Z Małopolska w II Wojnie Światowej
GARBIEŃ Józef Daniel.
Urodzony w 1896 r. Miał stopień doktora medycyny. Przed wojną był piłkarzem lwowskiej „Pogoni”. Jego krakowskie mieszkanie przy ul. Chopina stanowiło konspiracyjne oparcie dla Organizacji Orła Białego. W 1940 r. współorganizował w Krakowie Obóz Polski Walczącej. Był szefem sanitarnym Okręgu i Obszaru Krakowskiego Związku Walki Zbrojnej. Został aresztowany w początkach marca 1941 r. w drodze powrotnej z Węgier na granicy Generalnego Gubernatorstwa w związku z wpadką byłego wojewody Jarockiego z Obozu Polski Walczącej. Powierzono mu opiekę zdrowotną nad więźniami po nagłym aresztowaniu dr. Jarosława Kunyka. Był jednym z pierwszych więźniów sprawujących funkcję lekarza w więzieniu Montelupich – od połowy 1941 r. do września 1941 r. i od listopada 1941 r. do czerwca 1942 r. Uzyskał od komendanta Montelupich SS-Untersturmführera Paula Martina zgodę na modernizację ambulatorium i dostarczanie do więzienia leków przez Patronat. Na sugestię Marii Zazulowej (wymieniał z nią informacje i grypsy przy okazji dostarczania paczek lekarskich) umieszczał w szpitalu więziennym wskazanych przez nią więźniów. Większość funkcjonariuszy więziennych wolała leczyć się u niego niż u urzędowych niemieckich lekarzy więziennych. Pośredniczył w wymianie informacji między więźniami przesłuchiwanymi w tych samych sprawach. Interweniował u strażników w obronie bitych więźniów. Uchronił Zofię Kurdziel przed transportem do KL Ravensbrück wstrzykując jej mleko co wywołało wysoką gorączkę. W lipcu 1941 r. pomagał Antoninie Piątkowskiej, gdy przebywała w ciemnicy na głodówce – dostarczał jej podczas służby Bautza ovomaltinę. Podawał więźniom objętym zakazem paczki żywnościowe. Za ułatwienie ucieczki 10 więźniom został ukarany 6 tygodniami ciemnicy. W lutym 1942 r. planował ucieczkę z więzienia Montelupich wraz z Emmanuelem Hałaczem i Józefem Cyrankiewiczem. Zamknięto go w ciemnicy w związku z wykrytym planem ucieczki. W czasie przesłuchań zaprzeczał udziałowi SS-manów w planach ucieczki. Został zwolniony 16 czerwca 1942 r. z więzienia przez komendanta więzienia Montelupich SS-Untersturmführera Paula Martina. Za pośrednictwem Paula Friedricha przekazywał paczki i informacje niektórym więźniom. Aresztowano go po raz drugi 6 sierpnia 1944 r. Po wojnie mieszkał w Zabrzu.
Hein Wincenty, Jakubiec Czesława, Montelupich, Kraków 1985, s. 83, 134, 188, 190, 319, 348, 373, 376, 377, 381, 391, 447; Jankowski Stanisław Maria, Monte, Warszawa 1983, s. 97; Kumor Emil, Wycinek z historii jednego życia, Warszawa 1967, s. 65; Kurkiewicz Wanda, Za murami Monte, Kraków 1968, s. 170; Piątkowska Antonina, Wspomnienia oświęcimskie, Kraków 1977, s. 28, 44; Pluta-Czachowski Kazimierz, Aresztowania w Krakowie, „Kierunki” 1984 nr 10 s. 6; Pluta-Czachowski Kazimierz, Fundamenty konspiracji cz. 3, „Kierunki” 1981 nr 39 s. 9; Pluta-Czachowski Kazimierz, Konspiracja terenowa, „Kierunki” 1981 nr 35 s. 8;
