Z Małopolska w II Wojnie Światowej

EPLER Adam.

Urodzony 1 grudnia 1891 r. we Lwowie. Był żołnierzem armii austriackiej. Od 12 listopada 1918 r. był oficerem służby stałej Wojska Polskiego w stopniu podporucznika. Został awansowany do stopnia podpułkownika w korpusie oficerów artylerii ze starszeństwem 1 stycznia 1931 r. Mianowano go drugim dowódcą piechoty dywizyjnej 20. Dywizji Piechoty w Baranowiczach. Od początku września 1939 r. organizował ośrodki zapasowe Wojska Polskiego. 9 września 1939 r. powierzono mu zadanie zorganizowania improwizowanej dywizji piechoty „Kobryń”. Dowodził nią w walkach prowadzonych przez Samodzielną Grupę Operacyjną „Polesie” generała Franciszka Kleeberga. 5 października 1939 r. po kapitulacji Grupy dostał się do niemieckiej niewoli. 8 października 1939 r. uciekł z obozu przejściowego w Radomiu. Przedostał się do Krakowa. Założył własną organizację konspiracyjną. Używał pseudonimu „Kobyliński”. Współpracował z pułkownikiem Władysławem Sewerynem "Pakosz" i Tadeuszem Surzyckim. Po zdekonspirowaniu jesienią 1939 r., w styczniu 1940 r. przeszedł na Węgry, a jego stanowisko przejął pułkownik Tadeusz Marian Komorowski „Korczak”. Został internowany na Węgrzech. W czerwcu 1940 r. zbiegł z miejsca internowania i przez Jugosławię i Konstantynopol przedostał się na Cypr. Był dowódcą Legii Oficerskiej w Afryce. Od 12 października do 14 listopada 1940 r. walczył w kampanii libijskiej. W 1943 r. został przeniesiony do służby nieczynnej. W sierpniu 1943 r. ponownie powołano go do służby i skierowano do Anglii. 10 września 1948 r. został zdemobilizowany. Mieszkał w Londynie. Był autorem opublikowanego w 1942 r. w Tel Avivie Ostatniego żołnierza polskiego kampanii 1939 roku.

Zmarł 24 października 1965 r.

Odznaczony Krzyżem Orderu Virtuti Militari IV i V klasy, Orderem Polonia Restituta, czterokrotnie Krzyżem Walecznych, Złotym Krzyżem Zasługi, Medalem Pamiątkowym Za Wojnę 1918-1921, Medalem Za Kampanię Wrześniową, Krzyżem Kampanii 1939, brytyjskimi Africa Star, Defence Medal, War Medal 1939/1945;

Bartelski Lesław M., Konspiracja i wiersze, „Gazeta Krakowska” 1986 nr 20 s. 3; Dąbrowa-Kostka Stanisław, W okupowanym Krakowie, Warszawa 1972, s. 25; Epler Adam, Ostatni żołnierz polski kampanii 1939 roku, Warszawa 1989; Głowacki Ludwik, Samodzielna Grupa Operacyjna "Polesie" generała Kleeberga w kampanii 1939 roku, „Wojskowy Przegląd Historyczny” 1958 nr 1 s. 128; Jurga Tadeusz, Armia „Modlin” w kampanii wrześniowej, „Wojskowy Przegląd Historyczny” 1961 nr 3 s. 191; Terlecki Olgierd, Bojowe szlaki pustynne, Kraków 1983, s. 55; Zagórski Andrzej, Surzycki Tadeusz, [w:] Małopolski Słownik Biograficzny Uczestników Działań Niepodległościowych 1939-1956 t. 3, Kraków 1998, s. 174;