Z Małopolska w II Wojnie Światowej

ZIENTARSKI Jan „Ajn”, „Ein”, „Inżynier”, „Mieczysław”, używał nazwiska Liziński (1894-1982), oficer Armii Krajowej.        
Urodzony 24 października 1894 r. w Niegardowie w pow. Proszowice. Syn Jakuba i Zofii z d. Pytlińskiej. Po 1900 r. razem z rodzicami przeniósł się do Sosnowca, gdzie uczył się w prywatnej szkole. Brał wówczas udział w manifestacjach młodzieżowych na rzecz wprowadzenia języka polskiego do szkół. Od 1910 r. należał do organizacji Młodzieży Niepodległościowej. W 1911 r. był organizatorem oddziału „Strzelca” w Sosnowcu. W 1913 r. ukończył szkołę handlową. W lipcu 1913 r. uczestniczył w kursie na młodszych dowódców w Stróży koło Limanowej, na którym, m. in. wykładowcą był Józef Piłsudski . 23 sierpnia 1914 r., zmobilizował dowodzony przez siebie oddział „Strzelca” i pomaszerował z nim, przez Miechów do Kielc, gdzie dołączył do 2. pułku piechoty II Brygady Legionów Polskich. Walczył pod Młotkowem, Rafajłową, nad Styrem, pod Kirlibabą. W październiku 1914 r. został awansowany na stopień chorążego, a w kwietniu 1916 r. mianowany podporucznikiem. W czasie ofensywy bukowińskiej walczył pod Karolówką, Butyrkami, Rokitną, Rarańczą i Kostiuchnówką. W walkach obronnych pod Husiatyniem został ciężko ranny w prawe ramię. Przed zakończeniem rekonwalescencji powrócił do pułku. Objął stanowisko dowódcy kompanii szkolnej. W 1917 r. zgłosił się na organizowany przez Niemców kurs oficerski Po ukończeniu kursu objął dowództwo 12. kompanii 2. pułku piechoty Legionów. W lipcu 1917 r. odmówił złożenia przysięgi i z rozkazu dowódcy pułku podpułkownika Michała Żymierskiego został aresztowany i przymusowo odesłany do Polskiego Korpusu Posiłkowego do Przemyśla. Był więziony w obozach internowanych w Tarazköz, Bustianazy i Hust. Pod koniec września 1918 r., po zwolnieniu z obozu, powrócił do Warszawy. Od października 1918 r. służył w Polskiej Sile Zbrojnej. Skierowano go wówczas do Ośrodka Szkolenia Piechoty w Ostrowi Mazowieckiej, gdzie zajmował się szkoleniem kadr dla przyszłego Wojska Polskiego. Po odzyskaniu niepodległości, został dowódcą 6. kompanii 9. pułku piechoty. Awansowano go na stopień porucznika. Jako dowódca 6. kompanii 9. pułku piechoty Legionów brał udział w walkach z Ukraińcami. Po bitwie pod Brzeżanami, za wykazane zdolności dowódcze, awansowano go na stopień kapitana służby stałej piechoty. Brał udział w wojnie polsko-bolszewickiej. W 1919 r. walczył na Łotwie. W 1920 r. brał udział w bitwie nad Berezyną i Słuczą. Był wówczas dowódcą III batalionu 9. pułku piechoty Legionów. Wyprowadził batalion z okrążenia w Równem, a następnie utrzymał przeprawę na Wieprzu pod Lubartowem. W sierpniu 1920 r. został awansowany na stopień majora i mianowany dowódcą I batalionu 7. pułku piechoty Legionów, na czele którego walczył nad Niemnem pod Brzostowicą Wielkimi i pod Smorgoniami. W 1921 r. po ukończeniu kursu dla dowódców batalionów (z wynikiem bardzo dobrym) objął dowództwo batalionu w 11. pułku piechoty w Będzinie. W 1923 r. ukończył, prowadzoną przez francuskich oficerów, Wyższą Szkołę Piechoty w Rembertowie. Przydzielono go ponownie do 11. pułku piechoty Ziemi Będzińskiej. W listopadzie 1924 r. został awansowany na stopień podpułkownika służby stałej piechoty i przeniesiony na stanowisko zastępcy dowódcy 10. pułku piechoty w Łowiczu. W 1928 r. służył w 25. pułku piechoty w Piotrkowie. Od 9 listopada 1929 do 13 listopada 1935 r. był dowódcą 13. pułku piechoty w Pułtusku. 