Z Małopolska w II Wojnie Światowej
REKUCKI Franciszek.
Urodzony 6 czerwca 1895
r. w Volosca (w Istrii - Słowenia). Syn Stanisława i Marii z d. Kern. Został we
wczesnym dzieciństwie osierocony. W latach 1906 - 1908 uczył się w gimnazjum w
Krakowie. W 1912 r. zdał maturę w VII Gimnazjum we Lwowie. Przed I wojną światową
działał w Polskich Drużynach Strzeleckich. Od 16 sierpnia 1914 r. jako ochotnik
służył w Legionach Polskich w stopniu szeregowego. Następnie jako podoficer
uczestniczył w kampaniach: karpackiej, besarabskiej, bukowińskiej i wołyńskiej.
Po kryzysie przysięgowym i rozwiązaniu Polskiego Korpusu Posiłkowego został
internowany 18 lutego 1918 r. Wcielono go do armii austro–węgierskiej. Walczył
na froncie włoskim. Po ucieczce z frontu wstąpił do Szkoły Podchorążych
Polskiej Siły Zbrojnej w Ostrowi Mazowieckiej. 18 grudnia 1918 r. zgłosił się
jako podchorąży instruktor do Legii Akademickiej (do późniejszego 36. pułku
piechoty). 1 marca 1919 r. został mianowany na stopień podporucznika. 1
kwietnia 1920 r. awansowano go na stopień porucznika. Brał udział w walkach z
wojskami ukraińskimi. Od 1 kwietnia 1920 r. do 12 października 1920 r. dowodził
kompanią na froncie białoruskim i nad Dźwiną, a potem na froncie południowym.
Do 15 marca 1921 r. stacjonował na granicy wschodniej. Po wielu staraniach
dostał się do korpusu oficerów kawalerii. Od kwietnia 1921 do 9 kwietnia 1932
r. służył w 22. pułku ułanów podkarpackich. 26 maja 1923 r. został awansowany
na stopień rotmistrza. 1 stycznia 1930 r. awansowano go na stopień majora. Od
kwietnia 1932 do 2 kwietnia 1937 r. służył w 18. pułku ułanów na stanowisku
kwatermistrza i przejściowo zastępcy dowódcy. W kwietniu 1937 r. objął
stanowisko zastępcy dowódcy 5. pułku strzelców konnych w Dębicy. We wrześniu
1939 r. dowodził początkowo dywizjonem, a potem odwodem 5. pułku strzelców
konnych Krakowskiej Brygady Kawalerii w Grupie Operacyjnej „Jagmin” w Armii
„Kraków”. Od 13 września 1939 r. podlegał improwizowanej Armii „Lublin”. Dostał
się do niemieckiej niewoli. Osadzono go w obozie w Krakowie. Jako chory został
zwolniony z niewoli. W początkach 1940 r. podjął działalność w Związku Walki
Zbrojnej. Używał pseudonimów „Bak”, „Podgórski”, „Roch”, „Róg”, „Topór”.
Wiosną 1940 r. został mianowany komendantem IV Odcinka Kraków – Podgórze Obwodu
Kraków-Miasto Związku Walki Zbrojnej. Nawiązał wówczas współpracę z Gwardią
Ludową Polskiej Partii Socjalistycznej Wolność Równość Niepodległość. W marcu
1941 r. mianowano go, trzecim z kolei, komendantem Obwodu Kraków - Miasto Związku
Walki Zbrojnej. W tym czasie został awansowany na stopień podpułkownika służby
stałej. Aresztowano go 31 maja 1943 r. na krakowskich Plantach, w rejonie ul.
Dunajewskiego. Podczas aresztowania doszło do strzelaniny, w której został
ciężko ranny (trzy postrzały nóg i ręki). Był przesłuchiwany przez gestapo w więzieniu
na Montelupich (przez kolegę z armii austro-węgierskiej). Po kilkumiesięcznych
staraniach dostał się do szpitala więziennego. Podjął się roli łącznika, w
ramach niemieckiej Akcji Berta, pomiędzy niemieckimi czynnikami wojskowymi, a
Komendą Główną Armii Krajowej. Po zwolnieniu z więzienia zatarł za sobą ślady,
a o propozycjach niemieckich zameldował przełożonym. Kwarantannę po
aresztowaniu przechodził w Pcimiu i w Warszawie. Po jej zakończeniu skierowano
go na teren Obszaru Lwowskiego Armii Krajowej. W czerwcu 1944 r. pełnił funkcję
II zastępcy komendanta Okręgu Lwów Armii Krajowej do spraw inspekcji oddziałów
leśnych. W czasie akcji „Burza” (18 do 27 lipca 1944 r.) dowodził Zgrupowaniem „Wschód”
(starał się organizować osłonę Lwowa od wschodu). Jego zgrupowanie utrzymało
zajęte pozycje, o czym zameldował dowódcy 7. Korpusu Pancernego Gwardii gen. S.
Iwanowowi. Z początkiem sierpnia 1944 r. przeszedł ponownie do podziemia,
został komendantem Okręgu Lwowskiego Armii Krajowej. Następnie dowodził
Zgrupowaniem Oddziałów Leśnych Obszaru Lwowskiego Armii Krajowej „Warta”.
Zagrożony aresztowaniem, razem ze Zgrupowaniem przeszedł za San. Jesienią 1944
r. wspomógł komendę Podokręgu Rzeszów Armii Krajowej pożyczką 900 tys. złotych.
Po rozwiązaniu Zgrupowania w sierpniu 1945 r., przez jakiś czas przebywał w
Sopocie, potem wrócił do Krakowa. W 1946 r. został zweryfikowany przez Ministerstwo
Obrony Narodowej w stopniu pułkownika ze starszeństwem od 1 stycznia 1945 r.
Pozostał poza służbą stałą, chociaż w stan spoczynku przeniesiono go dopiero w
1950 r. Będąc inwalidą III grupy podjął pracę w krakowskich przedsiębiorstwach
budowlanych. Po 1956 r. był krótko radnym Dzielnicowej Rady Narodowej Kraków -
Podgórze. Należał do Związku Bojowników o Wolność i Demokrację. W 1962 r.
przeszedł na emeryturę.
Zmarł 20 marca 1972 r.
Odznaczony dwukrotnie Krzyżem Virtuti Militari, Krzyżem Niepodległości, trzykrotnie Krzyżem Walecznych, Srebrnym Krzyżem Zasługi, Krzyżem Partyzanckim.
Był trzykrotnie żonaty.
Ostasz Grzegorz, Podziemna armia. Podokręg AK Rzeszów, Rzeszów 2010, s. 94; Piwowarski Stanisław, Rekucki Franciszek [w:] Polski Słownik Biograficzny t. 31 z. 128; Rekucki Francicszek, Wspomnienia z Pomorskiej relacja w zbiorach MHmK; Rybka Ryszard, Stepan Kamil, Rocznik oficerski 1939, Kraków 2006, s. 130, 713; Saja Piotr, Armia „Lublin” 1939, Toruń 2007, s. 296; Szkoła Podchorążych Piechoty. Księga Pamiątkowa, Ostrów Mazowiecka 1930; Tomaszewski Bolesław, Węgierski Jerzy, Zarys historii Lwowskiego Obszaru ZWZ - AK, Warszawa 1983; Węgierski Jerzy, List do redakcji, „Dzieje Najnowsze” 1982; Wroński Tadeusz, Kronika okupowanego Krakowa, Kraków 1974;