Z Małopolska w II Wojnie Światowej
ZIĘBA Adam „Kibic”,
„Orlątko” (1923 - 1944), żołnierz Armii Krajowej
Urodzony 23 marca 1923 r. w Sieteszy w pow.
przeworskim. Syn Jana i Felicji z d. Cyper. Szkołę powszechną ukończył w Sieteszy. Do 1939 r. ukończył trzy klasy gimnazjalne w Gimnazjum i
Liceum im. H. Sienkiewicza w Łańcucie.
Należał do drużyny harcerskiej zorganizowanej przy tym
Gimnazjum. W 1942 r., w tajnym nauczaniu, ukończył czwarta klasę gimnazjalną i zdał małą maturę. 12 sierpnia 1941 r. złożył
przysięgę w Placówce Kańczuga Związku Walki Zbrojnej. Od 1941 r.
był referentem propagandy
Placówki Kańczuga
Związku Walki Zbrojnej, a od
czerwca 1942 do czerwca 1943 r. referentem oświatowym. Z ramienia ks. Józefa
Stefańskiego „Burski” był organizatorem tajnego nauczania w
zakresie szkoły średniej. Od 1941 r.
kolportował
gazetkę „Odwet”, której cały nakład odbierał z głównej skrytki i dostarczał na punkt rozdzielczy, gdzie
była dzielona na
poszczególne obwody Inspektoratu Związku Walki Zbrojnej – Armii Krajowej Przemyśl. W 1943 r. ukończył
konspiracyjną
szkołę podchorążych. Został awansowany na stopień kaprala podchorążego. Od 1942 r., jako żołnierz dywersji, brał udział w wielu
akcjach zbrojnych i dywersyjnych m. in. w zwalczaniu konfidentów i
kolaborantów. 26 maja 1943 r. został aresztowany w Kańczudze przez komendanta miejscowego posterunku policji granatowej
Rybarczyka . Pistolet, który miał w czasie aresztowania odebrał od niego na posterunku i
ukrył policjant Mikicki
– żołnierz Armii Krajowej. Przewieziony przez policjantów Kuszaja i
Gielca do Jarosławia,
został przekazany w
ręce gestapo, które po
dwudziestocztero godzinnym przesłuchaniu zwolniło
go. W jesieni 1943 r. został
skierowany w lasy janowskie do oddziału partyzanckiego Franciszka Przysiążniaka „Ojciec Jan”, a następnie na teren Obwodu Przemyśl Armii Krajowej. Na terenie Obwodu
Przemyśl Armii Krajowej
został zastępcą dowódcy plutonu sabotażowo - dywersyjnego (Kedywu). W 1944 r.
dowodził dywersją kolejową na terenie całego Obwodu Przemyśl Armii Krajowej. 27 maja 1944 r.
wybrał się po amunicję dla swoich żołnierzy, zmagazynowaną w schronie w Wacławicach. Po drodze w Orzechowcach natknął się na gestapo i żandarmerię niemiecką, z którą doszło do walki.
Zginął 27 maja 1944 r. w walce z
żandarmerią niemiecką w Orzechowcach pod Przemyślem. Osaczony przez żandarmerię, będąc ciężko ranny,
rozerwał się granatem. Po zajęciu Przemyśla przez wojska sowieckie jego
zwłoki ekshumowano i w
sierpniu 1944 r. pochowano w Przemyślu na cmentarzu wojskowym.
Pośmiertnie został mianowany na stopień podporucznika.
IPN Kr, Ewidencja
Placówki ZWZ - AK Kańczuga. Archiwum Placówki „Kazimierz”; Lista
poległych i
zmarłych [w:] Szare Szeregi. Harcerze 1939 -
1945, T. III, Warszawa 1988 [podana błędna data i miejsce śmierci 26 stycznia 1944]; Maksymowicz
A., Dywersja w placówce „Kazimierz” – Kańczuga,
„Okruchy
Wspomnień. Z Lat Walki i
Martyrologii AK” nr 4/8,
Kraków 1993; Maksymowicz A., Tajne nauczanie w
Kańczudze w latach 1939
– 1944, „Okruchy
Wspomnień. Z Lat Walki i
Martyrologii AK” nr 11,
Kraków 1994; Różański J.,
Przemyśl w latach drugiej wojny światowej [w:] Tysiąc lat
Przemyśla. Zarys
historyczny. Cz. II, Warszawa - Kraków 1974; Rudak
J., Akcja „Burza” w
Przemyskiem, „Biuletyn AK. Związku Żołnierzy AK” nr 11, Kraków 1994, s. 7 - 8, 10;
(AZ) [A. Zagórski], Ludzie
Rzeszowszczyzny, „Dziennik Polski” nr 13(7133), wyd. ABC, 17 I 1967;
Informacje Jana Zięby
(ojca).