Z Małopolska w II Wojnie Światowej

HAŁOŃ Kazimierz.
Urodzony 5 maja 1915 r. w Białej. Syn Piotra[1] i Marii z d. Malinowskiej. Miał brata Edwarda (urodzonego 17 marca 1921 r., członka Polskiej Partii Socjalistycznej Wolność Równość Niepodległość, pseudonim „Boruta”, zmarłego 6 stycznia 2012 r.) [2]. Pracował w maszynowni kopalni „Brzeszcze”. W 1937 r. został powołany do służby wojskowej. W czasie kampanii wrześniowej 1939 r. był artylerzystą w tej samej baterii co Józef Cyrankiewicz. Po zakończeniu walk dostał się do niemieckiej niewoli. W styczniu 1941 r. zbiegł z obozu jenieckiego i powrócił do Brzeszcz. Przez siatkę Polskiej Partii Socjalistycznej został przerzucony do Krakowa. Otrzymał dokumenty na nazwisko Kazimierz Wrona. Latem 1941 r., w czasie wyjazdu do Sosnowca, został aresztowany. Osadzony go w KL Auschwitz. Został oznaczony numerem 20687. Po przejściu przez kilka komand roboczych przydzielono go do Naubau (komanda budowlanego). Po pewnym czasie został kierownikiem grupy instalatorów. Brał udział w obozowym ruchu oporu. 10 lutego 1943 r., jako pierwszy uciekinier został wyprowadzony z obozu przez „sieć oświęcimską", zamiast Józefa Cyrankiewicza, który odmówił wyjścia z obozu. Przez Jaworzno, Szczakową, Rudawę i Mydlniki dotarł do Krakowa. Był łącznikiem pomiędzy organizacją w Krakowie i KL Auschwitz. Odbierał i przekazywał raporty i wiadomości z obozu. Dowodził oddziałem bojowym Gwardii Ludowej Polskiej Partii Socjalistycznej Wolność Równość Niepodległość. Używał pseudonimu „Kartuski”. W listopadzie 1943 r.  omawiał z Ryszardem Nuszkiewiczem „Powolny” likwidację konfidenckiej grupy Diamanda w kawiarni „Ziemiańskiej”. Był współredaktorem „Wolności”. Ciężko zachorował na płuca i został przerzucony na leczenie do Myślenic. Po wojnie zorganizował Spółdzielnię Bieliźniarzy im. Jarosława Dąbrowskiego[3]. Został jej Prezesem Był sekretarzem Polskiej Partii Socjalistycznej[4]. Był Prezesem[5] wg innych źródeł dyrektorem Spółdzielni Konfekcyjnej[6]. Mieszkał przy ulicy Syrokomli 14/6 w Krakowie[7]. W 1956 r. był na kuracji w Szwajcarii, a jego żonie bezpieka nie chciała wówczas dać paszportu[8]. W 1957 r. wszedł do stworzonej w zarządzie Związku Bojowników o Wolność i Demokrację Komisji Porozumiewawczej. W listopadzie 1957 r., przed wyjazdem do Szwajcarii, otrzymał od Stefana Rzeźnika kontakt do Krystyny Marek. Został członkiem Zarządu Okręgu Związku Bojowników o Wolność i Demokrację [9]. Udostępnił pomieszczenia dla Związku Więźniów Oświęcimia[10]. Na spotkaniu 28 listopada 1959 r. w Związku Bojowników o Wolność i Demokrację krytykował działalność Jana Rejmana, ale namawiał go do powrotu do środowiska[11]. W styczniu 1960 r. w krakowskim Teatrze im. J. Słowackiego wręczono mu Order Odrodzenia Polski[12]. Po śmierci Mariana Bomby wycofał się całkowicie z pracy w Związku Bojowników o Wolność i Demokrację [13]. W czasie konferencji Okręgowej Związku Bojowników o Wolność i Demokrację stanął po stronie działaczy związanych z Polską Zjednoczoną Partią Robotniczą, przeciwko grupie sympatyków Stefana Rzeźnika[14]. Z jego grupy, po przeprowadzeniu z nim 15 lutego 1961 r. rozmowy, Służba Bezpieczeństwa typowała dodatkowych kandydatów na TW do sprawy Rzeźnika[15]. W styczniu 1962 r. na Plenum Związku Bojowników o Wolność i Demokrację w czasie dyskusji o komisji historycznej poparł Stefana Rzeźnik mówiącego o obawach ludzi spoza Armii Ludowej, co do pisania wspomnień[16]. W tym marcu 1962 r. brał udział w pogrzebie Józefa Jedynaka w Wieliczce[17]. Mieszkał przy ulicy Ujejskiego 7/6 w Krakowie. Był poważnie chory, trzykrotnie operowano mu płuca (raz w Szwajcarii) [18]. 28 maja 1964 r. był w Ryczowie przygotować odsłonięcie tablicy pamiątkowej[19]. Podpisał w lutym 1968 r. wniosek odznaczeniowy dla Stencla, który twierdził, że był powstańcem śląskim, później dowódcą Gwardii Ludowej Polskiej Partii Socjalistycznej Wolność Równość Niepodległość w Wapienniku Płaszowskim, a później więźniem KL (S. Rzeźnik uważał go za kłamcę)[20]. Leczył się w Klinice Chorób Wewnętrznych u Jerzego Tabeau[21]. Władysław Wójcik podał jego nazwisko kapitanowi Jerzemu Mieleckiemu na spotkaniu 27 listopada 1968 r[22]. jako osoby zaufanej, która może udzielić informacji o środowisku socjalistów. W 1970 r. używał tylko 25% pojemności płuc i powinien (ale nie chciał przejść na rentę)[23].     
Zmarł 26 sierpnia 2000 r. w Krakowie, pochowany na cmentarzu Rakowickim.  
Odznaczony Orderem Sztandaru Pracy I klasy, Złotym Krzyżem Orderu Virtuti Militari IV klasy, Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski; 
Był żonaty, miał córkę i syna.          
IPN Kr 009/5086 Teczka personalna Tabeau Jerzy; IPN-Kr 010-10268 Grupowa sprawa ewidencyjno-obserwacyjna Rzeźnik Stefan, Bomba Marian; IPN Kr 075/104 WRN i PPS z powiatu Kraków; IPN Kr 111/3157 Władysław Wójcik s. Józefa, Władysław Dziadoń s. Jana, Zdzisław Brablec s. Zygmunta, b. Żołnierze WRN z czasów okupacji podejrzani o nielegalne przechowywanie broni i rozpowszechnianie fałszywych wiadomości na szkodę Polski Ludowej; Bieniek Józef, dzieje „Zochy”, „Almanach Sądecki” 1997 R. VI nr 1 s. 59; Jarowiecki Jerzy, Konspiracyjna prasa w Krakowie w latach okupacji hitlerowskiej 1939-1945, Kraków 1986, s. 197; Kłodziński Stanisław, Raport komórki więziennej Delegatury Rządu z 1944 roku o Pawiaku, Oświęcimiu, „Najnowsze Dzieje Polski” 1968 nr 12 s. 189; Małopolski Słownik Biograficzny Uczestników Działań Niepodległościowych 1939-1956, t. 1, Kraków 1997, s. 32; Nekrolog Kazimierza Hałonia, „Dziennik Polski” 2000 nr 204 s. 15; Nuszkiewicz Ryszard, Uparci, Warszawa 1983, s. 177; Sobański Tomasz, Ucieczki oświęcimskie, Warszawa 1966, s. 24-36;



