczej w Krakowie. Jednocześnie pracował w kopalni „Koszelew” na stanowisku zawiadowcy. Od 1920 r. był zawiadowcą w kopalni „Flora” w Gołonogach. Pod kierunkiem profesora Henryka Czeczotta przygotował pracę dyplomową i obronił ją 22 marca 1922 r. 27 marca 1922 r. uzyskał tytuł inżyniera górniczego i otrzymał dyplom nr 2 krakowskiej Akademii Górniczej.  <span style="mso-spacerun:yes" />Od 1924 r. pracował jako zawiadowca, a następnie dyrektora Gwarectwa „Hr. Renard”. Od 1930 r. w stopniu profesora nadzwyczajnego prowadził wykłady z górnictwa na Akademii Górniczej w Krakowie. W latach 1930-1932 był konsultantem Warszawskiego Towarzystwa Węglowego. W 1934 r. wybrano go na trzyletnią kadencję dziekana Wydziału Górniczego. W 1936 r. został profesorem zwyczajnym. W 1936 r. został wybrany na trzyletnią kadencję prodziekana Wydziału Górniczego. W 1938 r. objął stanowisko kierownika Warsztatu Mechanicznego Akademii Górniczej. Został aresztowany 6 listopada 1939 r. w czasie Sonderaktion Krakau. Przy aresztowaniu zrewidowano go. Po przewiezieniu krytą ciężarówką przez Gołębią, Wiślną, Zwierzyniecką, Podwalem, Karmelicką, Alejami Trzech Wieszczów do więzienia Montelupich został wpisany do więziennej ewidencji. 7 listopada 1939 r. ok. 10,00 rano przewieziono go do koszar 20. pułku piechoty przy ul. Mazowieckiej. 9 listopada 1939 r. został wywieziony koleją z Krakowa-Łobzowa do więzienia we Wrocławiu. 10 listopada 1939 r. osadzono go w więzieniu karnym przy Kletschkauerstrasse 31 (obecnie ul. Kleczkowska) lub więzieniu śledczym przy Freiburgerstrasse (obecnie ul. Świebodzka). 27 listopada 1939 r. po godz. 20,00 został przewieziony karetką więzienną na dworzec główny we Wrocławiu. Po dwugodzinnym oczekiwaniu w tunelu pod torami kolejowymi zapędzono go do pociągu. 28 listopada 1939 r. z przystanku leśnego za stacją kolejową w Oranienburgu około godz. 16,00 w padającym deszczu ze śniegiem przepędzono go do bramy KL Sachsenhausen i poddano procedurze przyjęcia (kąpiel, strzyżenie, odebranie ubrań, pieniędzy i zegarków, wydanie obozowych pasiaków). 29 listopada 1939 r. zapoznano go z regulaminem obozowym i przydzielono do baraku. 8 lutego 1940 r. został zwolniony z obozu. Pracował na stanowisku sztygara w kopalni rudy „Jerzy” w Konopiskach. Równocześnie był nauczycielem w Państwowej Szkole Technicznej Górniczo-Hutniczo-Mierniczej na krakowskich Krzemionkach 11. Uczestniczył w tajnym nauczaniu Akademii Górniczej. 1 lutego 1945 r. wrócił do pracy na Akademii Górniczej w Krakowie. W latach 1945-1952 był kierownikiem Katedry Górnictwa II na Wydziale Górniczym. Był współorganizatorem, a w latach 1948–1951 pierwszym prezesem, Stowarzyszenia Wychowanków Akademii Górniczej. Od 1 marca 1949 r., równolegle z pracą na uczelni, kierował Biura Projektów dla Przemysłu Kamienia, Wapna i Surowców Mineralnych. Ze względu na stan zdrowia zrezygnował 31 lipca 1950 r. z tej funkcji. Od 1951 r. był przewodniczącym Sądu Koleżeńskiego Stowarzyszenia Wychowanków Akademii Górniczejj. 30 listopada 1953 r. nadano mu stopień doktora nauk technicznych (bez obrony pracy) na podstawie dotychczasowego dorobku naukowego. W latach 1953-1963 kierował Katedrą Głębienia Szybów i Obudowy Górniczej. Równolegle był naczelnym dyrektorem Krakowskiego Zjednoczenia Przemysłu Węglowego. W 1960 r. przeszedł na emeryturę. Przez kilka lat prowadził nadal wykłady zlecone.          
Zmarł 15 maja 1966 r. w Krakowie, został pochowany na cmentarzu Rakowickim.        
Odznaczony Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski, Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski, Krzyżem Kawalerskim Orderu Polonia Restituta, Złotym Krzyżem Zasługi, Medalem Zwycięstwa i Wolności 1945, Złotą Odznaką Naczelnej Organizacji Technicznej, odznaką Zasłużony Górnik Polski Ludowej.       