1 lutego 1933 r. został awansowany na stopień pułkownika ze starszeństwem z 1 stycznia 1932 r. Od listopada 1935 do sierpnia 1939 r. był dowódcą piechoty dywizyjnej 10. Dywizji Piechoty. W sierpniu 1939 r. został dowódcą Oddziału Wydzielonego, w skład którego wchodziły: 28. pułku piechoty Strzelców Kaniowskich, batalion Obrony Narodowej „Kępno”, batalion Obrony Narodowej „Ostrzeszów”, dwa szwadrony 1. pułku kawalerii Korpusu Ochrony Pogranicza oraz dwie baterie artylerii z 10. pułku artylerii lekkiej. Zadaniem Oddziału Wydzielonego było obsadzenie granicy państwa pomiędzy Wieruszowem a Kępnem. We wrześniu 1939 r. dowodzone przez niego oddziały prowadziły walki odwrotowe osłaniając 10. Dywizję Piechoty. Brał udział w obronie Warszawy. Po kapitulacji stolicy nie poszedł do niewoli. Zgodnie z rozkazem Naczelnego Wodza przedostał się na Węgry, gdzie został internowany. W maju 1941 r. opuścił obóz dla internowanych w Siklos i udał się do Budapesztu, gdzie występował pod nazwiskiem Mieczysław Raciecki. W Budapeszcie wstąpił do Obozu Polski Walczącej, organizacji utworzonej przez marszałka Edwarda Rydza-Śmigłego. Objął dowództwo pionu wojskowego i komórki przerzutowej. W Obozie Polski Walczącej używał pseudonimu „Inżynier”. W październiku 1941 r. powrócił do okupowanej Polski. Po śmierci Edwarda Rydza-Śmigłego, w grudniu 1941 r. podporządkował organizację Związkowi Walki Zbrojnej. Do maja 1944 r. w Komendzie Głównej Armii Krajowej był inspektorem na Okręg Radomsko-Kielecki. Na początku maja 1944 r. został powołany na stanowisko komendanta Okręgu Kielecko-Radomskiego Armii Krajowej. Funkcję tę pełnił do rozwiązania Armii Krajowej w styczniu 1945 r. 25 lipca 1944 r. w związku z rozpoczęciem akcji „Burza”, wydał rozkaz sformowania w Okręgu Radomsko-Kieleckim Armii Krajowej trzech zawiązków dywizyjnych. 15 sierpnia 1944 r. nakazał koncentrację Korpusu Kieleckiego Armii Krajowej w rejonie lasów koło Przysuchy i marsz na pomoc walczącej Warszawie. Marsz został zatrzymany na linii Pilicy przez jednostki niemieckie, których nie można było pokonać ze względu na brak broni ciężkiej. Korpusem Kieleckim Armii Krajowej dowodził do października 1944 r. 8 października 1944 r. wydał rozkaz aby wszystkie dowództwa i sztaby jednostek wchodzących w skład Korpusu Kieleckiego Armii Krajowej przeszły do konspiracji zachowując pomiędzy sobą łączność. Po rozwiązaniu Armii Krajowej przebywał w Warszawie, skąd do czerwca 1945 r. dowodził Radomsko-Kieleckim Okręgiem Delegatury Sił Zbrojnych na Kraj. Został aresztowany w ostatnich dniach lipca 1945 r. Będąc w więzieniu przyłączył się do akcji J. Mazurkiewicza „Radosław” i podpisał „Deklarację Sił Zbrojnych AK o wyjściu z konspiracji”. Wziął wówczas udział w pracach Komisji Likwidacyjnej dla b. Armii Krajowej wspólnie z przedstawicielami bezpieki. Od września 1945 r. utrzymywał kontakt z Zarządem Głównym Zrzeszenia Wolność i Niezawisłość. W pierwszym kwartale 1946 r. uzyskał kontakt z prezesem Zarządu Głównego Zrzeszenia Wolność i Niezawisłość płk Franciszkiem Niepokólczyckim, który wyznaczył go na delegata Zrzeszenia Wolność i Niezawisłość w Komitecie Porozumiewawczym ZOPP. W sierpniu 1946 r. ponownie został aresztowany przez Urząd Bezpieczeństwa Publicznego i wyrokiem Wojskowego Sądu Rejonowego w Kielcach został skazany na siedem lat więzienia. Zeznawał jako świadek na procesie I Zarządu Głównego Zrzeszenia Wolność i Niezawisłość. Aktem oskarżenia przeciw III Zarządowi Głównemu Zrzeszenia Wolność i Niezawisłość był wnioskowany na świadka. Na mocy amnestii zwolniono go w styczniu 1950 r. W grudniu 1950 r. został ponownie aresztowany i przebywał w więzieniu do grudnia 1951 r. Zdegradowano go wówczas na stopień szeregowca. Po zwolnieniu z więzienia, pracował w Zjednoczonych Zespołach Gospodarczych „Inco”. Na początku 1962 r. został kolejny raz aresztowany, lecz jeszcze tego samego roku decyzją Sądu Wojewódzkiego w Warszawie zwolniono go z więzienia.        
