Z Małopolska w II Wojnie Światowej

OSTROWSKI Bolesław.

Urodzony 7 września 1929 roku w Haliczu, pow. stanisławowski. Ukończył gimnazjum w Przeworsku. W 1928 r. został powołany do Szkoły Podchorążych Piechoty w Ostrowi Mazowieckiej. Był oficerem służby stałej Wojska Polskiego. We wrześniu 1939 r. dowodził kompanią piechoty. Dostał się do niemieckiej niewoli, z której zbiegł. 20 października 1939 r. został współzałożycielem i zarazem komendantem Lwowskiej Organizacji Wojskowej. Używał pseudonimów „Bolko”, „Grzmot”, „Michał”, „Michałowicz”, „Nieczuja”, „Tysiąc”. Przeszedł do Związku Walki Zbrojnej. Od stycznia 1940 r. był komendantem Lwowa (miasta? Obwodu?) z ramienia Związku Walki Zbrojnej. Przeniesiono go do Krakowa. Od maja 1941 r. był oficerem broni, potem szefem produkcji konspiracyjnej Okręgu Krakowskiego Związku Walki Zbrojnej. Od jesieni 1941 r. domagał się rozwinięcia produkcji środków walki. Do 1942 r. zajmował stanowisko szefa uzbrojenia Okręgu Kraków Związku Walki Zbrojnej. W 1942 r. zorganizował Szefostwo Produkcji Konspiracyjnej „Ubezpieczalnia” w Okręgu Krakowskim Armii Krajowej. Mieszkał w Krakowie przy ul. Kordeckiego 6. W jego mieszkaniu mieściła się wytwórnia uzbrojenia. Był kierownikiem działu chemicznego, mechanicznego i całości Szefostwa Produkcji Konspiracyjnej „Ubezpieczalnia” w stopniu porucznika. Nadzorował produkcję granatów w Piotrowicach Wielkich. W 1943 r. dowodził likwidacją wytwórni granatów na Wieczystej. We wrześniu 1943 r. został przeniesiony na stanowisko Inspektora Miechowskiego Armii Krajowej. 11 listopada 1943 r. awansowano go na stopień majora, a w 1944 r. podpułkownika. 10 maja 1944 r. prowadził rozmowy scaleniowe z Maksymilianem Boruchowiczem i Stanisławem Kowalczykiem, przedstawicielami Polskiej Partii Socjalistycznej Wolność Równość Niepodległość. W lipcu 1944 r. objął stanowisko dowódcy zorganizowanej przez siebie 106. Dywizji Piechoty Armii Krajowej. Dowodził zgrupowaniem partyzanckim w lasach klonowskich w rejonie Racławic. 4 sierpnia 1944 r. powołał Walentego Adamczyka „Granit” na stanowisko szefa Biura Informacji i Propagandy, a zarazem zastępcy dowódcy 106. Dywizji Piechoty Armii Krajowej. 14 września 1944 r. wydał tajny rozkaz dotyczący scalania Batalionów Chłopskich z Armią Krajową oraz określający obowiązki dowódców w tym procesie. 22 października 1944 r. wydał rozkaz tępienia szumowin i bandytów. 13 listopada 1944 r. nakazał Alojzemu Dziura-Dziurskiemu „Henryk Wielgut” ograniczyć prowadzone z Niemcami rozmowy do spraw wywiadowczych. 22 listopada 1944 r. wydał rozkaz zakończenia Akcji „Burza” i przejścia w stan czuwania dla całości sił Inspektoratu Miechów Armii Krajowej. 28 listopada 1944 r. wydał rozkaz nr 50/44 scalenia miechowskich Batalionów Chłopskich z Armią Krajową, co był powtórzeniem jego rozkazu z 14 września 1944 r. Domagał się od Brygady Świętokrzyskiej Narodowych Sił Zbrojnych natychmiastowego opuszczenia terenu Inspektoratu Miechów Armii Krajowej. 4 grudnia 1944 r. rozkazem specjalnym wprowadził stan wyjątkowy w północnej części Inspektoratu Miechów Armii Krajowej. Został awansowany na stopień pułkownika. 24 stycznia 1945 r. wydał rozkaz zamelinowania broni i wstępowania żołnierzy Armii Krajowej do Milicji Obywatelskie w celu uniknięcia ich poboru do ludowego Wojska Polskiego. Ujawnił się. Był trzykrotnie aresztowany. Przez pięć lat siedział w więzieniu bez wyroku, do czasu przedstawienia mu aktu oskarżenia. W sumie spędził w więzieniu siedem lat (wg innego źródła już w 1949 r. został dwukrotnie skazany na karę śmierci) w tym 270 dni w celi śmierci.  Po wojnie zamieszkał w Elblągu. Używał nazwiska Nieczuja-Ostrowski. W 1952 r. podczas procesu Jana Molendy i Tadeusza Tochowicza, oskarżonych o rozstrzelanie spadochroniarzy sowieckich, zeznał, że wykonywali jego rozkaz. Od sierpnia 1989 r. był honorowym przewodniczącym Stowarzyszenia byłych Żołnierzy Inspektoratu „Maria”. 11 listopada 1991 r. został mianowany na stopień generała brygady w stanie spoczynku. 15 lutego 1993 r. wybrano go został honorowym obywatelem miasta Miechowa.

