Z Małopolska w II Wojnie Światowej
PISULA Edward „Tama” (1899-1945) - oficer Wojska
Polskiego.
Urodzony w 1899 r. w Trzcianie k. Rzeszowa. Syn kolejarza.
Gimnazjum ukończył w Sanoku. W
1917 r. został
powołany do służby w armii austriackiej i skierowany do szkoły oficerskiej kawalerii. Po jej
ukończeniu wysłano go na front włoski. W listopadzie 1918 r.
wstąpił do służby w Wojsku Polskim. Uczestniczył w wojnie polsko-bolszewickiej, a po jej
zakończeniu
pozostał w służbie stałej.
Przez wiele lat w stopniu porucznika dowodził szwadronem w 8. pułku ułanów Księcia Józefa Poniatowskiego w Krakowie. W
1930 r. został awansowany na
stopień rotmistrza.
Przeniesiono go do Ośrodka
Zapasowego Pomorskiej Brygady Kawalerii we Włocławku. Początkowo dowodził szwadronem, a następnie dywizjonem kawalerii. W 1938 r., w
stopniu majora, został
przeniesiony na stanowisko zastępcy dowódcy 23. pułku ułanów
grodzieńskich w Postawach na
Wileńszczyźnie. W szeregach tego pułku odbył kampanię wrześniową 1939 r. w składzie Armii „Prusy”. Walczył w rejonie Końskich i w Górach Świętokrzyskich. Po zakończeniu walk przybył wraz z pułkownikiem Zygmuntem Miłkowskim do Krakowa. Włączył się w działalność konspiracyjną. Pełnił różne funkcje w sztabie Krakowskiego
Okręgu Związku Walki Zbrojnej. Zagrożony dekonspiracją został przeniesiony w 1941 r. na stanowisko
szefa Związku Odwetu
(później Kedywu)
Okręgu Armii Krajowej
Tarnopol. Kierował wieloma
akcja dywersyjnymi wymierzonymi w transport kolejowy. Został awansowany na stopień podpułkownika. Latem 1944 r. brał udział w Akcji „Burza”. Po zajęciu Kresów Wschodnich przez
Armię Czerwoną wstąpił do ludowego Wojska Polskiego.
Zorganizował w Sumach na
Ukrainie pułk kawalerii.
Dowodził tym pułkiem w składzie 1. Brygady Kawalerii 1. Armii
Wojska Polskiego. Pod koniec października 1944 r. został aresztowany w rejonie Warszawy i osadzony w obozie dla akowców w
Skrobowie koło Lubartowa.
Pełnił obowiązki starszego obozu. Po buncie
żołnierzy Armii Krajowej, 27 marca 1945 r.,
został aresztowany, skazany
przez sąd wojskowy na 2 lata
więzienia i osadzony na
Zamku w Lublinie.
W pierwszym półroczu 1945 r. został zamordowany w więzieniu, w nieznanych
okolicznościach. Miejsce
jego spoczynku pozostaje nieznane.
Odznaczony był Krzyżem Orderu Virtuti Militari V klasy,
Krzyżem Walecznych, Srebrnym
Krzyżem Zasługi oraz medalami pamiątkowymi.
Bartosz Władysław, Oficerowie WP zamordowani przez stalinizm, „Polska
Zbrojna”” 1991 nr 81;
Mazur Grzegorz, ZWZ-AK w Okręgach Tarnopol i Stanisławów,
Warszawa 1990; Pempel S., ZWZ-AK we Lwowie
1939-1945; Polski Czyn
Zbrojny w II wojnie światowej, Warszawa 1979; Rocznik oficerski 1932, Warszawa 1932;
Wróblewski Jerzy, Armia „Prusy” 1939,
Warszawa 1986; Zaliwski Apoloniusz, Bitwy polskiego
września, Warszawa 1972;