Z Małopolska w II Wojnie Światowej
MANSTEIN von Erich
(właściwie Fritz Erich von
Lewinski).
Urodzony 24 listopada 1887 r. w Belinie. Edwarda von
Levinskiego (generała armii
pruskiej o polskich przodkach) i Heleny von Sperling. Był wychowywany przez bezdzietnego wuja,
majora Georga von Manstein. W 1901 r. został przez niego adoptowany. Razem z nim
często zmieniał garnizony w Turyngii, Meklemburgii,
Strassburgu i Alzacji-Lotaryngii. W latach 1894-1899 uczęszczał do liceum. W 1900 r. wstąpił do szkoły pruskiego korpusu kadetów w Plön w
Holsztynie. Lata 1901-1905 spędził w
„Głównym Zakładzie dla Kadetów” w Berlinie-Lichterfelde. 6 marca 1906
r., po zdaniu matury, wstąpił jako
podchorąży do 3.
spieszonego pułku gwardii.
27 stycznia 1907 r. został
mianowany na stopień
podporucznika ze starszeństwem od 14 czerwca 1905 r. 1 lipca 1911 r. przeniesiono go na
stanowisko adiutanta batalionu strzelców 3. spieszonego pułku gwardii. Jesienią 1913 r. został skierowany na studia do akademii
wojennej. 1 czerwca 1914 r. został awansowany na stopień porucznika. 2 sierpnia 1914 r. przeniesiono go na stanowisko
adiutanta 2. pułku
rezerwowego gwardii. W szeregach tego pułku zdobywał
twierdzę Namur.
Walczył z Rosjanami nad
jeziorami mazurskimi. Uczestniczył w kampanii jesiennej 1914 r. w Polsce, 17 listopada 1914 r.
został ranny. 24 lipca 1915
r. awansowano go na stopień
kapitana. Służył przeważnie w
sztabach. 17 czerwca 1915 r. został oficerem sztabowym w Grupie Armii „Gallwitz” w Polsce, a później w Serbii. 19 sierpnia 1915 r.
przeniesiono go na stanowisko adiutanta w sztabie 12. Armii. 22 stycznia 1916
r. został przeniesiony do
sztabu 11. Armii pod Verdun. W lipcu 1916 r. przeniesiono go do sztabu 1. Armii
nad Sommą. W 1917 r.
był szefem
Wydziału Operacyjnego (Ia) w
4. Dywizji Kawalerii w Kurlandii. W maju 1918 r. przeniesiono go na stanowisko
szefa Wydziału Operacyjnego
(Ia) w 213. Dywizji Piechoty na froncie zachodnim. Brał udział w ofensywach w maju i czerwcu 1918 r.
pod Reims i w walkach obronnych pod Sedanem. Po wojnie służył na
początku w dowództwie
korpusu w Magdeburgu. Na początku 1919 r. przeszedł na własną
prośbę do dowództwa Grenzschutzu „Wschód” we Wrocławiu. Wkrótce przeniesiono go do II
Dowództwa Korpusu Reichswehry w Kassel. 1 października 1920 r. został przeniesiony na stanowisko dowódcy
kompanii w 5. pułku piechoty
w Angermünde na Pomorzu. 1 października 1923 r. przeniesiono go na stanowisko szefa sztabu
dowódcy I Okręgu
Wojskowego, później II
Okręgu Wojskowego w
Szczecinie, a następnie IV
Okręgu Wojskowego w
Dreźnie. 1 lutego 1927 r.
został awansowany na
stopień majora. Od jesieni
1927 r. był szefem sztabu
pełnomocnika dowódcy 4.