Zmarł 4 maja 1982 r. w Warszawie, został pochowany na cmentarzu Powązkowskim. Odznaczony: Krzyżem Niepodległości, Orderem Virtuti Militari IV klasy (nr 33) i V klasy (nr 875), czterokrotnie Krzyżem Walecznych, Krzyżem Oficerskim Orderu Polonia Restituta, Złotym Krzyżem Zasługi z Mieczami, Złotym Krzyżem Zasługi, Krzyżem Armii Krajowej i czterokrotnie Medalem Wojska. Poświęcono mu także tablicę w kościele OO. Bernardynów w Radomiu i kościele św. Anny w Warszawie.        
W 1995 r. został sądownie rehabilitowany, wyrok z 1947 r. unieważniono.        
Był żonaty z Ireną.        
Akt oskarżenia I ZG WiN płk. Jana Rzepeckiego i tow. ; Akt oskarżenia II ZG WiN płk. Franciszka Niepokólczyckiego i tow. ; Akt oskarżenia III ZG WiN, s. 74, 102; Wyrok WSR w Krakowie z dnia 10 IX 1947 r. Znak akt Sr. 978/47, Wyrok WSR w Warszawie z dnia 3 II 1947 r. Nr akt R. 947/46; Bombicki Maciej Roman, AK i WiN przed sądami specjalnymi, Poznań 1993, s. 251; S. Bembiński S., Te pokolenia z bohaterstwa znane, Warszawa 1966; Bielski M., Grupa Operacyjna „Piotrków” 1939, Warszawa 1991, s. 69; Borzobohaty Wojciech, „Jodła”, Warszawa 1988, s. 11, 35, 65, 67, 319, 321, 324, 335, 336, 339, 352, 354, 359, 362, 363, 380, 443, 454; Chlebowski Cezary, Pozdrówcie Góry Świętokrzyskie, Warszawa 1988, s. 549; Chmielarz Andrzej, Delegatura Sił Zbrojnych na Kraj, [w:] Armia Krajowa. Dramatyczny epilog, Warszawa 1994, s. 17; Firley Zygmunt, W Kedywie i w „Burzy”, Warszawa 1988, s. 246, 247, 275, 287; Hillebrandt Bogdan, Partyzantka na Kielecczyźnie 1939-1945, Warszawa 1970, s. 127, 358, 411, 414-419, 489, 498; Jurga Tadeusz, U kresu II Rzeczypospolitej, Warszawa 1985, s. 250, 255, 419; Kociszewski Aleksander, 13 Pułk Piechoty WP, Warszawa 1990, s. 18, 41; Mazur Grzegorz, Biuro Informacji i Propagandy SZP-ZWZ-AK, Warszawa 1987, s. 372; Mrożkiewicz Józef, W konspiracji i w walce, Kielce 1992, s. 21, 38, 92, 105, 114, 118, 136, 144, 146, 157, 167-169; Ney-Krwawicz Marek, Komenda Główna Armii Krajowej 1939-1945, Warszawa 1990, s. 118; Pawlak Józef, Pięć lat w szeregach Armii Podziemnej, Warszawa 1967, s. 13; Rell Józef, Okręg Radomsko-Kielecki ZWZ-AK, [w:] Armia Krajowa. Rozwój organizacyjny, Warszawa 1996, s. 63, 69; Rostafiński J., Myśliński H., Generał Jan Zientarski, „Zeszyty Kombatanckie” 1997 nr 19 s. 3-10; Terej Jerzy Janusz, Na rozstajach dróg, Warszawa 1980, s. 363, 364, 365, 385; Woźniczka Zygmunt, Zrzeszenie „Wolność i Niezawisłość” 1945-1952, Warszawa 1992, s. 49, 53; Wróblewski J., Armia Łódź – 1939, Warszawa 1975; Zarzycki Piotr, 10 Kaniowski Pułk Artylerii Lekkiej, Pruszków 1997, s. 19-23; Zrzeszenie „Wolność i Niezawisłość” w dokumentach, Wrocław 1997, t. 1 s. 196, 276, t. 2, s. 467, 468;