[1] IPN Kr 009/5086 Teczka personalna Tabeau Jerzy, t. 1 k. 58, Wywiad w sprawie kontaktu „Rzesz”, 1 III 1949 r.;

[2] IPN Kr 010/10268 Grupowa sprawa ewidencyjno-obserwacyjna Rzeźnik Stefan, Bomba Marian, t. 1, k. 203 Notatka służbowa z odbytego spotkania z TW „Y”, 25 IV 1964 r.;.

[3] IPN-Kr 010-10268 Grupowa sprawa ewidencyjno-obserwacyjna Rzeźnik Stefan, Bomba Marian, t. 1 s. 94 Doniesienie TW „Wisła” z 2 listopada 1960 r.

[4] IPN Kr 009/5086 Teczka personalna Tabeau Jerzy, t. 1 k. 58, Wywiad w sprawie kontaktu „Rzesz”, 1 III 1949 r.;

[5] IPN Kr 010/10268 Grupowa sprawa ewidencyjno-obserwacyjna Rzeźnik Stefan, Bomba Marian, t. 1, k. 124 Notatka służbowa z odbytego spotkania z TW "Y", 14 I 1963 r.;

[6] IPN Kr 111/3157 Władysław Wójcik s. Józefa, Władysław Dziadoń s. Jana, Zdzisław Brablec s. Zygmunta, b. Żołnierze WRN z czasów okupacji podejrzani o nielegalne przechowywanie broni i rozpowszechnianie fałszywych wiadomości na szkodę Polski Ludowej, Protokół przesłuchania podejrzanego Dziadoń Władysław, 2 II 1953 r., s. 156;