Odznaczony Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski (21 lutego 1993 r.), Krzyżem Virtuti Militari V klasy (nr 13113).

IPN Kr Kolekcja Komusińskiego, Meldunek z 1 VI 1945 r.; Adamczyk Walenty, Ocena książki Józefa Guzika „Racławickie wyzwania”, „Zeszyty Historyczne ZW ZBOWiD Kraków” 1988 nr 3, s. 54; Bieszczanin Zygmunt, Godziny grozy, Warszawa 1967, s. 24; d, Zjazd żołnierzy „Marii”, „Dziennik Polski” 1989 nr 192, s. 1; Dutkiewicz Jan, Generałowi w hołdzie, „Informator” 1993 nr 14 ŚZŻAK Inspektorat „Maria”, s. 5, 6; Grzywacz-Świtalski Łukasz, Z walk na Podkarpaciu, Warszawa 1971, s, 51; Jankowski Stanisław Maria, Steny z ulicy Mogilskiej, Kraków 1977, s. 24, 36, 37, 41, 46, 50; Kijewska Jadwiga, Sanojca Antoni, Schemat organizacyjny SZP-ZWZ-AK 1939 – 1945, „Dzieje Najnowsze” 1980 nr 3, s. 180; Kłys Jan, Kryptonim „Spółdzielnia Karbida”, „W marszu 1939-1945” 1978 nr 4, s. 93; Łuczywo Tadeusz, Prześlica Zygmunt, Kowal Jan, Gwoli prawdzie historycznej, „Za Wolność i Lud” 1985 nr 9, s. 7; Mazur Grzegorz, Biuro Informacji i Propagandy SZP-ZWZ-AK 1939-1945, Warszawa 1987, s. 216; Molenda Jan, Wystąpienie kpt. Jana Molendy „Trzaski” 14.02.1992 podczas spotkania u wojewody krakowskiego, „Informator” 1992 nr 10 ŚZŻAK Inspektorat „Maria”, s. 21; Odznaczeni orderem Virtuti Militari klasy V w latach 1939-1945, „Informator Światowego Związku Żołnierzy AK” 1995, s. 19; PDK, Honory dla „Tysiąca”, „Czas Krakowski” 1991 nr 249, s. 6; Przewoźnik Andrzej, Ubezpieczalnia. Montownia nr 5 przy ul. Mogilskiej 97. Wsypa, Kraków 1983, s. 6; sam, Partyzancka legenda, „Dziennik Polski” 1991 nr 263, s. 1; Satora Kazimierz, Produkcja uzbrojenia w polskim ruchu oporu, Warszawa 1985, s. 123; Ważniewski Władysław, Bój o Republikę Pińczowską 1944, Warszawa 1972, s. 85; Ważniewski Władysław, Walki partyzanckie nad Nidą 1939 – 1945, Warszawa 1969, s. 55, 151, 166, 288, 304, 313; Wojtas Jan, Na drodze była śmierć, „W marszu 1939-1945” 1978 nr 6, s. 50; Żakowski Wiesław, OdB 106 Dywizji Piechoty AK Ziemi Miechowskiej, „Kierunki” 1956 nr 9, s. 11;