Z Małopolska w II Wojnie Światowej
RÓŻAŃSKI Adam' Marian Konrad'.
Urodzony 8 września 1874
r. w Zassowie. Pracował jako inżynier w Biurze Melioracyjnym
Wydziału Krajowego Galicji. W 1919 r. został szefem sekcji wodnej Ministerstwa
Robót Publicznych. Wykładał też na Politechnice Warszawskiej. W 1924 r.
przeniósł się do Krakowa. Był profesorem w Zakładzie Inżynierii Rolniczej Uniwersytetu
Jagiellońskiego. Został zatrudniony na stanowisku kierownik Zakładu
Maszynoznawstwa Rolniczego Uniwersytetu Jagiellońskiego. Wybrano go na dziekana
Wydziału Rolnego Uniwersytetu Jagiellońskiego. 6 listopada 1939 został
aresztowany w czasie Sonderaktion Krakau. Przy aresztowaniu zrewidowano go. Po przewiezieniu krytą ciężarówką przez Gołębią, Wiślną, Zwierzyniecką, Podwalem, Karmelicką, Alejami Trzech Wieszczów do więzienia Montelupich został wpisany do więziennej ewidencji. 7 listopada 1939 r. ok. 10,00 rano przewieziono go do koszar 20. pułku piechoty przy ul. Mazowieckiej. 9 listopada 1939 r. został wywieziony koleją z Krakowa-Łobzowa do więzienia we Wrocławiu. 10 listopada 1939 r. osadzono go w więzieniu karnym przy Kletschkauerstrasse 31 (obecnie ul. Kleczkowska)
lub więzieniu śledczym przy Freiburgerstrasse (obecnie ul. Świebodzka). 27 listopada
1939 r. po godz. 20,00 został przewieziony karetką więzienną na dworzec główny
we Wrocławiu. Po dwugodzinnym oczekiwaniu w tunelu pod torami kolejowymi
zapędzono go do pociągu. 28 listopada 1939 r. z przystanku leśnego za stacją kolejową
w Oranienburgu około godz. 16,00 w padającym deszczu ze śniegiem przepędzono go
do bramy KL Sachsenhausen i poddano procedurze przyjęcia (kąpiel, strzyżenie,
odebranie ubrań, pieniędzy i zegarków, wydanie obozowych pasiaków). 29
listopada 1939 r. zapoznano go z regulaminem obozowym i przydzielono do baraku. Po przybyciu do obozu jego stan zdrowia szybko się pogorszył. Skierowano go do obozowego szpitala, ale interwencja ta nie pomogła.
Zmarł 14 lub 16 stycznia 1940 r. w KL Sachsenhausen na skutek wymrożenia w czasie wielogodzinnego apelu. Ciało spopielono w obozwym krematorium. Urnę z prochami pochowano na cmentarzu Rakowickim w Krakowie.
Odznaczony Krzyżem Komandorskim Orderu Polonia Restituta.
Gwiazdomorski Jan, Wspomnienia z Sachsenhausen, Kraków 1969, s. 273; Kosiek Zdzisław, Adam Marian Różański [w:] Polski Słownik
Biograficzny tom XXXII, wyd. 1989-1991, s. 436-438; [[|S. Jerzy, Kto to przypomni Niemcom? http://web.archive.org/web/20110719042740/http://lists.ceti.pl/pipermail/wiec/20071011/011790.html
[dostęp 19 czerwca 2020]; Wnuk Włodzimierz, W dwudziestą rocznicę aresztowania profesorów UJ, „Kierunki” 1959 nr 45, s. 6; w.z., Tragiczna lista strat nauki polskiej, „Dziennik Polski” 1945 nr 48, s. 3;