[7] IPN Kr 009/5086 Teczka personalna Tabeau Jerzy, t. 1 k. 58, Wywiad w sprawie kontaktu „Rzesz”, 1 III 1949 r.;

[8] IPN Kr 075/104 WRN i PPS z powiatu Kraków, t. 3, s. 37, Wyciąg z doniesienia informatora „Karol”, 3 VII 1956 r.,;

[9] IPN-Kr 010-10268 Grupowa sprawa ewidencyjno-obserwacyjna Rzeźnik Stefan, Bomba Marian, t. 1 s. 94 Doniesienie TW „Wisła” z 2 listopada 1960 r.

[10] IPN-Kr 010-10268 Grupowa sprawa ewidencyjno-obserwacyjna Rzeźnik Stefan, Bomba Marian, t. 1 s. 94 Doniesienie TW „Wisła” z 2 listopada 1960 r.

[11] IPN-Kr 010-10268 Grupowa sprawa ewidencyjno-obserwacyjna Rzeźnik Stefan, Bomba Marian, t. 1 s. 70, Doniesienie informacyjne, źródło „Pawłowski” z 4 XII 1959

[12] IPN-Kr 010-10268 Grupowa sprawa ewidencyjno-obserwacyjna Rzeźnik Stefan, Bomba Marian, t. 1 s. 80, Doniesienie informacyjne, źródło „Y” z 11 II 1960

[13] IPN-Kr 010-10268 Grupowa sprawa ewidencyjno-obserwacyjna Rzeźnik Stefan, Bomba Marian, t. 1 s. 84, Doniesienie informacyjne, źródło „Pawłowski” z 5 IV 1960

[14] IPN-Kr 010-10268 Grupowa sprawa ewidencyjno-obserwacyjna Rzeźnik Stefan, Bomba Marian, t. 1 s. 85, Wyciąg z doniesienia informacyjnego informatora „Pawłowski” z 7 VII 1960

[15] IPN Kr 010/10268 Grupowa sprawa ewidencyjno-obserwacyjna Rzeźnik Stefan, Bomba Marian, t. 1, k. 28, Streszczenie i plan do sprawy obserwacji operacyjnej na b. działacza OKR WRN Rzeźnika Stefana;

[16] IPN Kr 010/10268 Grupowa sprawa ewidencyjno-obserwacyjna Rzeźnik Stefan, Bomba Marian t. 1, Wyciąg z doniesienia TW "Witek" z 25 stycznia 1962 r., s. 112;

[17] IPN Kr 010/10268 Grupowa sprawa ewidencyjno-obserwacyjna Rzeźnik Stefan, Bomba Marian, t. 1, k. 118 Wyciąg z doniesienia TW "Witek", 13 III 1962 r.;

[18] IPN Kr 010/10268 Grupowa sprawa ewidencyjno-obserwacyjna Rzeźnik Stefan, Bomba Marian, t. 1, k. 202 Notatka służbowa z odbytego spotkania z TW „Y”, 25 IV 1964 r.;.

[19] IPN Kr 010/10268 Grupowa sprawa ewidencyjno-obserwacyjna Rzeźnik Stefan, Bomba Marian, t. 1, k. 205 Notatka służbowa z odbytego spotkania z TW „Bolek”, 30 V 1964 r.;

[20] IPN-Kr 010-10268 Grupowa sprawa ewidencyjno-obserwacyjna Rzeźnik Stefan, Bomba Marian, t. 4 s. 73 Notatka służbowa z przeprowadzonej rozmowy z KO "Witek", 21II 1967 r.

[21] IPN-Kr 010-10268 Grupowa sprawa ewidencyjno-obserwacyjna Rzeźnik Stefan, Bomba Marian, t. 4 s. 90 Notatka służbowa z odbytego spotkania z TW "Bolek", 15 VII 1968 r.

[22] IPN-Kr 010-10268 Grupowa sprawa ewidencyjno-obserwacyjna Rzeźnik Stefan, Bomba Marian, t. 4 s. 102 Notatka służbowa, 27 XI 1968 r.

[23] IPN Kr 010/10268 Grupowa sprawa ewidencyjno-obserwacyjna Rzeźnik Stefan, Bomba Marian, t. 4, k. 127 Notatka służbowa, 13 IV 1970 r.;