Aresztowani podczas aktion gegen Universitäts-Professoren 6 listopada 1939 roku: aresztowani naukowcy Wydziału Górniczego Akademii Górniczej, „Alma Mater” 2019, numer specjalny 212, s. 32; Bęben Artur, Profesor Feliks Zalewski - pierwszy przewodniczący (1945-1951) Stowarzyszenia Wychowanków AGH, „Vivat Akademia” 2011, nr 7, s. 37-39; Bolewski Antoni, Osiągnięcia Akademii Górniczej w Krakowie w okresie 1919-1939: z kart historii, „Biuletyn Informacyjny Pracowników AGH” 1994, nr 6-7, s. 5-8; Czekajowski Ryszard, Jóżkiewicz Stefan, Górnicy z pomocą AGH ratują starówki zabytkowych miast, cz. I, Kłodzko, „Biuletyn Informacyjny Pracowników AGH” 1999, nr 73, s. 11-12; Czekajowski Ryszard, Jóżkiewicz Stefan, Górnicy z pomocą AGH ratują starówki zabytkowych miast, cz. IV, Podziemna Trasa Turystyczna w Jarosławiu, „Biuletyn Informacyjny Pracowników AGH” 2001, nr 87, s. 8-9; Feliks Franciszek Zalewski; https://historia.agh.edu.pl/wiki/Feliks_Franciszek_Zalewski [dostęp 1 marca 2021]; Filcek Henryk Zbigniew, Rektorskie opowiadania, Kraków 2005, s. 37-40; Gwiazdomorski Jan, Wspomnienia z Sachsenhausen, Kraków 1969, s. 275; Jahoda K., Odsłonięcie tablicy pamiątkowej, „Przegląd Geologiczny” 1968, nr 8, s. 407-408; Jahoda K., Krakowscy Górnicy, „Przegląd Górniczy” 1990, nr 5, s. 20-23; Jubileusz 35-lecia specjalistycznego Zespołu Naukowego AGH wdrażającego górniczą metodę Z-S, „Biuletyn Informacyjny Pracowników AGH” 1994, nr 3, s. 12; Konieczna Elżbieta, Postaci AGH we wspomnieniach i anegdotach, Kraków 2008, s. 17-20; Księga wychowanków i wychowawców Akademii Górniczej w Krakowie (1919-1949), Julian Michał Sulima-Samujłło [oprac.] Kraków 1979, s. 210; Materiały Informacyjne nr 4. Komisja Propagandowa Komitetu Obchodu 50-lecia AGH, Kraków 1969, s. 91; Mazurkiewicz Maciej,Jak zostałem profesorem czyli pół wieku w AGH, Kraków 2016, s. 43-122; Mikoś Tadeusz, Profesor AGH w Krakowie - Feliks Zalewski: twórca podstaw budownictwa górniczego i idei ratowania zabytkowych miast, „Budownictwo Górnicze i Tunelowe” 2010, nr 2, s. 39-45; Mikoś Tadeusz, Tajduś Antoni, Szumiński Andrzej, Fascynujący świat zabytków podziemnych i naziemnych: górnicy na ratunek najcenniejszych podziemi i miast. 80 lat badań i doświadczeń w zbiorach archiwalnych 100-letniej Katedry Geomechaniki, Budownictwa i Geotechniki Akademii Górniczo-Hutniczej im. Stanisława Staszica w Krakowie, Kraków 2019, s. 29-35, 70, 75, 92-95; Non omnis moriar… Groby profesorów AGH Cmentarz Rakowicki, z. 1], Hieronim Sieński [oprac.], Kraków 2018, s. 75-76; Odsłonięcie tablicy pamiątkowej, „Nafta” 1968, nr 4, s. 127; Postaci AGH we wspomnieniach i anegdotach: Prof. Feliks Zalewski, „Miesiąc w Krakowie” 2008, nr 1, s. 56-57; S. Jerzy, Kto to przypomni Niemcom? http://web.archive.org/web/20110719042740/http://lists.ceti.pl/pipermail/wiec/20071011/011790.html [dostęp 19 czerwca 2020]; „Salamandra” - pamięci Kolegów Górników, „Przegląd Górniczy” 1986 nr 11-12, s. 403; Sieński Hieronim; Członkowie Honorowi Stowarzyszenia Wychowanków AGH. Zasłużeni dla Akademii Górniczo-Hutniczej: tablice – pamięć wiecznie żywa, cz. 14, „Biuletyn AGH” 2014 nr 78-79, s. 34-35; Sieński Hieronim; Profesor Feliks Zalewski: tablice – pamięć wiecznie żywa, rozpoczęcie cyklu, „Biuletyn AGH” 2013 nr 63, s. 27-29; Słownik biograficzny techników polskich, Z. 21, red. Józef Piłatowicz, Warszawa, 2010, s. 177-180; Słownik polskich pionierów techniki, red. Bolesław Orłowski, Katowice 1986, s. 231; Tomczyk Maciej, 75. rocznica „Sonderaktion Krakau”, „Biuletyn AGH” 2014, nr 83, s. 8-9; Wacławik Józef, Kronika Wydziału Górniczego 1919-1999, Kraków 1999, s.119; Wacławik Józef, Kronika Wydziału Górniczego [AGH] 1919-2009, Kraków 2009, s. 4, 22,34, 40, 42, 44, 48, 50, 58, 60, 64, 68, 69, 76, 84, 93, 94,173; Wielka Księga 85-lecia Akademii Górniczo-Hutniczej, Gliwice 2004, s. 410-411; Wroński Tadeusz, Kronika okupowanego Krakowa, Kraków 1974, s. 408; Wspomnienie o profesorze Feliksie Zalewskim zasłużonym górniku PRL (z okazji odsłonięcia tablicy pamiątkowej na AGH w dniu 15 marca 1968 r.), „Wiadomości Górnicze” 1968, nr 6, s. 187-188; Wyrok na Uniwersytet Jagielloński 6 listopada 1939, red. Leszek Hajdukiewicz, Kraków 1989, s. 300-301; Zachuta Leszek, Biprocemwap S.A., Kraków 1999, s. 55; Z dziejów Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie w latach 1919-1967, oprac. Julian Michał Sulima-Samujłło, Kraków 1970, s. 628;