Dywizji Piechoty ds. piechoty w Dreźnie. 1 września
1929 r. został
powołany do Ministerstwa
Reichswehry. Kierował
grupą I Wydziału Wojsk Lądowych w Zarządzie Oddziałów, zajmującą się m.in.
planami mobilizacyjnymi. 1 kwietnia 1931 r. awansowano go na stopień podpułkownika. 1 października 1932 r. został przeniesiony na stanowisko dowódcy
batalionu strzelców w 4. pułku piechoty w Kołobrzegu. Uczestniczył w 1932 r. w wyjeździe grupy oficerów do Rosji Sowieckiej. Brał udział jako obserwator w manewrach letnich w
rejonie Charkowa. 1 grudnia 1933 r. został awansowany na stopień pułkownika. 1 lutego 1934 r. przeniesiono
go na stanowisko szefa sztabu III Dowództwa Okręgu Wojskowego w Berlinie. 1 lipca 1935
r. przeniesiono go na stanowisko szefa I Oddziału (Operacyjnego) Sztabu Generalnego
Wojsk Lądowych. 1
października 1936 r.
został mianowany na
stopień generała majora i wyznaczony na stanowisko I
Nadkwatermistrza i zarazem I zastępcy szefa Sztabu Generalnego Wojsk Lądowych. 4 lutego 1938 r.
został odwołany z tego stanowiska. Powierzono mu
dowództwo 18. Dywizji Piechoty w Legnicy. 1 kwietnia 1938 r. awansowano go na
stopień generała porucznika. Brał udział w aneksji Czechosłowacji na stanowisku szefa sztabu Armii.
18 sierpnia 1939 r. mianowano go szefem sztabu Grupy Armii „Południe”. Później był szefem sztabu Oberost (Naczelnego
Dowódcy Wojsk na Wschodzie). 20 października 1939 r. został przeniesiony na front zachodni na stanowisko szefa sztabu Grupy
Armii „A”. Na przełomie 1939 i 1940 r. opracował plan pokonania Francji przy zmasowanym
użyciu czołgów i uderzeniu przez Ardeny na Sedan.
1 lutego 1940 r. odwołano go
ze stanowiska i przeniesiono na stanowisko dowódcy XXXVIII Korpusu Armijnego.
1 czerwca 1940 r. został
awansowany na stopień
generała piechoty. Na czele
swego korpusu przyczynił
się do uzyskania
zwycięstwa
przebijając się w czternaście dni z linii Sommy nad
Loarę. 22 czerwca 1941 r.
dowodził LVI Korpusem
Pancernym. Pierwszego dnia wojny pokonał 80 km i zdobył
pod Ariogalą wielki wiadukt
drogowy nad doliną Dubissy.
26 czerwca 1941 r. jego żołnierze zdobyli
nieuszkodzone mosty w Dyneburgu. Po przełamaniu sowieckich pozycji nad jeziorem Ilmień nacierał w kierunku Leningradu. 15
września 1941 r.
został przeniesiony na
południe i mianowany
dowódcą samodzielnej 11.
Armii z zadaniem zdobycia Krymu. 7 marca 1942 r. awansowano go na
stopień generała pułkownika. 1 lipca 1942 r., po zdobyciu
Sewastopola, został
mianowany na stopień
feldmarszałka. Od 22
listopada 1942 r. dowodził
Grupą Armii „Don” w czasie nieudanej próbie
przyjścia z
pomocą okrążonej pod Stalingradem 6. Armii.
Dowodząc Grupą Armii „Południe” wygrał w marcu 1943 r. trzecią bitwę o Charków. Brał udział w operacji „Cytadela” na Łuku Kurskim. Dowodził w ciężkich walkach odwrotowych Grupy Armii
„Południe”. 31 marca 1944 r. został odwołany ze stanowiska. W 1945 r.
został aresztowany. 23
sierpnia 1949 r. postawiono go przed sądem w Hamburgu jako zbrodniarza wojennego, za stosowanie taktyki
spalonej ziemi, represje w stosunku do ludności cywilnej i wydanie rozkazu
nakazującego szczególnie
ostre traktowanie Żydów i
partyzantów. Karę
odbywał w więzieniu w Werl. Zwolniono go w 1953 r. po
poważnej operacji
okulistycznej. W 1955 r. napisał książkę „Stracone zwycięstwo”.
Zmarł 10 czerwca 1973 r. w Irschenhausen w
Bawarii, został pochowany z
honorami wojskowymi w Dorfmark.
Odznaczony Krzyżem Rycerskim Żelaznego Krzyża (19 lipca 1940 r. za rajd z nad Sommy)
z Liśćmi Dębu (14 marca 1943 r.) i Mieczami (30
marca 1944 r.), Krzyżem
Żelaznym I i II
klasy.